Πληροφορίες

Τα παρακάτω κείμενα είναι αναρτημένα όπως ήταν στον ιστοτόπο της Ψηφιοποίησης του Δήμου Αίγινας  (www.dimosaeginas.gr), χωρίς τις εικόνες, την σελιδοποίηση και τα αγγλικά κείμενα. Ο ιστοτόπος έκλεισε το 2010. Aφορούν την αποτύπωση του νησιού έως τις αρχές του 2007.

Πολιτισμός->Καλές Τέχνες

Από την αρχαιότητα ακόμα η Αίγινα αποτελούσε ένα από τα πιο αξιόλογα κέντρα γλυπτικής –πλαστικής τέχνης και χαλκουργίας, εφάμιλλο αν όχι και σπουδαιότερο από της Αττικής και της Πάρου και έδωσε έργα που στόλισαν ιερά και ναούς όχι μόνο της Αίγινας αλλά και άλλων φημισμένων χώρων, όπως την Ολυμπία, τους Δελφούς, την Αθήνα, την Φιγαλία των Συρακουσών καθώς και άλλων ονομαστών πόλεων. Επίσης, στα νεότερα χρόνια η Αίγινα αποτέλεσε λόγω της εγγύτητας της με την Αττική, του καλού της κλίματος και των όμορφων τοπίων της, πόλο έλξης για πλήθος καλλιτεχνών και πνευματικών ανθρώπων .

Αρχαϊκή & Μοντέρνα Τέχνη

ΑΡΧΑΙΚΗ ΤΕΧΝΗ

ΤΟ ΑΙΓΙΝΗΤΙΚΟ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙ ¹

Η Αίγινα αποτελούσε από τα τέλη του 7^ου αιώνα π.χ. έως το ήμισυ του 5^ου  αιώνα π.χ. ένα από τα ποιο αξιόλογα κέντρα γλυπτικής –πλαστικής τέχνης και χαλκουργίας, εφάμιλλο αν όχι και σπουδαιότερο από της Αττικής και της Πάρου και έδωσε έργα που στόλισαν ιερά και ναούς όχι μόνο της Αίγινας αλλά και άλλων φοιμισμένων χώρων,όπως την Ολυμπία, τους Δελφούς, την Αθήνα, την Φιγαλεία των Συρακουσών καθώς και άλλων ονομαστών πόλεων. Έχουμε πολύ λίγα στοιχεία για τα κύρια χαρακτηριστικά αυτού του εργαστηρίου.Οι πληροφορίες που αντλούμε προέρχονται κυρίως από αρχαίες πηγές,όπως τον Παυσανία, τον Πλίνιο και άλλους μεταγενέστερους συγγραφείς που αναφέρονται στους αρχαίους Αιγινήτες γλύπτες.² Η Αιγινήτικη τέχνη βρίσκεται στο μεταίχμιο της αρχαϊκής και της πρώιμης κλασικής τέχνης . Μια ιδέα μπορούμε να πάρουμε από τα αγάλματα που κοσμούσαν τα αετώματα του ναού της Αφαίας, τα περισσότερα από τα οποία βρίσκονται στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου και λίγα σωζόμενα γλυπτά του αρχαϊκού ναού του Απόλλωνα στην Κολώνα, που βρίσκονται στο Αρχαιολογικό Μουσείο Αίγινας.

Παλαιότερος Αιγινήτης γλύπτης είναι ο Σμίλις (γιος του Ευκλείδη λέγεται και ‘Δαιδαλίδης’ και ήταν σύγχρονος του Δαίδαλου³– αρχές 7^ου αιώνα π.χ, έως και α μισό του 6^ου αιώνα π.χ.)Χαρακτηριστικότερο έργο του είναι το άγαλμα της Ήρας στο Ηραίο της Σάμου (ξόανο- ξύλινο δηλαδή άγαλμα) . Αργότερα (αρχές 5^ου αιώνα π.χ. άκμαζε ο Αιγινήτης γλύπτης Κάλλων ο οποίος μεταξύ άλλων έργων έκανε τα γλυπτά του δυτικού αετώματος της Αφαίας καθώς και έργα στην Ακρόπολη των Αθηνών.⁴ Έξοχος γλύπτης και χαλκοπλάστης θεωρείται ο Ονάτα που έδρασε κατά τα τέλη 6^ου αιώνα –αρχές 5^ου αιώνα π.χ. και θεωρείται ότι έκανε το ανατολικό αέτωμα ου ναού της Αφαίας εκτός άλλων γνωστών έργων του στην αρχαία Ολυμπία και στην ακρόπολη των Αθηνών. Άλλοι σπουδαίοι γλύπτες είναι : Ο Γλαυκίας ( χαλκουργός πρώτο μισό 5^ου αιώνα),ο Αναξαγόρας (χαλκουργός του 5^ου αιώνα),ο Σίμων (472 π.χ.),ο Άλτιμος, ο Αριστόνοος (άγνωσης εποχής),ο Συννόοντας, ο Σήραμβος, ο Θεόπροπος (άγνωστης εποχής), ο Φιλότιμος (γύρω στο 380 π.χ.)⁵.

Τα έργα της Αιγινήτικης σχολής κατασκευάζονταν από ξύλο(ξόανα),χαλκό, μάρμαρο και πέτρα. Διακρίνονται στο σύνολό τους από ένα κοινό χαρακτηριστικό γνώρισμα της σχολής : το « Αιγινήτικο μειδίαμα» .χαρακτηριστική σύσπαση στο στόμα των αγαλμάτων που μοιάζει με χαμόγελο (γνώρισμα της αρχαϊκής τέχνης)

ΑΙΓΙΝΗΤΙΚΗ ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ΤΕΧΝΗ ⁶

Η αγγειοπλαστική στην Αίγινα ήταν εξαιρετικά ανεπτυγμένη από την αρχαιότητα λόγω της ‘κίτρινης αργίλου’ που ήταν άφθονη σαν πρώτη ύλη στο νησί, αλλά και της έντονης εμπορικής και ναυτικής δραστηριότητας που τους επέτρεπε να μπορούν να διατεθούν τα προϊόντα του νισού σε πολλά άλλα μέρη .Η κεραμική στην Αίγινα παρουσιάζει μεγάλη ποικιλία και τεράστια καλλιτεχνική αξία. Αγγεία σε πολυάριθμα σχέδια και τύπους βρέθηκαν από όλες τις περιόδους ύπαρξης κατοίκων στο νησί, ακόμα και από την νεολιθική εποχή , ιδιαίτερα στον αρχαιολογικό χώρο της Κολώνας που εμφανίζονται δείγματα από όλες τις ιστορικές περιόδους.

Έτσι αγγεία από τη νεολιθική εποχή, που βρέθηκαν στην περιοχή αυτή, έχουν λαμπερά χρώματα όπως ανοικτό και σκούρο κόκκινο, κίτρινο καφέ γκρίζο και μαύρο και διακοσμούνται με γραμμικά μοτίβα .

Έτσι εν περιλήψη έχουν βρεθεί αγγεία της νεολιθικής εποχής ,πρωτοκυκλαδικά Αιγινήτικα αγγεία ,αγγεία της πρώιμης εποχής του χαλκού αμφορείς κρητικής τέχνης, μεσοελλαδικοί κάνθαροι, πώριμοι γραπτοί πίθοι, μαυρόχρωμα αγγεία των μεσοελλαδικών χρόνων, ποτήρια πρώιμα μυκηναϊκά ,κούπες και υστεροελλαδικοί κρατήρες, αττικά γεωμετρικά αγγεία, κοτύλες, λεκάνες κ.λ.π. τα οποία είχαν κατακλύσει τις αγορές όλου του τότε γνωστού κόσμου.

Η θεματολογία ήταν κυρίως γεωμετρικά μοτίβα και αργότερα θέματα από την μυθολογία, ειδικότερα του νησιού και γενικά του Ελλαδικού χώρου και τη φύση.

ΑΙΓΙΝΗΤΙΚΟΣ ΘΗΣΑΥΡΟΣ ⁷ 

Τον λεγόμενο θησαυρό της Αίγινας, αποτελούν μια πλούσια συλλογή κοσμημάτων σε χρυσό με ημιπολύτιμες πέτρες και ένα χρυσό κύπελο . Αυτή τη συλλογή κοσμημάτων την αγόρασε το Βρετανικό Μουσείο το 1891 από άγνωστο πωλητή και έκτοτε εκτίθεται εκεί. Ο Διευθυντής του Τμήματος Ελληνικών και Ρωμαϊκών Αρχαιοτήτων του Μουσείου στην αναφορά του το 1891, αναφέρει ότι ο Θησαυρός αυτός μπορεί να θεωρηθεί ακόμα μεγαλύτερης αξίας και από αυτόν που βρέθηκε από τον Dr.Schliemann στις Μυκήνες. ⁸

Η χρονολογία κατασκευής του, καθώς και η ακριβής τοποθεσία στην οποία βρέθηκε ο θησαυρός αυτός, δε είναι αρκετά σαφής. Ο πωλητής δήλωσε ότι ανήκε σε μυκηναϊκό τάφο του 13ου αιώνα στην Αίγινα η δε χρονολογία κατασκευής του κρίθηκε μετά από μελέτες ότι είναι ο 18^ος αιώνας. Πιθανολογείται ακόμα ότι τα κοσμήματα αυτά και τα αντικείμενα ανήκαν σε κάποιο ξόανο, ίσως της Αφαίας.

Ο θησαυρός αυτός κοσμημάτων διακρίνεται από τεχνικής απόψεως για την εντυπωσιακή λεπτομέρεια του, κάτι που φανερώνει τελειοποιημένες μεθόδους επεξεργασίας του. .Η θεματική επιρροή τους, προέρχεται από τον μινωικό και τον αιγυπτιακό πολιτισμό.

ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΤΕΧΝΗ

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΖΩΗ ⁹

Από την αρχαιότητα οι Αιγινήτες απασχολούνταν , με επαγγέλματα που είχαν σχέση με τη θάλασσα. Διέπρεψαν, στην η ναυτιλία, το εμπόριο και σε ότι είχε σχέση με αυτά. Η Αίγινα έτσι αποτελούσε από τα τέλη του 7^ου αιώνα π.χ. έως το ήμισυ του 5^ου  αιώνα π.χ., ένα από τα ποιο αξιόλογα κέντρα γλυπτικής –πλαστικής τέχνης και χαλκουργίας, εφάμιλλο αν όχι και σπουδαιότερο από της Αττικής και της Πάρου και έδωσε έργα που στόλισαν ιερά και ναούς όχι μόνο της Αίγινας αλλά και άλλων φημισμένων χώρων, όπως την Ολυμπία, τους Δελφούς, την Αθήνα, την Φιγαλία των Συρακουσών καθώς και άλλων ονομαστών πόλεων.

Αντίθετα στα γράμματα δεν είχαν επιδόσεις, διότι δεν διέθεταν τον απαραίτητο χρόνο για συγγραφή μελέτη και φιλοσοφία. Έχουμε βέβαια δείγματα από τα παραδοσιακά τραγούδια ,τα ήθη και τα έθιμα και την λαογραφική παράδοση, ότι οι Αιγινήτες διέθεταν ευαισθησία και ποιητική διάθεση. Αυτή εξελίχθηκε τα νεότερα χρόνια, που χαλάρωσε κάπως η εμπορική και ναυτική δραστηριότητα και αναπτύχθηκε ο τουρισμός και η είσοδος στο νησί για διαμονή και δημιουργία ανθρώπων από τον Πειραιά και την Αθήνα.

Έτσι η Αίγινα αποτέλεσε λόγω της εγγύτητας της με την Αττική, του καλού της κλίματος και των όμορφων τοπίων της, πόλο έλξης για πλήθος καλλιτεχνών και πνευματικών ανθρώπων .Μπορούμε να κατονομάσουμε πλήθος αυτών (με την δέσμευση ότι θα συμπληρώσουμε στο μέλλον τον κατάλογο, με περισσότερα ονόματα καλλιτεχνών και λεπτομέρειες για το έργο τους που σχετίζεται με την Αίγινα) , προκειμένου να διαπιστώσουμε ότι η Αίγινα πράγματι τα νεότερα χρόνια αποτελεί ένα σημαντικό πνευματικό κέντρο της Αττικής :

Συγγραφείς : Αγ. Νεκτάριος(συγγραφέας ,ποιητής ,μελωδός) Γ. Γεννάδιος, Παναγής Ηρειώτης, Σπύρος Αλεξίου (συγγραφέας και δημοσιογράφος) ,Σπύρος Λογιωτατίδης, Γ.Λυκούρης (διηγηματογράφος),τον Χαρ.Λυκούρη(λαογράφος), Γ. Λίσβας (ποιητής, ξεχωρίζει το σατυρικό έργο του ‘Γαρουφιάδα’), Νίκος Καζαντζάκης (συγγραφέας) ,Γιώργος Σεφέρης (ποιητής) , Γωγώ Κουλικούρδη (φιλόλογος,συγγραφέας) , Κατερίνα Αγγελάκη –Ρουκ (ποιήτρια),Αλεξίου Δέσποινα, Βασίλης Πλάτανος ( δημοσιογράφος ,συγγραφέας ,λαογράφος)

Καλλιτέχνες:

Ιωάννης Καρακατσανης (γλύπτης),Γιάννης Μαϊλης (φωτογράφος), Χρήστος Καπράλος (γλύπτης), Νίκος Νικολάου (ζωγράφος χαράκτης γλύπτης),Γιάννης Μόραλης(ζωγράφος), Σταύρος Ιωάννου(ζωγράφος), Νεκτάριος Κωντοβράκης (ζωγράφος), Ανδρέου Κώστας (γλύπτης), Γιάννης Σανταντόνιο (ζωγράφος) ,Βαρότσος Κώστας (γλύπτης), Σταύρος Ξαρχάκος (συνθέτης),Νίκος Εγγονόπουλος (ζωγράφος,ποιητής ), Κατερίνα Γιάννακα (ζωγράφος) ,Αλεξάνδρα Σολωμού (κεραμίστρια), Μαρία Σολωμού (κεραμίστρια), Καλλιόπη Κοπανίτσα (σκηνογράφος) Μαρία Κοπανίτσα (ζωγράφος) ,Έφη Βάγκνερ (ζωγράφος) ,Μπακοπούλου Ντόρα (μουσικός-πιανίστρια),Ξένη Πετρίτου Τριανταφύλλου (ζωγράφος) ,Άννα Γεραλή (ηθοποιός) Συράκος Δανάλης (ηθοποιός ),Νίκος Καλαμός (ηθοποιός),Βασίλης Βασιλάκης (σκηνοθέτης),Γιώργος Μαρίνος (συγκραφέας, ποιητής και κλόουν),Στέλιος Παυλίδης (σκηνοθέτης),Άντα Παπαντωνίου Σολωμάκου (ζωγράφος) ,Κάππος Φραγκίσκος (ζωγράφος, ενδυματολόγος σκηνογράφος) ,Χατζίνας Δημήτριος (ζωγράφος), Χωραφά Θεοδώρα (κεραμίστρια), Χαλδαιάκης Αχιλλέας (μουσικός-παραδοσιακή μουσική),Κούνδουρος Ανδρέας (μουσικός-παραδοσιακή μουσική),Μιχαήλ Μαρμαρινός (σκηνοθέτης ηθοποιός) Ανίτα Δεκαβάλα (ηθοποιός) ,Τάκης Βουτέρης (ηθοποιός σκηνοθέτης) ,Πατρίτσια Κολαίτη (ποιήτρια),Κούλης Μοίρας (συγγραφέας), Βεργίτης Τίτος (ποιητής),Ανέστης Κορνέζος (ποιητής),

Αγιογράφοι : Νίκος Ναζίρης, Μαριάνθη Χαλδαίου Εαγγελία Μαρίνη Παπαθανάσης, Αρετή Γιαννούλη, Ηλίας Καπάνταης

Γιώργος Γερανής (ποιητής)Ανδρέας Βουρλούμης (ζωγράφος),Λαϊκοί Καλλιτέχνες : Τέλης Λεούσης, Μαρία Χατζήνα, Ελένη Μπήτρου ,Ιουλία Περσάκη (συγγραφέας) Κώστας Βάρναλης (συγγραφέας),Θοδωρής Σπαθάς (ζωγράφος) Jean-Jacques Tesson(Θέατρο δρόμου ,γλύπτης)Παύλος Σάμιος (ζωγράφος) Ρουμπίνη Σουρελάκου (ζωγράφος)Ελευθερία Αρβανιτάκη (τραγουδίστρια) Χατζημιχάλης (ζωγράφος)

Ιουλία Περσάκη (συγγραφέας),Κάτσα Ελένη Λορέτζου (λαική ζωγράφος) Κένεντι Ντειβιτ , Κουκούλη Ήβη (ζωγράφος) ,Κούντουρης Ιωάννης (ζωγράφος), Νάστου Αναστασία , Γιάννης Κεχαγιάς (μουσικός –χαβάγια) Χατζίνας Δημήτρης (ζωγράφος) ,Seely-Αντωνοπούλου Brigitta (ζωγράφος) ,Wood James Edwin (ζωγράφος) ,David Oudney-Joy Scarlett-Pauline Lucas , AllissonWellw-Charina Oeser (ζωγράφος)

1 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 55, Περιοδικό Αιγιναία Τεύχος 5, σελ 105 2 Περιοδικό Αιγιναία Τεύχος 5, σελ 105 3 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 228 4 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 57 5 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 59 , Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 234 6 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 227, Εργασίες περιβαλλοντικών ομάδων σχολείων της νήσου Αίγινας.( Λυκείου) Αίγινα γη πέτρας 1998- 99, σελ 51 Γωγώ Κουλικούρδη, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΑΣ ΑΙΓΙΝΑ , έκδοση μορφωτικού συλλόγου Αίγινας ,Αθήνα 1962, σελ 126 7 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 266, Περιοδικό Αιγιναία Τεύχος 5, σελ 151 8 Περιοδικό Αιγιναία Τεύχος 5, σελ 152 9 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989,σελ 274 Φλώρα Αλυφαντή, Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ Η ΑΙΓΙΝΑ ,Αύγουστος 2001,σελ 129 http://aigina.bravepages.com/culture_gr.html

Πολιτισμός->Ιστορία

H Αίγινα ανήκει μεταξύ των κυριότερων πόλεων της Ελλάδας ( Αθήνα, Τροιζηνία, Επίδαυρος, Κόρινθος, Μέγαρα , Σαλαμίνα) των οποίων η ιστορία διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στην πορεία της χώρας μας. Η Αίγινα όπως φαίνεται από αρχαιολογικές ανασκαφές κατοικήθηκε από την Υστερονεολιθική εποχή 4000 π.χ. Στην πάροδο των αιώνων η Αίγινα ήλθε υπό την κατοχή των Ρωμαίων, των Φράγκων, των Βενετών και των Τούρκων. Η Αίγινα αποτέλεσε την πρώτη πρωτεύουσα της νεότερης Ελλάδας την περίοδο 1828 – 1829 μΧ.

Ιστορία – Χρονολογικός Πίνακας της Αίγινας

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

Η Αίγινα ανήκει μεταξύ των κυριότερων πόλεων της Ελλάδας ( Αθήνα, Τροιζηνία, Επίδαυρος, Κόρινθος, Μέγαρα , Σαλαμίνα) των οποίων η ιστορία διαδραμάτισε πρωταγωνιστικό ρόλο στην πορεία της χώρας μας.

Έτσι για την ιστορία της Αίγινας μπορούμε να παρακολουθήσουμε τον ποιο κάτω πίνακα :

Νεολιθικοί οικισμοί (Κολώνα – Μεσαγρός)	3500 πΧ	Η Αίγινα όπως φαίνεται από αρχαιολογικές ανασκαφές κατοικήθηκε από την Υστερονεολιθική εποχή 4000 π.χ. Στο ακρωτήριο της Κολόνας έχουν σωθεί δείγματα αρχιτεκτονικής, κεραμικά και μικρά πήλινα ειδώλια. Σώζονται επίσης στην περιοχή της Κολώνας λείψανα από την πρώιμη εποχή του χαλκού 3000 π.χ. ,οικοδομικά σύνολα, και κεραμικά .1
Πρωτοελληνικός οικισμός Κολώνας	2500 – 2000 πΧ
Κάθοδος  Αχαιών	2000 πΧ
Μεσοελλαδικός οικισμός Κολώνας	2000 – 1600 πΧ
Μυκηναϊκός οικισμός Κολώνας	1600 – 1200 πΧ	Η Αίγινα επηρεάστηκε από τους μεγάλους και κυρίαρχους πολιτισμούς της Μινωικής Κρήτης κατά την 2η χιλιετία. Αυτό αποδεικνύεται από το οχυρωματικό τείχος της Κολόνας και την κεραμική τέχνη αυτής της περιόδου που βρέθηκαν στον λόφο της Κολώνας . Οι Αιγινήτες έλαβαν μέρος Στον Τρωικό πόλεμο (1193-1184 π.χ.) 2
Σαρακηνοί πειρατές	10 ος	Πλήρη ερήμωση του νησιού
Κατάληψη από Δωριείς Επιδαύρου	950 πΧ	Στα μέσα του 10ου αιώνα η Αίγινα αποικίστηκε από Δωριείς της Επιδαύρου.
Υποταγή στο Άργος –Συμμαχία Αίγινας Άργους Κοπή νομίσματος ( Χελώνη)	εως 734 πΧ 700 π.χ.	Η Αίγινα έγινε μέλος της Αμφικτιονίας που αποτελούσαν οι πόλεις: Ερμιόνη, Επίδαυρος, Ναύπλιο, Πρασιές, Βοιωτικός Ορχομενός και Αίγινα. Κέντρο της Αμφικτιονίας ήταν το Ιερό του Ποσειδώνα στον Πόρο. Κατά την αρχή της συμμαχίας της με το βασιλιά του Άργους Φείδωνα, τον 8ο αιώνα π.Χ, αρχίζει η μεγαλύτερη καλλιτεχνική και οικονομική ακμή της Αίγινας, που συνεχίστηκε ως το 459 π.Χ.  Οι Αιγινήτες έμποροι πήγαιναν σ’ όλα τα λιμάνια της Μεσογείου και του Ευξείνου Πόντου. Στη Λυδία γνώρισαν και το νέο μέσον της εμπορικής συναλλαγής, το νόμισμα . Έτσι, τον 8ο π.Χ. αιώνα κόπηκε από την Αίγινα το πρώτο αργυρό ελληνικό νόμισμα. Ήταν η Χελώνη, που είχε βάρος 13 περίπου γραμμάρια και κοσμούνταν από αναπαράσταση θαλάσσιας χελώνας (σύμβολο της Αφροδίτης που προστάτευε το θαλάσσιο εμπόριο) Η Αιγηνίτική ‘χελώνη’ έγινε διεθνώς γνωστή και αποδεκτή ,ακόμα και από τους Αθηναίους παρά την έχθρα που είχαν με την Αίγινα. Την περίοδο αυτή της ακμής της η Αίγινα Ίδρυσε και ναυτικούς σταθμούς3 σε μακρινές περιοχές όπως στην Κυδωνία της Κρήτης και τον Αιγινήτη στην Παφλαγονία.  Γι’ αυτό χαρακτηρίστηκε σαν ένα από τα έντεκα μεγαλύτερα ναυτικά κρατίδια, μαζί με τη Μίλητο, τη Φώκαια, την Έφεσο, τη Σάμο, την Λέσβο, την Κόρινθο, τη Χίο, την Αθήνα, τα Μέγαρα και την Κέρκυρα. Η Αίγινα, τα χρόνια αυτά διέθετε δικά της ναυπηγεία, τα οποία όμως εξυπηρετούσαν μόνο τις ανάγκες του νησιού.
Ακμή της Αίγινας	734 – 459 πΧ	Η Αίγινα είναι πια θαλασσοκράτειρα, λόγω με την μεγάλης ανάπτυξης της ναυτιλίας και καταφέρνει να αποστατήσει από την κυριαρχία της Επιδαύρου . Το γεγονός δε της αρπαγής από του Αιγινήτες, των ξοάνων της Δαμίας και Αυξησίας από την Επίδαυρο και η μεταφορά τους στην Αίγινα ήταν και η αιτία για την πρώτη ρήξη και με την Αθήνα 4 Οι σχέσεις Αθήνας Αίγινας δεν ήταν καλές λόγω του ανταγωνισμού των δύο πόλεων. Οι Αθηναίοι μόνο γύρω στα 6ΟΟ π.Χ., ύστερα από τις μεταρρυθμίσεις του Σόλωνα, άρχισαν να στρέφονται προς το εμπόριο και έτσι δεν μπορούσαν να ενοχλήσουν την ανθούσα οικονομία της Αίγινας. Είχαν όμως αρχίσει ήδη να φαίνονται τα πρώτα σύννεφα στις σχέσεις των δύο πόλεων. Η Αίγινα κατείχε θέση-κλειδί στους θαλάσσιους δρόμους ανάμεσα στο λιμάνι του Πειραιά. και την Αθήνα με αποτέλεσμα ο Περικλής να ονομάσει την Αίγινα «Λήμη» (τσίμπλα) του Πειραιά. Το μίσος που χώριζε τις δύο πόλεις δεν ήταν μόνο για τις εμπορικές, ναυτιλιακές και γενικά οικονομικές διαφορές, αλλά και διαφορές στον τρόπο διοίκησης . Στην Αθήνα διοικούσαν οι Δημοκρατικοί ενώ στην Αίγινα οι Ολιγαρχικοί, που ελέγχονταν από τους εμπόρους και κεφαλαιούχους αστούς. Το 5ΟΟ π.Χ. ο πληθυσμός της Αίγινας έφθανε τους 440 χιλιάδες κατοίκους, από τους οποίους οι 4Ο χιλιάδες ήταν ελεύθεροι πολίτες. Την εποχή αυτή η Αίγινα είναι γεμάτη ιερά και ναούς που φιλοτέχνησαν διάσημοι Αιγινήτες καλλιτέχνες. Οι πιο γνωστοί από αυτούς ήταν ο Κάλων, ο Ονάτας και ο Αναξαγόρας . Τα έργα τους στόλιζαν όχι μόνο ναούς της Αίγινας, όπως του Δελφίνιου Απόλλωνα, της Αφαία, της Αφροδίτη και της Εκάτη, αλλά και πολλά ιερά στην Ελλάδα και Ιταλία. Αξιόλογα έργα της Αιγινήτικης γλυπτικής θεωρούνται τα γλυπτά των αετωμάτων της Αφαίας που βρίσκονται σήμερα στην Γλυπτοθήκη του Μονάχου. Ο ανταγωνισμός μεταξύ της Αίγινας και Αθήνας έφτασε στο αποκορύφωμα τις παραμονές των Μηδικών πολέμων. Το 488 π.χ. άρχισε πόλεμος που διήρκησε μέχρι τις παραμονές της Περσικής εισβολής του Ξέρξη. Τότε παραμερίστηκαν όλες οι διαφορές προς χάρη της εθνικής ενότητας για την αντιμετώπισή του. ΠΕΡΣΙΚΟΙ ΠΟΛΕΜΟΙ5 Όταν άρχισαν οι περσικοί πόλεμοι η Αίγινα πήγε στην αρχή με το μέρος των Περσών, γι’ αυτό και κατηγορήθηκε για Μηδισμό. Αργότερα όμως, στην εκστρατεία του Ξέρξη το 48Ο π.Χ, οι Αιγινήτες πολέμησαν στο πλευρό των άλλων Ελλήνων, πήραν μέρος στη ναυμαχία της Σαλαμίνας με 30 τριήρεις και διακρίθηκαν για τη γενναιότητά τους. Για το λόγο αυτό το Μαντείο των Δελφών έδωσε στους Αιγινήτες το «έπαθλο ανδρείας». Οι Αιγινήτες φορτωμένοι με λάφυρα, γύρισαν στο νησί τους, με επικεφαλής τους αρχηγούς τους Κριό, Πολύκριτο, Πυθέα και Ιοχένοο. Μαζί τους έφεραν και τριάντα νεκρούς. Οι κάτοικοι του νησιού επιφύλαξαν μεγάλη υποδοχή στους στρατιώτες τους και έθαψαν με ξεχωριστές τελετές τους νεκρούς τους. Οι τάφοι των «Σαλαμινομάχων» βρίσκονται σ’ ένα βραχώδες ακρωτήρι στη βόρεια πλευρά της Αίγινας, στην περιοχή Λιβάδι, απέναντι από το σπίτι του συγγραφέα Ν. Καζαντζάκη.
Καταστροφή από Αθηναίους	459 πΧ	ΠΕΛΟΠΟΝΝΗΣΙΑΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ6 Ο ηρωισμός των Αιγινητών κατά τους περσικούς πολέμους και η ικανότητά τους στη χρησιμοποίηση των πολεμικών πλοίων προκάλεσαν το φόβο των Αθηναίων, που διαπίστωσαν πόσο υπολογίσιμη δύναμη ήταν η Αίγινα . Έτσι, αμέσως μετά τη ναυμαχία της Σαλαμίνας, οι Αθηναίοι άρχισαν να παραμερίζουν την Αίγινα, που όπως είπαμε τη θεωρούσαν «τσίμπλα» στο μάτι του Πειραιά. Με την πρόφαση ότι οι Αιγινήτες ήθελαν να συμμαχήσουν με τους Κορίνθιους, οι Αθηναίοι τους επιτέθηκαν και διέλυσαν το στόλο τους κατά τη διάρκεια ναυμαχίας που έγινε το 459 π.Χ., μπροστά στο νησί Κεκρυφάλεια, το σημερινό Αγκίστρι. Στη ναυμαχία αυτή ο Αιγινήτικος στόλος πολέμησε ενωμένος με το στόλο των Κορινθίων και των Επιδαυρίων. Οι Αθηναίοι ανάγκασαν τους Αιγινήτες να παραδώσουν το στόλο τους και να γκρεμίσουν τα τείχη τους. Έγιναν δε φόρου υποτελείς στους Αθηναίους, πληρώνοντας 30 τάλαντα το χρόνο (δηλαδή 1.100 κιλά χρυσό και άργυρο). Τον φόρο αυτό οι Αιγινήτες τον πλήρωναν στους Αθηναίους επί 18 χρόνια. Η έχθρα των Αθηναίων και των Αιγινητών σταμάτησε προσωρινά από το κοινό συμβούλιο των Ελλήνων. Στους Πελοποννησιακούς όμως πολέμους, οι Αθηναίοι, επειδή φοβήθηκαν ότι η Αίγινα θα συμμαχούσε με τους Σπαρτιάτες την κατέλαβαν και έδιωξαν τους κατοίκους της.
Εγκατάσταση Αθηναίων κληρούχων	431 – 404 πΧ	Στο νησί εγκαταστάθηκαν τότε οικογένειες Αθηναίων κληρούχων, μεταξύ των οποίων ο Αριστοφάνης και ο Αρίστωνας ο πατέρας του Πλάτωνα.
Επιστροφή Αιγινητών στο νησί	404 πΧ	Οι Αιγινήτες κατέφυγαν στη Σπάρτη, στην περιοχή του Θυρέα, και ξαναγύρισαν στην πατρίδα τους με το τέλος του Πελοποννησιακού πολέμου, το 404 π.Χ., όταν ο Λύσανδρος νίκησε στους Αιγός ποταμούς τους Αθηναίους και κατέλαβε την πόλη τους.
Κυριαρχία του Κράτους της Περγάμου	210 -133 πΧ	Από το 404 π.Χ. και εξής η Αίγινα έχασε την παλιά της αίγλη. Εντάχθηκε στην Αχαϊκή συμπολιτεία και αργότερα στην Αιτωλική. Οι Αιτωλοί όμως την πούλησαν το 21Ο π.Χ. για 30 τάλαντα στο βασιλιά της Περγάμου, Άτταλο Α΄.
Ρωμαϊκή κυριαρχία	133 πΧ – 395 μΧ	Το 133 π.Χ., ο Άτταλος Γ΄ παραχώρησε το νησί, μαζί με ολόκληρο το κράτος της Περγάμου, στους Ρωμαίους που το χρησιμοποιούσαν ως τόπο παραθερισμού των αρχόντων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.
Βυζαντινή εποχή	395 – 1204 μΧ	Τη Βυζαντινή περίοδο και μέχρι τον 7ο αιώνα, η Αίγινα διοικητικά στην επαρχία της Αχαΐας που είχε πολιτική πρωτεύουσα την Κόρινθο. Η Επισκοπή της Αίγινας υπαγόταν στην εκκλησιαστική δικαιοδοσία του μητροπολίτη Κορίνθου μέχρι την προαγωγή της Αθήνας σε μητρόπολη.
Ίδρυση Παλαιοχώρας	896 μΧ	Μέχρι τον ένατο αιώνα δεν έχουμε πολλές πληροφορίες για το νησί. Ξέρουμε ότι οι κάτοικοι του νησιού αναγκάζονταν τον 8ο αι. να αποσύρονται στις εσωτερικές ορεινές περιοχές κοντά στην Παλιά Χώρα για να αποφύγουν τις αλλεπάλληλες πειρατικές επιδρομές των Σαρακηνών. Στον 9ο αιώνα δυο επίσκοποι αναφέρονται για την Αίγινα, ο Θεόδωρος το 860 και ο Θωμάς το 879.
Φραγκοκρατία	1204 – 1451 μΧ	Την Βυζαντινή περίοδο (9 -12) αιών., η ακμή της Αθήνας έχει ευεργετική επίδραση στη ζωή του νησιού από την οποία προερχόταν ο πατριάρχης Ιών/κλέος Κοσμάς Β ο Αττικός (1146-1147). Η Αίγινα ακολούθησε και πάλι την τύχη της Αθήνας την περίοδο της Φραγκοκρατίας.
1η περίοδος Βενετοκρατίας	1451 – 1540 μΧ	Μετά από πολλές αλλαγές ηγετών το 1451 η Αίγινα εντάχθηκε στη δικαιοδοσία του βένετου άρχοντα της Ναυπλίας. Ο Λουίτζι Μοροζίνι ήταν ο πρώτος Βένετος διοικητής που διορίστηκε στο νησί, ενώ μετά από έναν περίπου αιώνα το 1502 έγινε μια κατάληψη από τους Τούρκους στην Παλιά Χώρα
Καταστροφή από Βαρβαρόσσα	1537 μΧ	Η πιο καταστρεπτική επίθεση όμως των Τούρκων έγινε το 1537 από τον Χαϊρεντήν Μπαρμπαρόσα που έσφαξε όλους τους άντρες και πήρε για δούλους 6000 γυναικόπαιδα.
1η περίοδος Τουρκοκρατίας	1540 – 1687 μΧ	Η Βενετία το 1540 αναγκάστηκε να παραχωρήσει το νησί στους Τούρκους.
Ο Αγ. Διονύσιος Επίσκοπος Αιγίνης	1576 – 1579 μΧ	Την περίοδο 1576-1579 χρίστηκε επίσκοπος Αιγίνης ο Διονύσιος Σίγουρος που ανακηρύχτηκε αργότερα άγιος
2η περίοδος Βενετοκρατίας	1687 – 1715 μΧ	Τον 17 αι. η Αίγινα είχε αρκετούς κάτοικους, που ασχολούνταν κυρίως με τη γεωργία ενώ ορισμένοι με την πειρατεία. Το 1654 ο Βένετος ναύαρχος Φραγκίσκος Μοροζίνης προξένησε νέες καταστροφές στην Παλιά Χώρα και ο πληθυσμός της ελαττώθηκε σημαντικά. Το 1687 κατά τη  διάρκεια του νέου βενετοτουρκικού πόλεμου ο Φραγκίσκος Μοροζίνη κατέλαβε το νησί
2η περίοδος Τουρκοκρατίας	1715 – 1821 μΧ	Η νέα βενετοκρατία διήρκησε ως το 1715 που μαζί με την κατάληψη της Πελοποννήσου από τους Τούρκους περιήλθε και η Αίγινα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία ως το 1821. Οι Αιγινήτες πήραν μέρος σε πολλούς αγώνες στην Ελληνική επανάσταση. Το νησί προσέφερε άσυλο σε πολλούς πρόσφυγες από την Αθήνα και άλλες περιοχές
Ίδρυση νεότερης Αίγινας	1800 μΧ	Η Αίγινα κατά την Επανάσταση συγκέντρωσε πρόσφυγες από όλα τα μέρη της Ελλάδας με αποτέλεσμα μεγάλη αύξηση του πληθυσμού, χωρίς όμως να υπάρχουν οι αντίστοιχες υποδομές. Τα καταλύματα ήταν σε πολλές περιπτώσεις καλύβες. Βέβαια η ατμόσφαιρα δεν ήταν εξολοκλήρου τραγική. Υπήρχαν μεγάλα σπίτια όπως ο Πύργος του Μαρκέλλου, του Βούλγαρη στην Περιβόλα, τουFinlay στον Ασώματο (Κόκκινο Κάστρο),του Τρικούπη, του Κοντόσταυλου και άλλα μικρότερα όπως του Κανάρη, του Βαρβάκη, των Ψαριανών καπεταναίων και άλλων προκρίτων. Μετά το 1825 που εγκαταστάθηκαν Ψαριανοί, Γαλαξιδιώτες, Στυλιδιώτες πρόσφυγες ,οργάνωσαν και άρχισαν πάλι τη ναυτιλία και το εμπόριο στο νησί και έτσι η Αίγινα πήρε τη μορφή ναυτικής εμπορικής πόλης. .7
Η Αίγινα, 1η Πρωτεύουσα της νεότερης  Ελλάδας	1828 – 1829 μΧ	Η Αίγινα υποδέχεται τον πρώτο Κυβερνήτη της ελεύθερης Ελλάδας, τον Ιωάννη Καποδίστρια ο οποίος εξελέγχει με δημοκρατικές διαδικασίες στην Γ’ Εθνοσυνέλευση της Τροιζηνίας. Έτσι στις 12 Ιανουαρίου 1828, ο Ι. Καποδίστριας έφθασε στην Αίγινα με το αγγλικό πολεμικό «Γουαρσπάιτ» και τον συνόδευαν το γαλλικό «Ήρα» και το ρωσικό «Ελένη» και αποβιβάστηκε στην παραλία της «Περιβόλας». Μετά από τις ανάλογες προετοιμασίες στις 26 Ιανουαρίου 1828 ο ορκίστηκε στο Μητροπολιτικό Ναό της Αίγινας με μεγάλες τιμές και συγκίνηση από τον εξαθλιωμένο λαό, ως πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας και η Αίγινα έγινε η πρώτη πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους, το διοικητικό, εμπορικό και πνευματικό κέντρο του. Ο πληθυσμός του νησιού αυτή την περίοδο αυξήθηκε αλματωδώς, διότι αποτελούσε το διοικητικό, εμπορικό και πνευματικό κέντρο όλης της τότε ελεύθερης Ελλάδας. (υπολογίζεται ότι έφθασε τα 100.000 άτομα). Ανεγέρθηκαν πολλά νέα κτίρια για τις ανάγκες κατοίκησης του συνεχώς αυξανόμενου πληθυσμού αλλά και για τις ανάγκες της νέας κυβέρνησης (δημόσια κτίρια και ιδρύματα Καποδιστριακά» κτίρια ). Ένα από τα πιο σημαντικά ιστορικά κτίρια ήταν το Κυβερνείο γνωστό ως το Παλάτι του Μπαρμπαγιάννη. Έτσι ο Καποδίστριας ξεκίνησε την οργάνωση του ελληνικού κράτους προχωρώντας στα ποιο κάτω έργα : Την οικοδόμηση του «Ορφανοτροφείου Αιγίνης» που λειτούργησε τον επόμενο χρόνο στις 6 Απριλίου 1829, με 500 μαθητές, οι γονείς των οποίων είχαν σκοτωθεί στις μάχες του Αγώνα. Την λειτουργία του «Πρότυπου Σχολείου Αιγίνης» λειτούργησε και αυτό στο κτίριο του Ορφανοτροφείου. Την 1η Νοέμβριου το 1828 ιδρύθηκε το «Κεντρικό Σχολίον Αιγίνης». Επίσης στις 29 Δεκεμβρίου του 1828 με το ΟΙΗ’ ψήφισμα του Καποδίστρια ιδρύθηκε η «Στρατιωτική Σχολή Ευελπίδων» που λειτούργησε το 1829 στο Ορφανοτροφείο με Γάλλους οργανωτές. Οργανώθηκε και Στεγάστηκε τέλος το πρώτο Αρχαιολογικό Μουσείο της Ελλάδος αλλά και η πρώτη δημόσια Βιβλιοθήκη. Στην Αίγινα ιδρύθηκε ακόμα και η Εθνική Τυπογραφία και εκεί τυπωνόταν η «Γενική Εφημερίς της Ελλάδος» ως τις 2 Οκτωβρίου του 1830. Από το Φεβρουάριο ως το Σεπτέμβριο του 1831 στο νησί εκδιδόταν η φιλολογική και επιστημονική εφημερίδα «Αιγίνια». Το Φεβρουάριο του 1828 ιδρύθηκε η Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα.
Κοπή νομίσματος ( Φοίνικας)	1829	Στην Αίγινα ο Ι. Καποδίστριας με το Ζ’ ψήφισμα της 2ας Φεβρουαρίου 1828 συνέστησε στην Αίγινα Εθνική Χρηματιστική Τράπεζα η οποία αποτελούσε νεωτεριστική κίνηση, ακόμα και για τα ευρωπαϊκά δεδομένα που σκοπό είχε την ανάκαμψη της εθνικής οικονομίας και την ανύψωση του κύρους της Ελλάδας στο εξωτερικό. Ίδρυσε παράλληλα το Νομισματοκοπείο και έκοψε το πρώτο εθνικό νόμισμα ,το φοίνικα .8
Η Αίγινα σήμερα	19ος-20ος αιώνας	Μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας στο Ναύπλιο (στις 3 /10/1829),  η Αίγινα πέρασε περιόδους οικονομικής κρίσης, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των προσφύγων που είχαν καταφύγει στο νησί  το εγκατέλειψαν, επιστρέφοντας στις πατρίδες τους. Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου το εμπόριο και ιδιαίτερα η αλιεία και η επεξεργασία του σφουγγαριού γίνονται μοχλοί οικονομικής ανάπτυξης του νησιού. Είναι η εποχή που οι πλούσιοι έμποροι επισκευάζουν τα παλιά κτίρια που κοσμούν σήμερα το λιμάνι της Αίγινας και τους δίνουν την νεοκλασική τους όψη. 9   Ταυτόχρονα, η παραγωγή των πασίγνωστων αιγινήτικων κανατιών και η ευρεία χρήση του αιγινήτικου πωρόλιθου βοηθούν  την τοπική οικονομία.10 Αυτή την περίοδο μια νέα καλλιέργεια εμφανίζεται στην Αίγινα. Είναι η  φιστικιά, που φέρνει στο νησί ο Νίκος Πέρογλου (1860) από την Συρία, για να αποτελέσει στα επόμενα χρόνια έως και σήμερα τη σημαντικότερη και πιο αποδοτική καλλιέργεια, η οποία έδωσε στην Αίγινα όχι μόνο οικονομική άνθηση αλλά και την έκανε ξανά γνωστή στον κόσμο, δίνοντας το όνομά της στον τύπο αυτό του φιστικιού.        Φτάνοντας στις μέρες μας, διαπιστώνουμε ότι η οικονομία του νησιού βασίζεται στον τουρισμό ,την αλιεία και την καλλιέργεια της φιστικιάς.  Η καλοδιατηρημένη πόλη και τα χωριά, οι συνεχείς εναλλαγές του τοπίου, το θαυμάσιο κλίμα, η διάφανη και φωτεινή ατμόσφαιρα, το πλήθος των εγκαταστάσεων και υπηρεσιών  εξυπηρέτησης  τουριστών, το καλό εσωτερικό δίκτυο, τα αρχαία μνημεία αλλά και αυτά των νεότερων ιστορικών χρόνων, τα κέντρα θρησκευτικής λατρείας, η πλούσια πολιτιστική δραστηριότητα, η κοντινή απόσταση από το λεκανοπέδιο της Αττικής και το πλήθος των μέσων θαλάσσιας μεταφοράς αποτελούν πόλο έλξης των φίλων της Αίγινας για χαλάρωση, αναψυχή, έμπνευση και δημιουργία.
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Ναός Δελφινίου Απόλλωνα (Κολώνα)	520 -500πΧ
Ναός Αφαίας	500 -480πΧ
Όμορφη Εκκλησία	1289 μΧ
Μοναστήρι Χρυσολεόντισσας	1600 – 1614 μΧ
Αγ. Γεώργιος Καθολικός (Παλιαχώρα)	1533 μΧ
Αγ. Ιωάννης Θεολόγος	1338 – 1355 μΧ
Μητρόπολη Αίγινας	1806 μΧ
Ταξιάρχης	1293 μΧ
Επισκοπή	1609- 1610 μΧ
Πύργος Μαρκέλλου	1802 μΧ

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

Νεολιθικοί οικισμοί (Κολώνα – Μεσαγρός)	3500 πΧ
Πρωτοελληνικός οικισμός Κολώνας	2500 – 2000 πΧ
Κάθοδος  Αχαιών	2000 πΧ
Μεσοελλαδικός οικισμός Κολώνας	2000 – 1600 πΧ
Μυκηναϊκός οικισμός Κολώνας	1600 – 1200 πΧ
Κατάληψη από Δωριείς Επιδαύρου	950 πΧ
Υποταγή στο Άργος	εως 734 πΧ
Ακμή της Αίγινας	734 – 459 πΧ
Κοπή νομίσματος ( Χελώνη)	650 πΧ
Καταστροφή από Αθηναίους	459 πΧ
Εγκατάσταση Αθηναίων κληρούχων	431 – 404 πΧ
Επιστροφή Αιγινητών στο νησί	404 πΧ
Κυριαρχία του Κράτους της Περγάμου	210 -133 πΧ
Ρωμαϊκή κυριαρχία	133 πΧ – 395 μΧ
Βυζαντινή εποχή	395 – 1204 μΧ
Ίδρυση Παλαιοχώρας	896 μΧ
Φραγκοκρατία	1204 – 1451 μΧ
1η περίοδος Βενετοκρατίας	1451 – 1540 μΧ
Καταστροφή από Βαρβαρόσσα	1537 μΧ
1η περίοδος Τουρκοκρατίας	1540 – 1687 μΧ
Ο Αγ. Διονύσιος Επίσκοπος Αιγίνης	1576 – 1579 μΧ
2η περίοδος Βενετοκρατίας	1687 – 1715 μΧ
2η περίοδος Τουρκοκρατίας	1715 – 1821 μΧ
Ίδρυση νεότερης Αίγινας	1800 μΧ
Η Αίγινα, 1η Πρωτεύουσα της νεότερης  Ελλάδας	1828 – 1829 μΧ
Κοπή νομίσματος ( Φοίνικας)	1829
ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΑ ΜΝΗΜΕΙΩΝ
Ναός Δελφινίου Απόλλωνα (Κολώνα)	520 -500 πΧ
Ναός Αφαίας	500 -480 πΧ
Όμορφη Εκκλησία	1289 μΧ
Μοναστήρι Χρυσολεόντισσας	1600 – 1614 μΧ
Αγ. Γεώργιος Καθολικός (Παλιαχώρα)	1533 μΧ
Αγ. Ιωάννης Θεολόγος	1338 – 1355 μΧ
Μητρόπολη Αίγινας	1806 μΧ
Ταξιάρχης	1293 μΧ
Επισκοπή	1609- 1610 μΧ
Πύργος Μαρκέλλου	1802 μΧ

 ΝΕΟΤΕΡΟΙ ΧΡΟΝΟΙ

Τον Σεπτέμβριο του 1687 κατέλαβε την Αίγινα ο Βενετός Μοροζίνης, και με τη συνθήκη του Κάρλοβιτς η Αίγινα παρέμεινε βενετική κτήση. Το 1715, μετά την πτώση της Κορίνθου, η Αίγινα περιήλθε σχεδόν αμαχητί στους Τούρκους και παραχωρήθηκε οριστικά σ’ αυτούς με τη συνθήκη του Πασσάροβιτς (1718). Στην επανάσταση του Ορλώφ, όταν οι Ρώσοι εγκατέλειψαν την Πελοπόννησο (1770), οι νησιώτες, εκτός από τους Συριανούς, υποτάχθηκαν στο ρωσικό στόλο. Η ρωσική όμως κατοχή στην Αίγινα διατηρήθηκε μόνο ως το 1772, και, όταν το 1774 υπογράφηκε η συνθήκη του Κιουτσούκ-Καϊναρτζή, τα νησιά του Αιγαίου και του Σαρωνικού επανήλθαν στην κυριαρχία του Σουλτάνου. Κατά τη διάρκεια του νέου ρωσσοτουρκικού πολέμου (1787 – 1792), όταν οι Έλληνες ωθούνταν από το Λάμπρο Κατσώνη για νέα επανάσταση, οι περισσότεροι νησιώτες έδειξαν δυσπιστία στα νέα κηρύγματα της Μεγάλης Αικατερίνης. Βοηθός του Κατσώνη έγινε τότε ο Ανδρούτσος, πατέρας του Οδυσσέα, ο οποίος με τις αρματολίτικες ομάδες του πήγε στα πλοία για να βοηθήσει πιο ουσιαστικά. Το 1792, μετά τη ναυμαχία του Σουνίου, το πλοίο του Ανδρούτσου που είχε τους αρματολούς, λόγω τρικυμίας, έπεσε στην Αίγινα. Εκεί οι Τούρκοι τους αντιλήφθηκαν και τους χτύπησαν. Ο Ανδρούτσος κατόρθωσε να ξεφύγει και κατέφυγε στη Μάνη μαζί με τον Κατσώνη. Μεγάλη δραστηριότητα έδειξε η Αίγινα και κατά την επανάσταση του 1821. Το Σεπτέμβριο του 1826 εγκαταστάθηκε στο νησί η έδρα της Ελληνικής Διοικήσεως και τον Ιανουάριο του 1828 η πρώτη, υπό τον Ι. Καποδίστρια, Ελληνική Κυβέρνηση. Έτσι, η Αίγινα είχε την ιστορική τύχη να καταστεί η πρώτη πρωτεύουσα του νεότερου ελληνικού κράτους, για δύο σχεδόν χρόνια (1828-1829).

Η ΑΙΓΙΝΑ ΤΗΝ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟ

Στην Αίγινα, σε αυτό το νησί του Σαρωνικού, η μοίρα επιφύλαξε τη μεγάλη τιμή να υποδεχτεί τον πρώτο Κυβερνήτη της ελεύθερης Ελλάδας, τον Ιωάννη Καποδίστρια. Ήταν ένα όνειρο τεσσάρων και πλέον αιώνων που έγινε πραγματικότητα στις 12 Ιανουαρίου 1828, στην παραλία της «Περιβόλας», όπου αποβιβάστηκε ο πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας. Ο Καποδίστριας έφθασε στην Αίγινα με το αγγλικό πολεμικό «Γουαρσπάιτ» και τον συνόδευαν το γαλλικό «Ήρα» και το ρωσικό «Ελένη».

Στις 26 Ιανουαρίου 1828 ο Καποδίστριας ορκίστηκε στο Μητροπολιτικό Ναό της Αίγινας πρώτος Κυβερνήτης της Ελλάδας και η Αίγινα έγινε η πρώτη πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους, το διοικητικό, εμπορικό και πνευματικό κέντρο του. Ο πληθυσμός της αυξήθηκε αλματωδώς και υπολογίζεται ότι έφθασε τα 100.000 άτομα, αν και η «Γενική Εφημερίς της Ελλάδος» αναφέρει μικρότερο μέγεθος πληθυσμού.

Την εποχή αυτή στην Αίγινα ανεγέρθηκαν περίλαμπρα κτίρια είτε για να χρησιμοποιηθούν σαν κατοικίες αρχόντων και άλλων πλουσίων είτε για να χρησιμοποιηθούν ως δημόσια κτίρια και ιδρύματα. Είναι τα κτίρια που ξεχώριζαν και σήμερα ονομάζονται «Καποδιστριακά». Μετά τη μεταφορά της πρωτεύουσας στο Ναύπλιο (στις 3 /10/1829), η Αίγινα πέρασε περιόδους οικονομικής κρίσης, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των προσφύγων που είχαν καταφύγει στο νησί το εγκατέλειψαν, επιστρέφοντας στις πατρίδες τους.

Στα τέλη του 19ου αιώνα και στις αρχές του 20ου το εμπόριο και ιδιαίτερα η αλιεία και η επεξεργασία του σφουγγαριού γίνονται μοχλοί οικονομικής ανάπτυξης του νησιού. Είναι η εποχή που οι πλούσιοι έμποροι κτίζουν τα νεοκλασικά κτίρια που κοσμούν σήμερα το λιμάνι της Αίγινας.

Ταυτόχρονα, η παραγωγή των πασίγνωστων αιγινήτικων κανατιών και η ευρεία χρήση του αιγινήτικου πωρόλιθου βοηθούν την τοπική οικονομία, έστω και προσωρινά. Ταυτόχρονα, μια νέα καλλιέργεια εμφανίζεται στην Αίγινα. Είναι η φιστικιά, που τα πρώτα της φυτά φέρνει στο νησί ο Νίκος Πέρογλου από την Συρία, για να αποτελέσουν στα επόμενα χρόνια έως και σήμερα τη σημαντικότερη και πιο αποδοτική καλλιέργεια, η οποία έδωσε στην Αίγινα όχι μόνο οικονομική άνθηση αλλά και την έκανε ξανά γνωστή στον κόσμο, δίνοντας το όνομά της στον τύπο αυτό του φιστικιού. Φτάνοντας στις μέρες μας, διαπιστώνουμε ότι η οικονομία του νησιού βασίζεται πλέον στον τουρισμό.

Η καλοδιατηρημένη πόλη και τα χωριά, το θαυμάσιο κλίμα, το πλήθος των εγκαταστάσεων και υπηρεσιών εξυπηρέτησης τουριστών, τα αρχαία μνημεία αλλά και αυτά των νεότερων ιστορικών χρόνων, τα κέντρα θρησκευτικής λατρείας, η πλούσια πολιτιστική δραστηριότητα, η κοντινή απόσταση από το λεκανοπέδιο της Αττικής και το πλήθος των μέσων θαλάσσιας μεταφοράς αποτελούν πόλο έλξης των φίλων της Αίγινας.

1 Γωγώ Κουλικούρδη, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΑΣ ΑΙΓΙΝΑ , έκδοση μορφωτικού συλλόγου Αίγινας ,Αθήνα 1962,σελ 43 2 Γωγώ Κουλικούρδη, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΑΣ ΑΙΓΙΝΑ , έκδοση μορφωτικού συλλόγου Αίγινας ,Αθήνα 1962,σελ 48 3 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 51 4 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 49 5 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 59 6 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002 , σελ 67 7 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006, σελ 69-72 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα ,σελ 127 8 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 117 9 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006,σελ 84 10 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006 ,σελ 84

Πολιτισμός->Μνημεία-Αρχιτεκτονική

Για την μελέτη της Αρχαίας Αίγινας οι πηγές μας είναι αρκετά ελλιπείς διότι το νησί δοκιμάστηκε από φοβερές καταστροφές ανά τους αιώνες. Οι ποιο γνωστοί αρχαιολογικοί χώροι της Αίγινας είναι στην ουσία τρεις: Ο λόφος της Κολώνας με το ναό του Απόλλωνα, ο ναός της Αφαίας, ο βωμός του Ελλανίου Δία, στο Όρος. Επίσης, εντυπωσιάζει το πλήθος και η ποικιλία των αρχαίων τάφων στην Αίγινα, φανερώνοντας το μέγεθος του πληθυσμού και τον πλούτο της Αρχαίας Αίγινας. Από τα νεότερα χρόνια επίσης η Αίγινα έχει να δείξει ποικιλία κτισμάτων σπουδαίας αρχιτεκτονικής ξεκινώντας από την μεσαιωνικής αρχιτεκτονικής Παλαιοχώρα που ήταν η πρωτεύουσα της Αίγινας κατα την Βυζαντινή περίοδο και καταλήγωντας στα Νεοκλασσικά κτίρια και τα μνημεία της Καποδιστριακής περιόδου εκ των οποίων ξεχωρίζουν ο Πύργος του Μαρκέλλου, το Κυβερνείο και η Μητρόπολη.

Αρχαία Μνημεία της Αίγινας

Αρχαιολογικοί χώροι

Κατά τον 17^ο-16^ο αιώνα π.χ. κατέχει σημαντικό ρόλο στο εμπόριο. Από αυτήν την περίοδο αναπτύσσεται στην περιοχή της Κολώνας ,δίπλα στο λιμάνι της Αίγινας κοινότητα της νεολιθικής εποχής που αποτελεί ισχυρό κέντρο για την ευρύτερη περιοχή.

Πρέπει να σημειωθεί ότι για την μελέτη της Αρχαίας Αίγινας οι πηγές μας ( έρευνα των σωζόμενων έργων και των γραπτών πηγών είναι αρκετά ελλιπείς διότι το νησί δοκιμάστηκε από φοβερές καταστροφές ανά τους αιώνες και όλα αυτά τα στοιχεία που έχουμε σήμερα είναι αποσπασματικά και ελλιπή. Αρχαίοι συγγραφείς που έγραψαν κάποια θέματα για την Αίγινα και που μας βοηθούν με τα γραφόμενά τους είναι ο Ηρόδοτος, ο Στράβων, ο Παυσανίας, ο Λουκιανός, ο Ξενοφών, ο Ισοκράτης, ο Πίνδαρος.

Οι πιο γνωστοί αρχαιολογικοί χώροι είναι στην ουσία τρεις : Ο λόφος της Κολώνας με το ναό του Απόλλωνα, ο ναός της Αφαίας, ο βωμός του Ελλανίου Δία, στο Όρος

Ο ΛΟΦΟΣ ΤΗΣ ΚΟΛΟΝΑΣ

.Από ανασκαφές (1903) αποδείχτηκε ότι ο Λόφος της Κολώνας ήταν ακρόπολη των προϊστορικών χρόνων (3000 π,χ, Υστερονεολιθική εποχή 4000 π.χ.) και αργότερα επεκτάθηκε στη σημερινή της θέση και η Κολόνα έμεινε ως ακρόπολη και ως τόπος ιερός. Σώζονται στην περιοχή της Κολόνας λείψανα από την πρώιμη εποχή του χαλκού 3000 π.χ. ,οικοδομικά σύνολα, και κεραμικά . ¹

Στη νοτιοδυτική πλαγιά του λόφου, εμφανίστηκε πρωτοελλαδικός οικισμός (2,500-2.000 π.χ.) ,ενώ στα βορειοανατολικά του νησιού ,οχυρωμένος σε μήκος 26 χιλ. ο μεσοελλαδικός οικισμός. Επίσης βρέθηκαν λείψανα κτισμάτων της μυκηναϊκής εποχής. ²

Το ακρωτήριο της Κολόνας περικλειόταν από ψηλά τείχη διαφόρων περιόδων, αποτελούσε πόλη πολυπληθής, πάνω ακριβώς από το εμπορικό λιμάνι όπου αναπτυσσόταν το εμπόριο και το πολεμικό λιμάνι ‘κρυπτός λιμένας’ όπου κρύβονταν τα πολεμικά πλοία. Το τείχος της πόλης κατέληγε στα ακρομώλια και των δύο μώλων όπου υπήρχαν πύργοι φρουρούμενοι. Στην πόλη αυτή μέσα στα τείχη έχουν διασωθεί δείγματα αρχιτεκτονικής, κεραμικά και μικρά πήλινα ειδώλια ,ναοί, τάφοι, στάδια, πύργοι πάνω στα τείχη και τμήματα τειχών .³Όλα αυτά βρέθηκαν σε διάφορα εδαφικά βάθη, που σηματοδοτούν και την κάθε εποχή . Γύρω από το τείχος υπήρχε μεγάλη τάφρος και κατά διαστήματα πάνω στα τείχη πύργοι και φρουρές.

Τον 10^ο αιώνα καταστράφηκε η πόλη όπως και μεγάλο μέρος του νησιού από Σαρακηνούς πειρατές και οι κάτοικοι αναζητούν καταφύγιο στο εσωτερικό του νησιού και ιδρύουν την Παλιαχώρα, 

·         Μέσα στην πόλη της Κολώνας αξίζει να αναφέρουμε τα ποιο κάτω σημαντικά μνημεία : Ο ναός του Απόλλωνα στην Κολονα και ίσως και του Ποσειδώνα ,οι ναοί της Θεσμοφόρου Δήμητρας, της Άρτεμις, του Διονύσου και της Εκάτης, τα κτίρια Αιάκειο, Βουλευτήριο, Αττάλειο, το Θέατρο, το Στάδιο, αρκετοί τάφοι ,ο Τάφος του Φώκου, οχυρωματικά έργα (τείχη, λιμάνια, οι μώλοι, τα υδραγωγεία κ.λ.π. )

Ο ΝΑΟΣ ΤΟΥ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΣΤΗΝ ΚΟΛΩΝΑ

Στην κορυφή της Κολόνας βρέθηκαν μετά από ανασκαφές θελέμια του ναού του Απόλλωνα ( 520-500 π.χ.) δωρικού, περίπτερου, με δώδεκα κολώνες στις μακρές πλευρές και έξι κολώνες αντίστοιχα στις στενές πλευρές. Σήμερα διασώζεται όρθια μία δωρική κολώνα ύψους 8 μ. που ανήκει στον οποσθόδομο του ναού ⁴. Το 1975 στο λόφο υπήρχαν όπως αναφέρει ο Chandler δύο όρθιες κολώνες εκ των οποίων η μια είχε και το κιονόκρανο και το επιστήλιό . ⁵

Τα αετώματα του ναού ήταν κατασκευασμένα από Πάριο μάρμαρο και απεικόνιζαν αμαζονομαχίες. Ο ναός ήταν κτισμένος πάνω σε άλλους ναούς παλαιότερους και σύμφωνα με τον Βέλτερ μπορεί να ανήκει και στον Ποσειδώνα. Ο Απόλλωνας ονομαζόταν και Δελφίνιος και τόσο τον τιμούσαν οι Αιγινήτες, ώστε αντικατέστησαν το παλιό τους νόμισμα τη χελώνα με το δελφίνι.

ΝΑΟΣ ΘΕΣΜΟΦΟΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑΣ-ΑΡΤΕΜΙΣ-ΔΙΟΝΥΣΟΥ-ΕΚΑΤΗΣ ΑΙΑΚΕΙΟ- ΒΟΥΛΕΥΤΗΡΙΟ- ΑΤΤΑΛΕΙΟ -ΘΕΑΤΡΟ -ΣΤΑΔΙΟ -ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΦΩΚΟΥ

ΝΑΟΣ ΘΕΣΜΟΦΟΡΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ : Ο μόνος που μνημονεύει το ναό της Θσμοφόρου Δήμητρας ως προστάτιδας της γεωργίας και του γάμου, είναι ο Ηρόδοτος αλλά δεν έχουν προσδιοριστεί στο λόφο της Κολώνας ποια ήταν η ακριβή της θέση.⁶

ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΕΚΑΤΗΣ : Υπήρχε ναός λατρείας της θεάς Εκάτης μέσα στην πόλη της Αίγινας που δεν έχει προσδιοριστεί η θέση του .Ο Παυσανίας αναφέρει ότι η θέα ήταν πολιούχος της Αίγινας και μέσα σε αυτό το ναό υπήρχε μονόμορφο ξόανο αυτής .⁷

ΝΑΟΣ ΑΡΤΕΜΙΣ ΑΠΟΛΛΩΝΑ ΔΙOΝΥΣΟΥ ΠΟΣΕΙΔΩΝΑ : Οι ναοί του Απόλλωνα της Άρτεμις και του Διονύσου ήταν κοντά σύμφωνα με περιγραφές του Παυσανία. Οι ναοί της Άρτεμις και του Διονύσου βρίσκονται δυτικά από το ναό του Απόλλωνα. Μετά την ανακάλυψη επιγραφής στο Εκκλησάκι του Ταξιάρχη Μιχαήλ στην ακτή του Μαραθώνα η οποία έγραφε : «ΟΡΟΣ ΤΕΜΕΝΟΣ ΑΠΟΛΛΩΝΟΣ ΚΑΙ ΠΕΟΣΕΙΔΩΝΟΣ» υποτέθηκε μήπως ο ναός του Ποσειδώνα υπάρχει, μακριά από το λόφο της Κολώνας μεταξύ Αίγινας και Πέρδικας. Ανασκαφές και έρευνες εντόπισαν όλους τους ναούς εκτός από του Ποσειδώνα, ο οποίος δεν έχει εντοπιστεί.⁸

ΑΙΑΚΕΙΟ ⁹ : Κατά τον Παυσανία το κτίσμα αυτό αποτελούσε τον τάφο του Αιακού .Βρισκόταν σε περίοπτη θέση στην πόλη. Υπήρχε βωμός που περιβαλλόταν από περίβολο με λευκές πέτρες και εκεί φύτρωναν αιωνόβιες ελιές Στην είσοδο του περιβόλου ήταν αναρτημένες εικόνες των πρέσβεων των ελληνικών πόλεων που είχαν έρθει να παρακαλέσουν τον Αιακό να προσευχηθεί στον Δία για να βρέξει. Αυτές οι εικόνες βρέθηκαν στις ανασκαφές και ήταν χαραγμένες πάνω σε μαρμάρινες πλάκες. Ο Βέλτερ τοποθετεί το Αιάκειο κάτω από τη νοτιοδυτική γωνία απέναντι από το ναό του Απόλλωνα στο λόφο της Κολώνας.

ΒΟΥΛΕΥΤΗΡΙΟ: Κατά τον Βέλτερ το βουλευτήριο τοποθετείται λίγο ποιο βόρειο από το Αιάκειο. Ήταν διοικητικό κτίριο που συγκέντρωνε όλες τις θρησκευτικές λειτουργίες της πόλης. Σήμερα υπάρχουν μερικά αρχαία λείψανα που αποδίδονται σε αυτό. ¹⁰

ΑΤΤΑΛΕΙΟ : Στα δυτικά της Ακρόπολης της Κολόνας διακρίνονται λείψανα τετράγωνου τεμένους που αποδίδονται στον Άτταλο Β΄.¹¹

ΤΑΦΟΣ ΤΟΥ ΦΩΚΟΥ : Στα δυτικά του ναού του Απόλλωνα και κοντά στο Αιάκειο κατά τον Παυσανία ,υπήρχε τύμβος ,τον οποίο είχε κτίσει ο Τελαμώνας μεταμελημένος για τον φόνο και για να τιμήσει τον αδελφό του Φώκο. Σήμερα δεν υπάρχουν σαφή λείψανα που να αποδίδονται σε αυτόν το τάφο. Πολλοί υποστηρίζουν μάλιστα ότι αυτός βρίσκεται στη θέση ‘Βουνάκι’ περιοχή βορειοδυτικά από τον φάρο στα Πλακάκια. ¹²

ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΙ ΣΤΑΔΙΟ : Από τα δύο αυτά μνημεία κανένα ίχνος δεν διασώθηκε. Το αρχαίο θέατρο ήταν κτισμένο στη νοτιοανατολική γωνία του Λόφου της Κολόνας ,σε κοίλωνα και ο Παυσανίας αναφέρει ότι ήταν εφάμιλλο σε μέγεθος και τεχνοτροπία με αυτό της Επιδαύρου. Πίσω από το θέατρο ήταν το Στάδιο .Πιστεύεται ότι τα έργα αυτά κτίστηκαν τον κλασσικά χρόνια. Λέγεται ότι πάνω από το αρχαίο θέατρο ο Ι. Καποδίστριας είχε κτίσει το λοιμοκαθαρτήριο, το οποίο σήμερα και αυτό δεν σώζεται. ¹³

ΑΡΧΑΙΑ ΛΙΜΑΝΙΑ

Η προϊστορική πόλη της Αίγινας ήταν χτισμένη στο λόφο της Κολόνας και μετά επεκτάθηκε στη σημερινή πόλη. Γύρω από το λόφο της Κολόνας σχηματίζονται μικροί ανοικτοί όρμοι στους οποίους κατασκευάστηκαν κατά την αρχαιότητα συγκρότημα λιμανιών για τις μεγάλες ανάγκες της Αίγινας ως μεγάλη ναυτική δύναμη γύρω στο 8^ο αιώνα π.χ.

Το συγκρότημα αυτό των λιμανιών ήταν από τα σημαντικότερα τεχνικά έργα της εποχής και άρχιζε από το ακρωτήριο των Αγ. Αποστόλων, στα Πλακάκια ΒΔ στην πόλη και κατέληγε στον όρμο του Μαραθώνα, με σειρές από χτιστούς μόλους και κυματοθραύστες. Το κεντρικό μέρος του συγκροτήματος αυτού επικεντρωνόταν σε δύο μεγάλα λιμάνια και ένα μικρότερο εξωτερικό στους όρμους που σχηματίζονταν γύρω από το λόφο της Κολόνας. Αυτά τα λιμάνια διακρίνονταν :

·         Εμπορικό λιμάνι

·         Πολεμικό λιμάνι ή ‘Καραντίνα’ ή ‘Κρυπτός λιμήν’ ¹⁴

Και τα δύο λιμάνια ήταν κλεισμένα και προφυλαγμένα με τείχη(ίχνη τους σώζονται και σήμερα κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας) ανάμεσα στα οποία υπήρχαν δυο στενά περάσματα-είσοδοι που σηματοδοτούνταν από πύργους οι οποίοι έκλειναν με αλυσίδες(κλειστά λιμάνια) Την είσοδο του εμπορικού λιμανιού (που ταυτίζεται περίπου με το σημερινό λιμάνι) προφύλασσαν τείχη και δύο πύργοι. Πάνω στα θεμέλια του δεξιού πύργου κτίστηκε το ξωκλήσι του Αγ. Νικολάου του Θαλασσινού και στα θεμέλια του αριστερού πύργου(στη σημερινή θέση ‘Και’) κτίστηκε βενετσιάνικος πύργος το ‘Μπόυρτζι’ (1963 μ.Χ.) με διαταγή του δόγη Φραγκίσκου Μοροζίνι. ¹⁵

Κοντά στο Εμπορικό λιμάνι βρισκόταν ο ναός της Αφροδίτης και κοντά στο πολεμικό λιμάνι το αρχαίο θέατρο, το στάδιο και οι ναοί Απόλλωνος Αρτέμιδος και Διονύσου ¹⁶

·         Το Εξωτερικό λιμάνι βρισκόταν στο βόρειο μέρος του λόφου κάτω από το σημερινό ξενοδοχείο ‘Ναυσικά’. Το προφύλασσε από το βοριά κυματοθραύστης, του οποίου ίχνη διακρίνονται κάτω από τη θάλασσα μέχρι και σήμερα.

Εκτός από τα τείχη που προφύλασσαν την πόλη και τα λιμάνια της Αρχαία Αίγινας από τη θάλασσα χερσαίο τείχος προστάτευε περικλείονταν το λόφο της Κολώνας και από ξηρά .Άρχιζε από το αγκυροβόλι στο εξωτερικό λιμάνι και κατέληγε πάνω στο μόλο του Και. Έτσι όλη η πόλη ήταν οχυρωμένη και κλειστή. Το αρχαίο αυτό λιμάνι καταστράφηκε σε μεγάλο βαθμό στην εποχή μας από τις προβλήτες του νέου λιμανιού και από τη χρησιμοποίηση των πετρωμάτων τους για κατασκευές άλλων κτιρίων στην Αίγινα και σε γειτονικά μέρη.

ΑΡΧΑΙΟ ΥΔΡΑΓΩΓΕΙΟ ¹⁷

Η Αίγινα πάντοτε είχε πρόβλημα νερού επειδή είχε περιορισμένες βροχοπτώσεις και πολύ συχνά μεγάλο πληθυσμό. Όσον αφορά για την αρχαιότητα, υδρευόταν από υπόγειες στέρνες συγκέντρωσης του νερού, φυσικές πηγές, συλλέκτες νερού, πηγάδια¹⁸ αλλά και από ένα άρτιο από τεχνικής απόψεως αρχαίο υδραγωγείο.

Από το αρχαίο υδραγωγείο υδρευόταν η πόλη της Αίγινας. Πιθανολογείται ότι κατασκευάστηκε το 528 ή 520 π.χ. και αποτελείται από σήραγγα μήκους 5.500 μ. Η αφετηρία του ήταν από την περιοχή του Κοντού νότια του χειμάρρου Μαρινά, μάζευε τα νερά της βροχής από τα γύρω βουνά και τα συγκέντρωνε με πλατιούς αγωγούς στη δεξαμενή του Μεριστού που ήταν η κεντρική δεξαμενή του αρχαίου υδραγωγείου και από εκεί τα διοχέτευε προς την Κολώνα και την πόλη. ¹⁹ Ολόκληρο τα νησί ήταν σπαρμένο από υπόγειες στοές, που συγκέντρωναν τα νερά από όλα τα σημεία και τα οδηγούσαν στην κεντρική δεξαμενή Κάθε στοά είχε ύψος ίσο με το ανάστημα του ανθρώπου και φεγγίτες ,που οδηγούσαν πάνω στο έδαφος και χρησίμευαν για να μπαίνουν οι τεχνίτες και να κάνουν συντήρηση στο δίκτυο Το δάπεδο και οι τοίχοι ήταν χτισμένοι με τούβλο και στην οροφή και το δάπεδο υπήρχαν πλάκες .

Στην περιοχή του Γεωργικού Συνεταιρισμού δε, ανακαλύφθηκε έργο ύδρευσης μεγάλης αρχαιολογικής σημασίας, με πολλούς θαλάμους και πηγάδια. Στη θέση ‘Φαράκλα’ επισημάναμε τα ίχνη και δεύτερου υδραγωγείου, κατασκευασμένο τα χρόνια της κλασσικής αρχαιότητας. συνολικού μήκους 2.500 μ.²⁰

Στα θεμέλια του αρχαίου ναού της Κολώνας βρέθηκε μεγάλη δεξαμενή νερού, που διοχέτευαν το νερό του αρχαίου υδραγωγείου προς την πόλη. ²¹

ΑΡΧΑΙΟΙ ΤΑΦΟΙ ή ‘Θρακιές’ ²²

Το πλήθος και η ποικιλία των αρχαίων τάφων στην Αίγινα εντυπωσιάζει φανερώνοντας το μέγεθος του πληθυσμού και τον πλούτο της Αρχαίας Αίγινας, Αρχαίοι τάφοι λαξευτοί από διάφορες εποχές, βρέθηκαν στο λόφο της Κολώνας, στην περιοχή του Ορφανοτροφείου και σε διάφορα άλλα σημεία της πόλης, όπως το Λιβάδι, η Όμορφη Εκκλησιά, ο Μεριστός, γύρω από τους αγωγούς του αρχαίου υδραγωγείου και στην οδό Αφαίας προς τον Ασώματο. Πολλοί τάφοι ήταν ιδιαίτερα πολυτελείς. Ήταν στρωμένοι με μωσαικά, είχαν στους τοίχους ζωγραφιές και έφεραν επιγραφές.

Στα χρόνια τη Επανάστασης ανοίχτηκαν πολλοί από αυτούς τους τάφους για να εγκατασταθούν μέσα πρόσφυγες ,να πουλήθηκαν τα κτερίσματα σε ξένους περιηγητές ή και να χρησιμοποιηθεί το οικοδομικό υλικό. ²³

ΑΡΧΑΙΑ ΤΕΙΧΗ ²⁴

Στο λόφο της Κολώνας φαίνονται τείχη προϊστορικών πόλεων όπως και τμήμα τείχους της ελληνιστικής εποχής. Τα τείχη της αρχαίας πόλης της Αίγινας καταστράφηκαν με την ήττα των Αιγινητών από τους Αθηναίους και ξαναχτίστηκαν μετά τον Πελοποννησιακό πόλεμο. Τα τείχη αυτά είχαν δέκα πόδια πάχος και προστατεύονταν με πύργους σε άνισα σημεία. Άρχιζαν από τον κυματοθραύστη ,που κάλυπτε τον ανοικτό όρμο ΒΔ στην Κολώνα περνούσε δίπλα στον πύργο του Ράλλη, πίσω από το ξενοδοχείο Δανάη και Ναυσικά και τα σπίτια Περσάκη και Πετρίτη, κάλυπταν την μεγάλη δεξαμενή στον Μεριστό και κατέληγαν στον μόλο του Και οπου συνδέονταν με τα τείχη των λιμανιών .Έκλειναν έτσι την πόλη τείχη και από στεριά και από θάλασσα.²⁵

·         Στα μνημεία που βρίσκονται έξω από την πόλη αξίζει να αναφέρουμε τα ποιο κάτω σημαντικά μνημεία: το ναό και το Ιερό της Αφαίας κοντά στην Αγ. Μαρίνα, ο βωμός του Ελλάνιου-Πανελλήνιου Δία στην κορυφή του Όρους, το ιερό του Ηρακλή στα βόρεια του νησιού, το ιερό της Αθηνάς ,η αρχαία Τριπυργία , οι διάσπαρτοι τάφοι.

O ΝΑΟΣ ΤΗΣ ΑΦΑΙΑΣ

Αργότερα επάνω από την Αγία Μαρίνα κατασκευάζεται ο ναός της Αφαίας. Η θεά Αφαία(άφαντη) λατρευόταν μόνο στην Αίγινα και η λατρεία αυτής είχε αρχίσει από τα προϊστορικά χρόνια .Αποτέλεσε δε σημαντικό συμβολικό κέντρο του ελληνικού τόπου .

Ένα ανεπανάληπτο έργο της αρχαίας ελληνικής αρχιτεκτονικής, από πλευράς τεχνικής, καλλιτεχνικής, γεωμετρικής, φυσικής. Υψώνεται περήφανα και δεσπόζει στην κορυφή μίας οροσειράς στην Αίγινα, από τον 8ο π.Χ. αιώνα. Ο ναός είναι κτισμένος σε ίση απόσταση από τον Παρθενώνα και το ναό του Ποσειδώνα στο Σούνιο με τους οποίους και σχηματίζει τρίγωνο (το ιερό τρίγωνο της αρχαιότητας).

Στην περιοχή που βρίσκεται ο ναός (σε ένα ύψωμα βορειοανατολικά του νησιού, σε απόσταση 15 χιλ. από την πρωτεύουσα της Αίγινας) δεν έχουν βρεθεί κτίσματα από παλαιότερες περιόδους. Τα παλαιότερα κτίσματα είναι του 8^ου π.Χ. αιώνα. Το 510 π.Χ. μία μεγάλη πυρκαγιά κατέστρεψε τη στέγη του πρώτου δωρικού ναού σε τέτοιο βαθμό ώστε οι Αιγινήτες αποφάσισαν να τον γκρεμίσουν, διατηρώντας όμως την πύλη και τον μεγάλο βωμό, και να τον ξανακτίσουν ακόμα λαμπρότερο, διακοσμημένο με γλυπτά της «Αιγινήτικης » Σχολής. Ο νέος ναός πήρε την τελική του μορφή το 500 π.Χ., χωρίς κάποια περαιτέρω προσθήκη.

Αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του ναού

Πρόκειται για τον τελευταίο δωρικό αρχαϊκό ναό. Περίπτερος, διπλός εν παραστάσει, αφιερωμένος στην Αθηνά Αφαία. Χρονολογείται περί το 500 π.Χ.. Ο ναός αυτός αποτελεί τομή για την αρχαία ελληνική αρχιτεκτονική, εφόσον εγκαταλείπονται οι επιμήκεις αναλογίες των αρχαϊκών ναών: αντί για πτερό με 6 κίονες στις στενές και 15 στις μακριές πλευρές του, οι αναλογίες του ναού της Αφαίας πλησιάζουν πολύ τις αναλογίες των κλασικών ναών, εγκαθιδρύοντας μια αρμονικότερη σχέση ανάμεσα στο μήκος και το πλάτος του ναού, με 6 κίονες στις στενές πλευρές (ορισμένους εξ αυτών μονόλιθους) και 12 κίονες στις μακρές πλευρές. Εξάλλου, οι δίτονες («διώροφες») κιονοστοιχίες, που διαιρούν στο ναό της Αφαίας το σηκό σε τρεις υποστάσεις, αποτελούν άλλο νεωτερικό στοιχείο και συναντώται και στον μεταγενέστερο ναό του Δία στην Ολυμπία, στον Παρθενώνα, κ.α.

Οι διαστάσεις του στυλοβάτη είναι 13,77 x 28,81. Υπάρχουν 2 κίονες στον πρόδομο και οπισθόδομο ανάμεσα σε παραστάδες και η στέγη στηρίζεται σε δύο δωρικές κιονοστοιχίες που έχουν πέντε κίονες η καθεμία και χωρίζουν τον ναό σε 3 κλίτη. Το υλικό κατασκευής των κιόνων, των τοίχων του σηκού, του επιστυλίου, των τριγλύφων είναι τοπικός πωρόλιθος. Το υλικό των αετωμάτων είναι παριανό μάρμαρο.

Και στα δύο αετώματα δεσπόζει η μορφή της Αθηνάς. Το μεν ανατολικό αέτωμα κοσμείται από αναπαράσταση της εκστρατεία του Ηρακλή κατά του Βασιλιά Λαομέδοντα, το δε δυτικό από αναπαράσταση της Τρωικής Εκστρατείας, με αρχηγό τον βασιλιά Αγαμέμνονα και τους Αιακίδες ήρωες, τον Αχιλλέα και τον Αίαντα. Τα γλυπτά των αετωμάτων που βρέθηκαν σε ανασκαφή το 1811 από τους Von Hallerstein και C.R. Cockerell δημοπρατήθηκαν στην Ιταλία και αγοράστηκαν τελικά από το Βαυαρό βασιλιά Λουδοβίκο Α΄, πατέρα του βασιλιά Όθωνα. Σήμερα εκτίθενται στη Γλυπτοθήκη του Μονάχου.

Μυθολογία

Πληροφορίες για την Αφαία, στην οποία ήταν αφιερωμένος ο ναός, μας δίνει ο Παυσανίας από κάποιες παραδόσεις της Κρήτης. Σύμφωνα με αυτές, από τον Δία και την Κάρμη γεννήθηκε η Βριτόμαρτις που αγαπούσε πολύ το κυνήγι και γι’ αυτό τη συμπαθούσε ιδιαίτερα η θεά Άρτεμις. Την ερωτεύτηκε όμως ο Μίνωας και για να γλιτώσει από αυτόν έπεσε στη θάλασσα και μπλέχτηκε στα δίχτυα κάποιων ψαράδων που την πήραν μαζί τους στο καράβι. Εκεί όμως την ερωτεύτηκε ένας από τούς ναύτες και έτσι η Βριτόμαρτις αναγκάστηκε και πάλι να πέσει στη θάλασσα για να γλιτώσει και κολυμπώντας βγήκε στο νησί από όπου περνούσε το καράβι αυτό, την Αίγινα. Η κοπέλα πήρε αμέσως το δρόμο προς το δάσος του νησιού και σιγά οι ναύτες από το πλοίο την έβλεπαν να χάνεται, με κάποια θεϊκή επέμβαση. Γι’ αυτό την ονόμασαν Αφαία (άφαντη- αφανέρωτη). Στην Κρήτη την ονόμαζαν επίσης Δίκτυννα.

Ο ΒΩΜΟΣ ΤΟΥ ΕΛΛΑΝΙΟΥ ΔΙΑ ΣΤΟ ΟΡΟΣ

ΕΛΛΑΝΙΟ ΟΡΟΣ

Στο κέντρο περίπου της νήσου Αίγινας υψώνεται το Ελλάνιο όρος, το πιο ψηλό βουνό της Αίγινας ( 532 μ. υψόμετρο) και συνδέεται με τη λατρεία του Ελλανίου ,του βροχοποιού Δία, στον οποίο προσευχήθηκε ο μυθικός πρώτος βασιλιάς της Αίγινας Αιακός ,για να λήξει η ανομβρία που έπληττε την Ελλάδα.²⁶ Επίσης ονομάζεται ‘Ανάληψη’ από το ξωκλήσι της κορυφής .Πολλοί περιηγητές καθώς και ο Α. Μουστοξύδης (ο διευθυντής του πρώτου Αρχαιολογικού Μουσείου ) το ονομάζουν Προφήτης Ηλίας.

Μετά από πληροφορίες περιηγητών αλλά και από μελέτες και ανασκαφές που έγιναν από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο βγαίνει το συμπέρασμα ότι η περιοχή είχε ιδιαίτερη σπουδαιότητα και κατά την προϊστορική , ελληνιστική και βυζαντινή εποχή. Αυτό φανερώνεται από τα ποιο κάτω ευρήματα :

·         Στην κορυφή του όρους στη θέση που είναι σήμερα το εκκλησάκι του προφήτη Ηλία υπήρχε ο αρχαιότερος ναός της Ευρώπης (τρείς γενεές πριν από τον πόλεμο της Τροίας) ²⁷αφιερωμένος στη λατρεία του Ελλανίου Διός. Μεγάλες πέτρες λαξευμένες εντοιχισμένες στο εκκλησάκι είναι πιθανά τμήματα του ναού εκείνου. Επίσης στο εσωτερικό του ναού υπάρχουν τραχίτες (ηφαιστειογενή πετρώματα) που είναι αρχαίοι.

·         Επίσης στην κορυφή του Όρους βρέθηκε μυκηναϊκός οικισμός και στο γειτονικό χωριό Λαζάρηδες μυκηναϊκοί τάφοι ²⁸

·         Στη δυτική πλευρά στη θέση Σφυρίχτρες βρέθηκαν απομεινάρια κτισμάτων της ελληνιστικής εποχής καθώς και ερείπια του βυζαντινού μοναστηριού του αγίου Νικολάου (σήμερα εκεί υπάρχει ο ναός των Ταξιαρχών κτισμένος τον 14⁰ αιώνα)

Χαρακτηριστική είναι η αρχαία δοξασία( αναφέρεται από το Θεόφραστο) που είναι γνωστή μέχρι σήμερα -και συνδέεται με τον πρώτο μυθικό βασιλιά της Αίγινας Αιακό -και την δέηση που έκανε στο Ελλάνιο Δία να λήξει την ανομβρία που επικρατούσε τότε στην Ελλάδα –ότι άμα η κορυφή του Όρους σκεπαστεί με σύννεφα θα βρέξει. ²⁹ Η πορεία προς την ιερή αυτή κορυφή του Όρους γίνεται μέχρι και σήμερα από ένα δυσπρόσιτο ανηφορικό μονοπάτι.

Η περιοχή του όρους συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στις 500 ποιο ιστορικές και ιδιαίτεροι φυσικού κάλλους ελληνικές περιοχές, μεταξύ των 24 ποιο σημαντικών προορισμών στην Αττική ενώ προστατεύεται με νόμο του ελληνικού κράτους ( ΦΕΚ 527/1957,ΦΕΚ226/13-1-1998               226/13-1-1998       ,ΙΦΚ/ΦΕΚ 1039/1980) .

1 Γωγώ Κουλικούρδη, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΑΣ ΑΙΓΙΝΑ , έκδοση μορφωτικού συλλόγου Αίγινας ,Αθήνα 1962,σελ 43 2 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα , σελ, 49, Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 248 3 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 240, Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα , σελ 49 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006, σελ 45 4 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 248 5 Κουλικούρδη ΙΙΙ, σελ 50 6 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 250 7 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 251 8 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 251 9 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, 10 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 261 11 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 262 12 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, ΣΕΛ 263 13 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 263 14 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006,σελ 46 15 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006,σελ 46 16 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα , σελ 51 17 Εργασίες περιβαλλοντικών ομάδων σχολείων της νήσου Αίγινας, 2ου Γυμνασίου Αίγινας-Κυψέλης, Η υδατική οικονομία 1997-1998,σελ 13 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 264, Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα , σελ39, Κουλικούρδη ΙΙΙ σελ 45 18 Χαρακτηριστικό για τα πηγάδια είναι ότι τα έσκαβαν σε βάθος ως και τριάντα μέτρων και κοντά τους άνοιγαν στοές και πολλές φορές συνέδεαν δύο ή περισσότερα πηγάδια. 19 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα , σελ 39 20 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 265 21 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, 265 22 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 262, Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006, σελ 52 23 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006, σελ 52 24 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006, σελ 49 25 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006, σελ 49 26 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 293 27 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 293 28 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα , σελ 35 29 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα , σελ 36

Αρχιτεκτονική – Μνημεία Καποδιστριακής περιόδου

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΙΓΙΝΑ

Η πόλη της Αίγινας υπάρχει από τους πρώτους μεταχριστιανικούς αιώνες .Τον 10^ο αιώνα καταστράφηκε, όπως και μεγάλο μέρος του νησιού, από Σαρακηνούς πειρατές και οι κάτοικοι ανεζήτησαν καταφύγιο στο εσωτερικό του νησιού.

Τότε κτίζεται η νέα πρωτεύουσα η Παλιαχώρα που το 17^ο –18^ο αιώνα καταστρέφεται από πειρατικές επιδρομές.

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΙΓΙΝΑ –ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΑ ¹

Παλαιοχώρα ονομάζεται η περιοχή του απόκρημνου λόφου, κοντά στον Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας (Άγιος Νεκτάριος), ο οποίος είναι σπαρμένος με ξωκλήσια και ερείπια βυζαντινής πόλης. Η τοποθεσία είναι επίσης γνωστή σαν Νησιώτικος Μυστράς.

Οι αρχαιολόγοι τοποθετούν στην ίδια θέση την αρχαία πόλη της Αίγινας, Οίη ή Οία όπου λάτρευαν τους αρχαίου θεούς και κυρίως ξόανα-ξύλινα αγάλματα της Δήμητρας και της Περσεφόνης .Αυτό γίνεται φανερό από πλήθος αρχαίων επιγραφών κατάσπαρτες στο χώρο ή εντοιχισμένες σε εκκλησίες ,καθώς και μεγάλος αριθμός αρχαίων αρχιτεκτονικών μελών, τα οποία όσα δεν ήταν ενσωματωμένα στις εκκλησίες έχουν μεταφερθεί σε άλλα ασφαλή σημεία, όπως το αρχαιολογικό μουσείο της Αίγινας

Εκεί εγκαταστάθηκαν οι Αιγινήτες, περί το 896 μ.Χ., για να αποφύγουν τις επιδρομές των Σαρακηνών κουρσάρων και παρέμειναν ως το 1800 μ.Χ., οπότε και επέστρεψαν στην περιοχή του λιμανιού, όπου είναι σήμερα η πόλη της Αίγινας.

Τα σπίτια της μεσαιωνικής αυτής πόλης κάλυπταν όλη την ΝΔ πλαγιά του λόφου και ανέβαιναν αμφιθεατρικά ως την κορυφή. Οι κάτοικοι ασχολούνταν με το εμπόριο και την ναυτιλία και καλλιεργούσαν τα μικρά κτήματα και περιβόλια γύρω από την περιοχή της πόλης. Κατά τη διάρκεια της κατοίκησής της η Παλαιοχώρα δεν κατάφερε πάντα να αποφύγει την καταστροφή. Από τον 9^ο- 12^ο αιώνα είναι ελάχιστες οι μαρτυρίες για την Αίγινα αλλά είναι γνωστό ότι μαστιζόταν έντονα από την πειρατεία και η ιστορία της είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις περιόδους κατοχής από τους Φράγκους, τους Ενετούς και της Οθωμανούς. Το 1537 κατελήφθη από τον Βαρβαρόσα όπου λεηλάτησε τις περισσότερες εκκλησίες και γιαυτό ελάχιστες από τις υπάρχουσες, έχουν διασωθεί ελάχιστες χρονολογούνται πριν από τα μέσα του 15^ου αιώνα .Από αυτή τη χρονολογία και πέρα εναλλάσσονταν οι κατακτητές Βενετοί και Οθωμανοί μέχρι τον 18^ο αιώνα που είχε μείνει ένα μισοερειπωμένο χωριό αποτελούμενο από 300-400 σπίτια, σύμφωνα με πηγές Ευρωπαίων περιηγητών. Όταν οι κάτοικοι, τελικά, εγκατέλειψαν την Παλαιοχώρα και κατέβηκαν στην σημερινή πόλη της Αίγινας, τα σπίτια ερήμωσαν και σταδιακά κατέρρευσαν. Απέμειναν περίπου 38 εκκλησίες, οι περισσότερες διακοσμημένες με τοιχογραφίες διαφόρων εποχών, από τον 13ο έως τον 18ο αιώνα.

Στην είσοδο της Παλιαχώρας βρίσκεται η εκκλησία του Σταυρού που γιορτάζεται στις 14 Σεπτεμβρίου, καθώς και το Πάσχα που εορτάζεται στο περίβολο του ναού η αναβίωση του εθίμου του χορού της Λαμπρής . Αριστερά και πιο ψηλά, είναι η Βασιλική του Αγίου Γεωργίου του Καθολικού. η οποία αργότερα ονομάστηκε Παναγία η Φορίτισσα και αποτελούσε την κεντρική πλατεία της Παλιαχώρας. Συνεχίζοντας συναντάμε το Καθεδρικό ναό του της Επισκοπής -Αγίου Διονυσίου ( Επίσκοπου του νησιού από το 1576 μέχρι το 1579) μια θολωτή Βασιλική, η οποία έχει χτιστεί μέσα στον βράχο) Ο Άγιος ζούσε σε ένα κελί δίπλα στο ναό που σώζεται μέχρι σήμερα. Από το κελί  του Αγίου Διονυσίου, ένα μονοπάτι οδηγεί γύρω στο λόφο, όπου βρίσκεται το Μοναστήρι της Αγίας Κυριακής όπου ήταν το κέντρο της Παλαιοχώρας, από τον 17ο αιώνα και μέχρι το 1830.Η Αγία Κυριακή είναι μια διπλή Βασιλική, με θαυμάσιες τοιχογραφίες. Κάτω στο μονοπάτι από την Αγία Κυριακή είναι η σταυροειδής εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου με ένα μπλε καμπαναριό,η Βασιλική των Αγίων Αναργύρων,η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου , το εκκλησάκι της Κοίμησης της Θεοτόκου η εκκλησία της Μεταμόρφωσης, της οποίας σώζεται όλη η τοιχογραφία του ιερού.

Στην κορυφή του λόφου της Παλαιοχώρας είναι χτισμένο από τούς Βενετούς, το 1654, και το Κάστρο. Τα τείχη του περιέκλειαν 6 δεξαμενές, 60 σπίτια και δύο μεγάλες εκκλησίες ενωμένες του Αγ. Δημητρίου και του Αγ. Γεωργίου του Κάστρου, η μία για τους Λατινόρρυθμους και μία για τους Ελληνόρρυθμους καθολικούς.

Σήμερα σώζονται στο σύνολό τους 38 εκκλησίες οι οποίες είναι ρυθμού Βασιλικής και κατατάσσονται σε τρεις διαφορετικούς αρχιτεκτονικούς τύπους. Α. Μονόχωροι δρομικοί ναοί: Σταυρός, Άγιος Γεώργιος Καθολικός, Αγία Βαρβάρα, Άγιος Νικόλαος, Επισκοπή, Αγία Άννα, Άγιοι Θεόδωροι, Άγιος Μηνάς, Άγιος Ελευθέριος, Αγία Μακρίνα, Ταξιάρχης Μιχαήλ, Άγιοι Ανάργυροι, Αγία Αικατερίνη, Κοίμηση Θεοτόκου, Μεταμορφώσεως, Άγιος Ευθύμιος, Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Στέφανος, Άγιος Αθανάσιος, Άγιος Κήρυκος, Άγιος Στυλιανός, Άγιος Ζαχαρίας, Αγία Κυφτή, Άγιος Σπυρίδων (ή Σωτήρος). Ακόμα, ένας ερειπωμένος ναός, ένα ασκητήριο και ένας μικρότερος ναΐσκος. Β. Βασιλικές ελευθέρου σταυρού με τρούλο: Άγιος Νικόλαος Μαύρικας, Άγιος Ιωάννης Θεολόγος, Ταξιάρχης. Γ. Δίδυμες Βασιλικές με δύο ιερά–εισόδους: Άγιος Χαράλαμπος, Παναγία του Γιαννούλη, Αγία Κυριακή , Άγιος Γεώργιος του Κάστρου.

ΜΝΗΜΕΙΑ ΠΡΟΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

& ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΑ ΚΤΙΡΙΑ

Από τα τέλη του 18^ου αιώνα αρχίζει η νέα περίοδος της πόλης της Αίγινας. Το 1769 κατασκευάζεται η περιτοιχισμένη κατοικία του Βούλγαρη στην περιοχή Περιβόλα και στα τέλη του 18^ου αιώνα αρχίζει η κατασκευή καταστημάτων στην παραλία.

Η Επανάσταση του 1821 βρίσκει την Αίγινα σε πλήρη ανάπτυξη και το 1828 γίνεται πρώτη πρωτεύουσα του νεοσύστατου Ελληνικού κράτους έως το 1829 που μεταφέρεται η Πρωτεύουσα στην Αθήνα Αυτή την περίοδο κτίζονται πολλά από τα σημαντικότερα κτίρια στην Αίγινα.

ΜΝΗΜΕΙΑ ΠΡΟΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

Κύρια μνημεία της προκαποδιστριακής περιόδου είναι : ο Πύργος του Μαρκέλλου, το Κυβερνείο και η Μητρόπολη

Κατά την παράδοση το 1802 κτίζεται ο Πύργος του Μαρκέλλου ²ο οποίο χρησιμοποιείται έως το 1826 ως έδρα της προσωρινής κυβέρνησης για τέσσερα χρόνια

Ο Πύργος Μαρκέλλου χτίστηκε, σύμφωνα με την ντόπια παράδοση, από τον Αιγινήτη πρόκριτο Σπύρο Μάρκελλο το 1802 , ο οποίος ήταν Φιλικός, αγωνιστής του ’21 και βουλευτής της Αίγινας.  Ωστόσο, σύμφωνα με την η αρχιτεκτονική μορφή του κτιρίου συμπαιρένουμε ότι έχει οικοδομηθεί μάλλον παλαιότερα, στα τέλη του 17^ου αιώνα, και αποτελούσε ίσως τμήμα  οχυρωματικού έργου, με σκοπό την προστασία του λιμανιού.³

  Κατά την διάρκεια της Επανάστασης του 1821 έχουμε μαρτυρίες ότι χρησιμοποιήθηκε για την στέγαση γνωστών αγωνιστών και πολιτικών όπως οι: Ι. Κωλέττης, Ν. Μέξης, Κ. Φαβιέρος, Church,Γ. Κουντουριώτης. Το έτος 1826 στεγάστηκε εκεί η Διοικητική Επιτροπή και το 1827 απετέλεσε έδρα της Αντικυβερνητικής Επιτροπής μέχρι την άφιξη του Ι. Καποδίστρια το 1828 .

Στη συνέχεια και κατά την διάρκεια των ετών από τον Ιανουάριο του 1828 έως και το τέλος του 1829, όταν δηλαδή η Αίγινα ήταν η πρωτεύουσα του νεοσύστατου κράτους, ο Πύργος χρησιμοποιήθηκε για την φιλοξενία υπουργών της κυβέρνησης και στέγασε για ένα διάστημα τον Προσωρινό Διοικητή της Αίγινας, τον ψαριανό Ανδρέα Γιαννίτση.

Ο Πύργος Μαρκέλλου σήμερα ανήκει στον Δήμο Αίγινας και στεγάζει το Καποδιστριακό Πνευματικό Κέντρο του Δήμου και το Κέντρο Κοινωνικού προβληματισμού «Σπύρος Αλεξίου». Επίσης, χρησιμοποιείται για τη φιλοξενία εκθέσεων ζωγραφικής, γλυπτικής , φωτογραφίας και άλλες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις.

ΧΡΟΝΟΛΟΓΙΚΟΣ ΠΙΝΑΚΑΣ
Χτίστηκε (όπως φανερώνει η αρχιτεκτονική του μορφή )	Τέλη 17ουαιώνα
Χτίστηκε κατά την παράδοση η οποία όμως αμφισβητείται, ως κατοικία του Αιγινήτη πρόκριτου, Φιλικό Αγωνιστή και Βουλευτή Σπ. Μάρκελλο	1802
Φιλοξένησε αγωνιστές κατά την Ελληνική Επανάσταση	1821
Στέγασε την Ελληνική Κυβέρνηση	1826-1828
Στέγασε το Ταμείο του ελληνικού κράτους για ένα διάστημα	1828
Φιλοξένησε Υπουργούς και τον προσωρινό διοικητή της Αίγινας Ανδρέα Γιαννίτση	1828
Ανήκει στο Δήμο Αίγινας και στεγάζει σήμερα: Το Καποδιστριακό Πνευματικό Κέντρο Αίγινας& το Κέντρο Κοινωνικού Προβληματισμού Σπύρος Αλεξίου Χρησιμοποιείται επίσης για εκθέσεις και διάφορες καλλιτεχνικές εκδηλώσεις

Το Κυβερνείο, κτίριο που στέγασε την Πρώτη Κυβέρνηση της νεότερης Ελλάδας, βρίσκεται στο κέντρο της πόλης. Είναι ένα διώροφο κτίριο με ξύλινη κεραμοσκεπή. Η πρόσβαση στον δεύτερο όροφο γίνεται με εξωτερική μαρμάρινη σκάλα.

Το κτίριο ανήκε στον Αιγινήτη πρόκριτο Μιχαήλ Μοίρα και είχε κατασκευασθεί το 1803. Το 1811 χρησιμοποιήθηκε επίσης ως κατοικία του αρχιμανδρίτη Γρηγορίου Μοίρα και το 1822 του Πετρόμπεη Μαυρομιχάλη. Το 1827 η Αντικυβερνητική Επιτροπή, και εν όψει της αφίξεως του Καποδίστρια, επισκεύασε και διαρρύθμισε το κτίριο προκειμένου να αποτελέσει την κατοικία του Κυβερνήτη.

Εκεί εγκαταστάθηκε ο Καποδίστριας μετά την άφιξη του στην Αίγινα , αφού έμεινε αρχικά στο σπίτι του Νικολάου Λαλαούνη . Χρησιμοποιούσε για τις προσωπικές του ανάγκες δύο δωμάτια, το ένα για κρεβατοκάμαρα και το άλλο για γραφείο. Τα υπόλοιπα και μεγαλύτερα δωμάτια του κτιρίου χρησιμοποιούνταν για να συνεδριάζει το Πανελλήνιον, και για γραφεία των κρατικών υπαλλήλων, του Σπυρίδωνα Τρικούπη κ.λπ.

Στο ισόγειο λέγεται ότι λειτούργησε και το πρώτο νομισματοκοπείο της νεότερης Ελλάδος, με διευθυντή τον Αλέξανδρο Κοντόσταβλο. Η πληροφορία αυτή ίσως δεν είναι ακριβής δεδομένου ότι η λειτουργία ενός νομισματοκοπείου απαιτούσε βαριές εργασίες που δεν θα μπορούσαν να γίνουν σε ένα κτίριο όπως το Κυβερνείο. Ίσως το νομισματοκοπείο στεγαζόταν σε ανεξάρτητο κτίριο.

Κυβερνείο –Βιβλιοθήκη ⁴

1 Φλώρα Αλυφαντή, Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ Η ΑΙΓΙΝΑ ,Αύγουστος 2001,ΣΕΛ 55 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002,σελ 229 Χαράλαμπος Πέννας-ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,ΤΑΜΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΛΛΟΤΡΙΩΣΕΩΝ , ΒΥΖΑΝΤΙΛΗ ΑΙΓΙΝΑ Αθήνα 2004.σελ 45-83 Περιοδικό Αγιναία τεύχος 2, Νικ.Κ. Μουτσόπουλου, Η ΠΑΛΗΑΧΩΡΑ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ,ΙΣΤΟΡΙΚΗ & ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ, Αθήναι 1962 http://www.aegina.com.gr 2 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006, σελ 96 3 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006, σελ 96 4 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006, σελ 96, Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 185 5 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006, σελ 96, Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 98, 175 6 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006, σελ 70,222 7 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006, σελ 72 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 98,175 8 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΙΙ ,(Τοπογραφικά και ιστορικά στοιχεία για την νεότερη πόλη 1800-1828),Εκδόσεις Πέτρα, Αθήνα 2006, σελ199 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 98, 191 9 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 183 10 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, ΤΟΜΟΣ Β, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1998,σελ 274 11 Δημ.Β. Βασιλειάδης, Η ΛΑΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ, Αθήνα 1957 Κ.Vrieslander,ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΡΟΔΑΚΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ ,έκδοση φιλότεχνης ομάδας Αθήνα 1934 12 Δημ.Β. Βασιλειάδης, Η ΛΑΙΚΗ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ, Αθήνα 1957 Κ.Vrieslander,ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΡΟΔΑΚΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ ,έκδοση φιλότεχνης ομάδας Αθήνα 1934 13 -Εργασίες περιβαλλοντικών ομάδων σχολείων της νήσου Αίγινας ( Παραδοσιακοί οικισμοί στα βουνά της ¨Αίγινας 2002-2003) – Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα 14 Επιμελητής :Δημήτρης Φιλιππίδης ,ΝΗΣΙΑ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ-αρχιτεκτονική, εκδόσεις Μέλισσα ,Αθήνα 2003,σελ 113

Πολιτισμός->Μουσεία Συλλογές Πινακοθήκες

Στη νήσο της Αίγινας υπάρχουν μουσεία και κτίσματα που φιλοξενούν σημαντικές συλλογές και αυτά είναι: 1) Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Αίγινας που είναι το πρώτο μουσείο της ελεύθυρης Ελλάδας (έτος ίδρυσης: 1829), 2) το τοπικό Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο της Αίγινας το οποίο ιδρύθηκε το 1898, 3) το Μουσείο της Αφαίας το οποίο βρίσκεται περιβάλλοντα χώρο του ναού της Αφαίας, 4) το Λαογραφικό Μουσείο της Αίγινας το οποίο χτίστηκε το 1828 από τον Γεώργιο Ηρείωτη 5) το Μουσείο του Χρήστου Καπράλου και 6) το Κυβερνείο όπου φυλάσσεται το ιστορικό Αρχείο της Αίγινας.

ΜΟΥΣΕΙΑ

ΜΟΥΣΕΙΑ &ΣΥΛΛΟΓΕΣ-ΠΙΝΑΚΟΘΗΚΕΣ

TO ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ-ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ

Το Αρχαιολογικό Μουσείο της Αίγινας είναι το πρώτο μουσείο της Ελεύθερης Ελλάδας. Το 1828 ο Κυβερνήτης Ιωάννης Καποδίστριας απαγόρευσε με σχετική διαταγή την εξαγωγή αρχαιοτήτων και το 1829 ιδρύθηκε το «Εθνικό Μουσείο Αιγίνης», με διευθυντή και έφορο τον Α. Μουστοξύδη. Το Εθνικό Μουσείο στεγάστηκε στο κτήριο του Ορφανοτροφείου. Το πρώτο μουσείο στην Ελλάδα ιδρύθηκε πριν ακόμα τη δημιουργία του ελληνικού κράτους, με σκοπό να προστατεύσει τις αρχαιότητες από τις καταστροφές του πολέμου αλλά και από την αρχαιοκαπηλία, που αποτελούσε μια μεγάλη πληγή. Με την ίδρυση του Εθνικού Μουσείου και υπό την κρατική προτροπή και καθοδήγηση παρατηρήθηκε έντονη αρχαιολογική κινητοποίηση σ’ ολόκληρο το κράτος, που είχε ως αποτέλεσμα να φτάνουν στο Μουσείο ευρήματα από όλη την επικράτεια.

Το 1834 το μουσείο της Αίγινας μεταφέρεται στην Αθήνα, όπου δημιουργείται το «Κεντρικόν Αρχαιολογικόν Μουσείον»,στο οποίο μεταφέρονται και τα περισσότερα αρχαία .

ΤΟ ΤΟΠΙΚΟ ΕΘΝΙΚΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ ¹

Το τοπικό μουσείο της Αίγινας ιδρύθηκε το 1898. Αφού στεγάστηκε για αρκετά χρόνια στο Παλιό Κυβερνείο, στην έδρα δηλαδή του Καποδίστρια, μεταφέρθηκε από το 1926 σε ένα άλλο καποδιστριακό κτήριο, στο Κεντρικό Σχολείο. Από το 1981 στεγάζεται στο κτήριο που κτίστηκε στον αρχαιολογικό χώρο της Κολώνας – με δωρεά του Βαυαρικού Συλλόγου των Φίλων του Μουσείου της Αίγινας.

Το κτήριο του μουσείου είναι ισόγειο, ισόπλευρο, πετρόκτιστο και κεραμοσκεπές, με αίθριο στο κέντρο. Ξύλινη στοά περιτρέχει το αίθριο και τη μία εξωτερική πλευρά του κτίσματος. Η σημερινή έκθεση είναι προσωρινή, καθόσον προβλέπεται η οριστική μεταφορά της συλλογής στο χώρο απ’ όπου ξεκίνησε, στο Καποδιστριακό δηλαδή Ορφανοτροφείο, το οποίο επισκευάζεται και διαμορφώνεται, για να στεγάσει το «Διαχρονικό Μουσείο» της Αίγινας.

Η σημερινή έκθεση καταλαμβάνει την απέναντι από την είσοδο του μουσείου πτέρυγα, που αποτελείται από τρεις αίθουσες. Η συλλογή καλύπτει την περίοδο από την προϊστορική εποχή έως τους ρωμαϊκούς χρόνους.

Στη στοά του αίθριου εκτίθεται ένα μέρος από την Καποδιστριακή συλλογή αναγλύφων (κυρίως από το νεκροταφείο της Δήλου στη Ρήνεια) που αποτέλεσε το περιεχόμενο του πρώτου «Εθνικού Μουσείου» της Ελλάδος.

Ένα από τα πιο σημαντικά εκθέματα του αρχαιολογικού Μουσείου της Αίγινας είναι το άγαλμα της Σφίγγας, ένα αναθηματικό μνημείο της πρώιμης κλασσικής περιόδου (460 π.χ.),που ήταν αφιερωμένη στο ναό του Απόλλωνα. Πρόκειται για ένα πολύ ιδιαίτερο γλυπτό, με κεφάλι γυναίκας και σώμα μισό αετού, μισό λιονταριού. Η Σφίγγα της Αίγινας προέρχεται από τις ανασκαφές στην Κολόνα το 1903.

Στην αριστερή γωνιακή αίθουσα υπάρχουν δύο προθήκες με κεραμική της προϊστορικής εποχής (νεολιθική-μυκηναϊκή εποχή). Μεγάλοι πίθοι της πρωτοελλαδικής και μεσοελλαδικής εποχής πλαισιώνουν τις προθήκες. Στις δύο προθήκες της κεντρικής αίθουσας εκτίθεται κεραμική της γεωμετρικής και αρχαϊκής εποχής. Η ποικιλία των εισαγωγών της κεραμικής (Άργος, Ρόδος, Κόρινθος, Αττική) αποδεικνύει την έντονη εμπορική δραστηριότητα των Αιγινητών κατά τους ιστορικούς χρόνους, η οποία μαρτυρείτε και στα αρχαία κείμενα. Στην ίδια αίθουσα αντιπροσωπεύεται και η αιγινήτικη πλαστική (7ος -5ος αι. π.Χ.) με σειρά γλυπτών.

Η Αίγινα υπήρξε έδρα μιας από τις πιο γνωστές σχολές πλαστικής κατά τους αρχαϊκούς χρόνους. Την εξέλιξή της εικονογραφούν τα γλυπτά των αετωμάτων των δύο αρχαϊκών ναών του Απόλλωνα, οι δύο σφίγγες του ιερού και μερικά ανάγλυφα (πρώιμη αναθηματική στήλη-υστεροαρχαϊκά ανάγλυφα). Σημαντικότατη είναι η επιγραφή που αναφέρεται στον αρχαιότερο ναό της Αφαίας. Στην δεξιά γωνιακή αίθουσα εκτίθενται σε δύο προθήκες θραύσματα των αετωμάτων της Αφαίας. Οι προθήκες πλαισιώνονται από ανάγλυφα και λίγα ελληνιστικά και ρωμαϊκά έργα.

Μέσα από τα εκθέματα των αιθουσών, τα οποία αποτελούν σημαντικούς μάρτυρες της συνέχειας της πολιτιστικής παράδοσης του νησιού από τους προϊστορικούς μέχρι τους πρώτους χριστιανικούς χρόνους, ο επισκέπτης μπορεί να σχηματίσει πλήρη εικόνα για την ποιότητα και μοναδικότητα της αιγινήτικης τέχνης και να παρακολουθήσει την εξέλιξη και το απόγειό της, απόδειξη του υψηλού πολιτιστικού επιπέδου του νησιού των χρόνων της ναυτικής και εμπορικής κυριαρχίας του.

Τηλέφωνα επικοινωνίας: είναι το 22970 22637               22970 22637       .

ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΦΑΙΑΣ

Στον περιβάλλοντα χώρο του ναού της Αφαίας βρίσκεται το μουσείου της Αφαίας όπου φυλάσσεται ότι έχει απομείνει από τον ναό. Από τα σημαντικότερα που μπορεί να δει κανείς εκεί αναστηλωμένο μέρος από το αέτωμα του ναού, το αντίγραφο της θεάς Αθηνάς (ας μην ξεχνάμε ότι ο ναός της Αφαίας ήταν αφιερωμένος στην Αφαία και όχι στην Αθηνά ) αφού το πρωτότυπο βρίσκεται σε γλυπτοθήκη του Μονάχου, η αναθηματική πλάκα του πρώτου μισού του 6^ου (560 π.χ.)αιώνα π.χ. στην οποία αναγράφεται ότι ο ναός είναι αφιερωμένος στη θεά Αφαία. Επίσης υπάρχουν κομμάτια αγαλμάτων ,αγγείων ,πέτρινων εργαλείων κ.λ.π.. Στην είσοδο υπάρχει αναπαράσταση του ναού

Τηλέφωνα επικοινωνίας: είναι το 22970 32398               22970 32398       .

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΔΗΜΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ ²

Το Λαογραφικό Μουσείο Αίγινας στεγάζεται σε νεοκλασικό κτίριο, επί της οδού Σπύρου Ρόδη 16. Χτίστηκε το 1828 από τονΓεώργιο Ηρείωτη ή Κοντογιώργη , πατέρας του Παναγή Ηρειώτη. Ο Παναγής Ηρειώτης, ο οποίος έζησε σε αυτό με την οικογένεια του και τα παιδιά του, το κληροδότησε στην κόρη του Πολύμνια Ηρειώτη – Θωμάκου. Η Πολύμνια το έκαμε στη συνέχεια δωρεά στον Δήμο της Αίγινας, προκειμένου να δημιουργηθεί και εγκατασταθεί σε αυτό το Λαογραφικό Μουσείο του νησιού. Σε τούτο συνέβαλε πολύ και η φίλη της ιστορικός καθηγήτρια αείμνηστη Γωγώ Κουλικούρδη. Ο Παναγής Ηρειώτης, πατέρας της δωρήτρια

ς, είχε σπουδάσει στην Γερμανία Φιλολογία και ήταν διδάκτωρ του Πανεπιστημίου της Ερλάγκης. Μολονότι είχε τα προσόντα να γίνει Καθηγητής Πανεπιστημίου, προτίμησε να εγκατασταθεί και να ζήσει στο νησί μέχρι τον θάνατο του το 1925. Δίδασκε και ήταν Διευθυντής του τότε Ελληνικού Σχολείου του «Σχολαρχείου» (Το Σχολαρχείοφιλοξενείτο τότε στο Καποδιστριακό κτίριο, όπου στεγάζεται σήμερα το Δημοτικό Θέατρο Αίγινας).

Η Πολύμνια Ηρειώτη – Θωμάκου, η θυγατέρα του Παναγή και δωρήτρια, είχε επί πλέον στην κατοχή της και άλλα ιστορικά έγγραφα και παλαιά αντικείμενα, που συγκέντρωνε η ίδια, από το 1940.Δυστυχώς μετά τον θάνατό της το 1980 το σπίτι λεηλατήθηκε. Με τους σεισμούς δε του 1981 ολοκληρώθηκε η καταστροφή του, οι τοίχοι άνοιξαν και η στέγη τρύπησε και έπεσε στο εσωτερικό του σπιτιού. Πολύχρονη υπήρξε από τότε η προσπάθεια για την επισκευή του οικήματος .

Σε αυτή την προσπάθεια συνέβαλε και ο «Σύλλογος Φίλων του Λαογραφικού Μουσείου Αίγινας», που συστήθηκε το 1989, από Αιγινήτες, Αιγινήτισσες αλλά και φίλους του νησιού.

Στον πρώτο όροφο, έχει διαμορφωθεί το «Αιγινήτικο Σπίτι». Υπάρχουν εδώ το αρχείο του Λαογραφικού Μουσείου, μεγάλο μέρος της αλληλογραφίας του Παναγή Ηρειώτη η βιβλιοθήκη του, με βιβλία ελληνικά και ξενόγλωσσα μεγάλης ιστορικής αξίας, το διδακτορικό του και ενδιαφέρον αρχειακό υλικό. Επίσης εκτίθενται παλαιά έπιπλα, πίνακες, φορεσιές, Αιγινήτικες δαντέλες και αντικείμενα της οικογένειας Ηρειώτη, αλλά και άλλα που δωρίθηκαν από Αιγινήτες και Φίλους της Αίγινας. Στον χώρο διατίθενται και κασέτες και δίσκοι από την Μουσική Παράδοση της Αίγινας, που επιμελήθηκε ο Μάρκος Δραγούμης.

Στον ισόγειο χώρο υπάρχουν δύο διαμορφωμένες αίθουσες : «το Σπίτι του Ψαρά» με είδη αλιείας και σπογγαλιείας και το «Χωριάτικο Σπίτι» με κάποια εργαλεία γεωργίας, της εποχής. Η μεγάλη αίθουσα του ισογείου και ο αύλειος χώρος χρησιμοποιούνται, ως χώροι εκθέσεων καλλιτεχνών, πολιτιστικών εκδηλώσεων και ομιλιών.

Τηλέφωνα επικοινωνίας: Αίγινα, 22970 26401               22970 26401

ΜΟΥΣΕΙΟ ΧΡΗΣΤΟΥ ΚΑΠΡΑΛΟΥ

Το μουσείο Χρήστου Καπράλου βρίσκεται στην βορειοδυτική πλευρά της Αίγινας, επί του παραλιακού δρόμου. Το μουσείο αποτελείται από 6 αίθουσες – εργαστήρια, ενώ το κτήμα που περιβάλλει αυτές τις αίθουσες είναι διαμορφωμένο από τον ίδιο τον Χρήστο Καπράλο.

O Χρήστος Καπράλος σπούδασε ζωγραφική στη Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών και γλυπτική στο Παρίσι. Στην Αίγινα ήρθε το 1963 . Το έργο του είναι γνωστό σε όλο τον κόσμο. Κληροδότησε στον ελληνικό λαό μία συλλογή από 7.500 περίπου έργα ιδρύοντας το «Ίδρυμα Χρ. & Σ. Καπράλου». Στο Μουσείο Χρήστου Καπράλου στην Αίγινα, ο επισκέπτης έχει την ευκαιρία να δει έργα του μεγάλου δημιουργού από το 1963 έως και το 1993 που έφυγε από την ζωή. Το πρώτο έργο του Χρήστου Καπράλου που μπορούμε να θαυμάσουμε, πριν την είσοδο μας στο μουσείο, είναι το άγαλμα της «Μάνας» σύμβολο της Ελληνίδας Μάνας, της γυναίκας του μόχθου, που αγωνίζεται σκληρά για την οικογένεια και τα παιδιά της. Το άγαλμα αυτό είναι τοποθετημένο σε διαμορφωμένη πλατεία, απέναντι από το μουσείο δίπλα στη θάλασσα και είναι κατασκευασμένο από χαλκό,

Τα υλικά που δούλεψε ο Χρήστος Καπράλος είναι: το ξύλο (οι μεγάλοι κορμοί από ευκάλυπτο) το Αιγινήτικο πουρί, ο γύψος, ο χαλκός, ενώ ορισμένα έργα του που εκτίθενται στον προαύλιο χώρο του μουσείου, είναι από μάρμαρο Πάρου. Εκτίθενται επίσης έργα ζωγραφικής, τερακότες και κεραμικά.
Οι ώρες και μέρες λειτουργίας του Μουσείου είναι: Ιούνιος – Οκτώβριος Καθημερινά 10:00 – 14:00 & 18:00 – 20:00 (εκτός Δευτέρας) Νοέμβριος – Μάιος Παρασκευή – Σάββατο – Κυριακή 10:00 – 14:00 Τηλέφωνα επικοινωνίας: Αίγινα, 22970 22001               22970 22001        και 22970 53667               22970 53667        Αθήνα, 210 923 9041               210 923 9041
ΚΥΒΕΡΝΕΙΟ -ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ ΑΙΓΙΝΑΣ

Το ιστορικό Αρχείο Αίγινας λειτουργεί από το 1989 και στεγάζεται στο ιστορικό κτίριο του Κυβερνείου .Εκεί είναι συγκεντρωμένο αρχεία των φυλακών, του Ειρηνοδικείου, των Σχολείων, του Δήμου, των Κοινοτήτων, χάρτες, γκραβούρες, παλιές εφημερίδες και παλιά βιβλία που αφορούν την Αίγινα.

Τηλέφωνα επικοινωνίας: Αίγινα, 22970 26332               22970 26332

ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ

Η βιβλιοθήκη της Αίγινας στεγάζεται σε κτίριο μονώροφο δίπλα στο ιστορικό κτίριο του Κυβερνείου της Αίγινας το οποίο κτίστηκε το 1948 από τους Γερμανούς κατακτητές. Η βιβλιοθήκη της Αίγινας ονομαζόταν Καποδιστριακή και αποτελούσε την πρώτη Εθνική βιβλιοθήκη που ίδρυσε ο Γ. Γεννάδιος και μεταφέρθηκε τελικά στην Αθήνα.

Σήμερα διαθέτει 35.000 τόμους βιβλίων στους οποίους περιλαμβάνονται και σπάνιες παλιές εκδόσεις από το πρώτο τυπογραφείο που ξεκίνησε στην Αίγινα. Ανήκει στο Υπουργείο Παιδείας και είναι δανειστική.

Τηλέφωνα επικοινωνίας: Αίγινα, 22970 22626               22970 22626

Πολιτισμός->Μυθολογία

Η Αίγινα δεν έγινε γνωστή μόνο γιατί υπήρξε ένα ισχυρό ναυτικό και εμπορικό κράτος, αλλά και λόγω των μύθων σχετικά με τον ενάρετο βασιλιά της, τον Αιακό και των απογόνων του, των Αιακιδών. Τους μύθους αυτούς διέδωσαν σ’ όλη την Ελλάδα οι ύμνοι του Πινδάρου και τα έπη του Ομήρου.

Μυθολογία-Αρχαία Ιστορία της Αίγινας

ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ-ΑΡΧΑΙΑ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ ¹

ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ²

Η προέλευση των πρώτων κατοίκων της Αίγινας χάνεται στα βάθη της ελληνικής μυθολογίας. Ως πρώτοι κάτοικοι του νησιού εμφανίζονται οι υπήκοοι του μυθικού βασιλιά Αιακού, γιου του Δία και της Αίγινας. Σύμφωνα με το μύθο, ο Δίας δώρισε στον Αιακό το νησί της Αίγινας για να βασιλεύσει. Η ‘Ήρα όμως, σύζυγος του Δία, από αντιζηλία για την Αίγινα, έστειλε φίδια για να δηλητηριάσουν τα νερά του νησιού, με αποτέλεσμα να πεθάνουν όλοι οι κάτοικοι. .Τότε ο Αιακός παρακάλεσε τον πατέρα του Δία να δημιουργήσει ξανά κατοίκους και ο Δίας μεταμόρφωσε τα μυρμήγκια μιας ιερής βελανιδιάς σε ανθρώπους τους Μυρμιδόνες οι οποίοι έγιναν οι υπήκοοι του Αιακού. Κατά την παράδοση εικάζεται ότι οι Μυρμιδόνες ήρθαν από τη Θεσσαλία .

Ο ΜΥΘΟΣ ΤΟΥ ΑΙΑΚΟΥ

 Η Αίγινα δεν έγινε γνωστή μόνο γιατί υπήρξε ένα ισχυρό ναυτικό και εμπορικό κράτος, αλλά και λόγω των μύθων σχετικά με τον ενάρετο βασιλιά της, τον Αιακό και των απογόνων του, των Αιακιδών. Τους μύθους αυτούς διέδωσαν σε όλη την Ελλάδα οι ύμνοι του Πινδάρου και τα έπη του Ομήρου.³

Αιακός-ο μυθικός βασιλιάς της Αίγινας

Ο Αιακός, γιος του Δία και της νύμφης Αίγινας (κόρη του Ασωπού) , βασίλευσε πάρα πολλά χρόνια στην Αίγινα (κατά την παράδοση, επειδή στο νησί δεν κατοικούσαν άνθρωποι, ο Δίας μεταμόρφωσε τα μυρμήγκια σε ανθρώπους τους Μυρμιδόνες) κι έγινε γνωστός για τη μεγάλη του δικαιοσύνη. Το χάρισμα αυτό του αιγινήτη βασιλιά εκτιμήθηκε απ όλους τους άλλους άρχοντες της Ελλάδας. Γι αυτό, όταν κάποτε υπήρξε στην Ελλάδα μεγάλη ξηρασία, ως τιμωρία των θεών, επειδή ο Πέλοπας σκότωσε το βασιλιά Στύμφαλο, η Πυθία είπε στους αντιπροσώπους των πόλεων που κατέφυγαν στο Μαντείο των Δελφών, ότι, για να βρέξει, πρέπει να προσευχηθεί ο Αιακός στον Ελλάνιο ή Πανελλήνιο Δία. Έτσι, ο δίκαιος βασιλιάς της Αίγινας ανέβηκε στο πιο ψηλό βουνό του νησιού του το Ορος και παρακάλεσε τον Δία να στείλει την πολυπόθητη βροχή.  Πριν ακόμη τελειώσει η δέηση του Αιακού, άρχισε να βρέχει.. Αυτός, για να ευχαριστήσει το Δία, έχτισε στο βουνό ένα ιερό που το αφιέρωσε στον Ελλάνιο Δία. Από τότε το βουνό λέγεται Ελλάνιο Όρος, δηλαδή όρος αφιερωμένο από όλους τους Έλληνες στο Θεό της βροχής, το Δία.

Ο Αιακός είχε τρεις γιους, τον Πηλέα (πατέρας του Αχιλλέα), τον Τελαμώνα (πατέρα του Αίαντα από την Ενδηίδα (κόρη του κενταύρου Χείρωνα) και το Φώκο από την Ψαμμάθη (θυγατέρα του θαλάσσιου δαίμονα Νηρέα).⁴ Οι δύο μεγαλύτεροι γιοι του Αιακού, ύστερα από παρότρυνση της μητέρας τους, σκότωσαν σε αγώνες δισκοβολίας το Φώκο, ρίχνοντας πάνω του το δίσκο. Φοβισμένοι, για να αποφύγουν την οργή του πατέρα τους Αιακού, έφυγαν από το νησί. Ο Πηλέας εγκαταστάθηκε στη Θεσσαλία, ακολουθούμενος από έναν αριθμό κατοίκων του νησιού (Μυρμιδόνες), ενώ ο Τελαμώνας πήγε στη Σαλαμίνα. Ο Τελαμώνας όμως ένα βράδυ γύρισε κρυφά στο νησί και έκτισε τάφο για τον αδικοσκοτωμένο αδελφό του και ύστερα θέλησε να απολογηθεί και να ζητήσει συγνώμη από τον πατέρα του. Ο Αιακός δεν του επέτρεψε να βγει στη στεριά κι αυτός κατασκεύασε ένα ανάχωμα στο λιμάνι και απολογήθηκε από εκεί. Ο Αιακός δεν βρήκε επαρκή την απολογία του και δεν θέλησε να τον αθωώσει. Έτσι ο Τελαμώνας γύρισε ξανά στη Σαλαμίνα, όπου εγκαταστάθηκε μόνιμα πια, ενώ ο Αιακός έμεινε χωρίς απογόνους στην Αίγινα.. Επειδή ο Αιακός έβαλε τη δικαιοσύνη πάνω από τους συγγενικούς δεσμούς, οι αρχαίοι πίστευαν πως μετά το θάνατό του έγινε κριτής στον Άδη μαζί με τον Ραδάμανθυ και τον Μίνωα. Τα εγγόνια του Αιακού, Αχιλλέας, γιος του Πηλέα και Αίας γιος του Τελαμώνα, έγιναν οι πιο γνωστοί ήρωες του Τρωικού πολέμου, ενώ τα παιδιά του Φώκου εγκαταστάθηκαν στην περιοχή του Παρνασσού και από τότε η περιοχή ονομάστηκε Φωκίδα.

1 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 40 Γωγώ Κουλικούρδη, ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ ΚΑΤΑ ΠΕΡΙΟΧΑΣ ΑΙΓΙΝΑ , έκδοση μορφωτικού συλλόγου Αίγινας ,Αθήνα 1962,σελ 1 2 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 40 3 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 43

Πολιτισμός->Θρησκεία-Άγιοι της Αίγινας

Η Αίγινα, είναι κατάσπαρτη από αρχαίους ναούς, χριστιανικές εκκλησίες και εξωκλήσια, που μαρτυρούν τη βαθιά θρησκευτικότητα των κατοίκων της. Από τους πρώτους ήδη χριστιανικούς αιώνες η Αίγινα αποτέλεσε σημαντικό χριστιανικό κέντρο της Ανατολής και ανέδειξε αγίους και μάρτυρες . Αυτοί ήταν: ο ‘Αγιος Κρίσπος, ο Άγιος Λεόντιος, οι ιεραπόστολοι Άγιος Ιούλιος και Ιουλιανός, η Οσία Θεοδώρα η Μυροβλήτης, η οσία Θεοπίστη, ο Άγιος Σάββας, η Οσία Αθανασία η θαυματουργή, ο Όσιος Λουκάς ο στειριώτς, ο Άγιος Διονύσιος ο εκ Ζακύνθου και ο Άγιος Νεκτάριος.

Άγιοι της Αίγινας

ΘΡΗΣΚΕΙΑ – ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

Η ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ¹

Η Αίγινα, είναι κατάσπαρτη από αρχαίους ναούς, χριστιανικές εκκλησίες και εξωκλήσια, που μαρτυρούν τη βαθιά θρησκευτικότητα των κατοίκων της. Η Αποστολική Εκκλησία της Αίγινας ιδρύθηκε το 51 μ.Χ. από τον Άγιο Κρίσπο μαθητή του Αποστόλου Παύλου, που έγινε και ο πρώτος Επίσκοπός της. Από τους πρώτους ήδη χριστιανικούς αιώνες η Αίγινα αποτέλεσε σημαντικό χριστιανικό κέντρο της Ανατολής και ανέδειξε αγίους και μάρτυρες .

Ο ΑΓΙΟΣ ΚΡΙΣΠΟΣ

Ό Άγιος Κρίσπος ο επονομαζόμενος και Σωσθένης έρχεται στην Κόρινθο μαζί με άλλους Ιουδαίους αναφέρεται δε και το όνομά του στην Αγία Γραφή( Πράξεις ιη’ 8, Α΄Κορ. α’ 14). Ήταν Αρχισυνάγωγος στη Συναγωγή των Ιουδαίων όπου ήρθε και δίδαξε ο Απόστολος Παύλος Βαπτίστηκε χριστιανός και δίδαξε τον χριστιανισμό στην Αίγινα όπου ήταν ο πρώτος Επίσκοπος του νησιού. Η Επισκοπή της Αίγινας θεωρείται η πρώτη της Ελλάδας Η μνήμη του τιμάται στις 8 Δεκεμβρίου. Εκκλησία του Αγίου Κρίσπου βρίσκεται στον οικισμό «Άγιοι» της Αίγινας.

Ο ΑΓΙΟΣ ΛΕΟΝΤΙΟΣ

Έζησε τον 1^ο αιώνα μ.χ. , γεννήθηκε στην Αίγινα , ασπάστηκε τον χριστιανισμό από τον Απόστολο Κρίσπο. Κατετάγη στο ρωμαϊκό στρατό. Μαρτύρησε στην Τρίπολη της Β. Αφρικής μαζί με δύο άλλους Αγίους. Την μνήμη του εορτάζουμε την 18^η Ιουνίου. Ναός αφιερωμένος στον Άγιο βρίσκεται ΝΑ της Ι. Μ. Χρυσολεόντισσας .

ΟΙ ΙΕΡΑΠΟΣΤΟΛΟΙ ΑΓΙΟΣ ΙΟΥΛΙΟΣ ΚΑΙ ΙΟΥΛΙΑΝΟΣ

Έζησαν τον 4^ο μ.χ. αιώνα. Ήταν αδέλφια και κατάγονταν από πλούσια χριστιανική Αιγινήτικη οικογένεια. Σπούδασαν στην Αθήνα μαζί με το Μ Βασείλειο και το Γρηγόριο τον Θεολόγο. Κήρυξαν τον χριστιανισμό στην Βοημία, Πολωνία, Ουγγαρία, Ιταλία και Ελβετία. Κοιμήθηκαν ειρηνικά. Η μνήμη του Αγ. Ιουλιανού εορτάζεται στις 7 Ιανουαρίου και του Αγ. Ιουλίου στις 31 Ιανουαρίου. Ανακηρύχτηκαν Άγιοι και από την Καθολική Εκκλησία.

Η ΟΣΙΑ ΘΕΟΔΩΡΑ Η ΜΥΡΟΒΛΗΤΗΣ

Γεννήθηκε το 812 στην Παλιαχώρα της Αίγινας . Παντρεύτηκε σε μικρή ηλικία αλλά λόγω των πειρατικών επιδρομών εγκαταστάθηκε με την οικογένειά της στη Θεσσαλονίκη. Αφιέρωσε την κόρη της Θεοπίστη στο μοναχισμό τον οποίο ακολούθησε και η ίδια μετά το θάνατο του συζύγου της. Εκοιμήθη το 892 και επειδή από τον τάφο της έρεε μύρο ονομάστηκε μυροβλήτης. Η Εκκλησία μας τιμά τη μνήμη της την 29^η του Αυγούστου. Προς τιμήν της υπάρχει ένα εξωκλήσι στην είσοδο του χωριού «Σφεντούρι» στην Νότια Αίγινα.

Η ΟΣΙΑ ΘΕΟΠΙΣΤΗ

Η Οσία Θεοπίστη ,κόρη της Οσίας Θεοδώρας, γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 829. Αφιερώθηκε στον μοναχισμό από μικρή ηλικία. Η μνήμη της εορτάζεται στις 29 Αυγούστου μαζί με την μητέρα της.

Ο ΑΓΙΟΣ ΣΑΒΒΑΣ

Ο Άγιος Σάββας, ο νέος, ο εν Καλύμνω γεννήθηκε το 1862 στην Ηρακλείτσα της Ανατολικής Θράκης και εκοιμήθη στην Κάλυμνο το 1940. Έζησε κοντά στον Αγ. Νεκτάριο και μόνασε στην Αίγινα. Ανακηρύχθηκε Άγιος της Εκκλησίας μας πολύ πρόσφατα , το 1992. Η μνήμη του εορτάζεται στις 5 Δεκεμβρίου.

Η ΟΣΙΑ ΑΘΑΝΑΣΙΑ Η ΘΑΥΜΑΤΟΥΡΓΗ

Η Οσία Αθανασία γεννήθηκε στην Παλιαχώρα της Αίγινας τον 9^ο αιώνα. Οι ευσεβείς γονείς της , της δίνουν θρησκευτική μόρφωση και διακρίνουν μοναχική κλίση. Παντρεύεται δύο φορές χωρίς τη θέληση της. Ελεύθερη από τα δεσμά του γάμου αφιερώνεται στον μοναχισμό , ιδρύει τη Μονή Ζωοδόχου Πηγής στη θέση της σημερινής Μονής του Αγ. Νεκταρίου. Μετά τον θάνατό της επιτελούνται πολλά θαύματα. Η μνήμη της εορτάζεται στης 18 Απριλίου .

Ο ΟΣΙΟΣ ΛΟΥΚΑΣ Ο ΣΤΕΙΡΙΩΤΗΣ

Αιγινήτης στην καταγωγή ο Άγιος δεν έλαβε μόρφωση. Ασκήτεψε στο Στείριο της Φωκίδας. Έλαβε από Θεού προφητικό και θαυματουργικό χάρισμα. Η μήμη του τιμάται την 7 Φεβρουαρίου.

Ο ΑΓΙΟΣ ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ Ο ΕΚ ΖΑΚΥΝΘΟΥ

Γεννιέται στην Ζάκυνθο από την αρχοντική οικογένεια των Σιγούρων το 1547 και λαμβάνει αξιόλογη μόρφωση. Γίνεται μοναχός στην Ι. Μ. των Στροφάδων. Το 1568 τον συναντάμε στο ορεινό μοναστήρι της Αναφωνήτριας. Πηγαίνοντας να προσκυνήσει στους Αγίους Τόπους επισκέπτεται την Αθήνα όπου χειροτονήται από τον μητροπολίτη Αθηνών , επίσκοπος Αιγίνης. Ποίμανε στην Αίγινα για 3 χρόνια και επιστρέφει στη Ζάκυνθο. Κοιμήθηκε στις 17 Δεκεμβρίου του 1624 και ενταφιάστηκε στις Στροφάδες. Η μνήμη του εορτάζεται την ημέρα της κοιμήσεως του. Η ανακομιδή των λειψάνων του εορτάζεται στις 24 Αυγούστου. Αφιερωμένο στον Άγιο είναι το δεξιό κλίτος του καθολικού της Ιεράς Μονής Χρυσολεόντισσας και το δεξιό κλίτος του Μητροπολιτικού Ναού της Αίγινας. Ο Άγιος Διονύσιος όπως & Ο Άγιος Νεκτάριος τιμώνται πανυγηρικά στην Αίγινα σαν πολιούχοι της. Η παλαία επισκοπή του Αγίου Διονυσίου στην Αίγινα βρίσκεται στην Παλιαχώρα.

Ο Άγιος Νεκτάριος ²

Ο Άγιος Νεκτάριος , γεννήθηκε το 1846 στη Σηλυβρία της Θράκης. Ήταν το 5^ο από τα 7 παιδιά της οικογένειας Κεφαλά και ονομαζετο κατά κόσμο Αναστάσιος

Σε ηλικία 14 ετών πηγαίνει στην Κων/πολη όπου εργαζετε σε καπνοπωλείο & ταυτόχρονα πήγαινε σχολείο. Στα είκοσί του χρόνια διορίζεται παιδονόμος στο σχολείο του Μετοχίου του Παναγίου Τάφου στην Κων/πολη και 2 χρόνια αργότερα αναλαμβάνει υπηρεσία σαν διδάσκαλος στο χωριό Λιθί της Χίου για 7 χρόνια Εκεί καθοδηγείται πνευματικά από τον Όσιο Παχώμιο και γίνεται δόκιμος μοναχός το 1875 στο μοναστήρι του Πορφυρογέννητου στη Χίο. Μετά από 3 χρόνια εκάρη μοναχός μς το όνομα Λάζαρος και το 1877 χειροτονείται διάκονος από τον Μητροπολίτη Χίου Γρηγόριο , με το όνομα Νεκτάριος.

Κατόπιν έρχεται στην Αθήνα για σπουδές βοηθούμενος οικονομικά από τον Ιωάννη Χωρέμη τελειώνει τις γυμνασιακές σπουδές και γράφεται το 1882 στη θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Αποφοιτά το 1885 και αναχωρεί για την Αλεξάνδρεια και το 1886 χειροτονείται πρεσβύτερος από τον Πατριάρχη Σωφρόνιο. Αναλαμβάνει καθήκοντα ιεροκήρυκα και γραμματέα του πατριαρχείου. και διορίζεται πατριαρχικός επίτροπος Καΐρου . Το 1889, χειροτονείται επίσκοπος Πενταπόλεως.

Αργότερα λόγω φθόνου τον συκοφαντούν, ότι επιδιώκει να καταλάβει τη θέση του πατριάρχη Αλεξανδρείας. Ο Άγιος δέχεται με υπομονή την δοκιμασία αυτή και το 1890 διετάχθη να , παραιτηθεί και επιστρέφει στην Αθήνα .

Εκτελεί χρέη ιεροκήρυκα στην Εύβοια για 3 χρόνια και μετά στο νομό Φθιώτιδας.

Το 1894 αναλαμβάνει την διεύθυνση της Ριζαρείου εκκλησιαστικής Σχολής στην Αθήνα. Παραμένει σε αυτή τη θέση για 14 χρόνια μέχρι της παραιτήσεως του για λόγους υγείας. Σ’ αυτό το διάστημα ασχολείται με την συγγραφή, την διδασκαλία των ανωτέρων τάξεων της σχολής. Ιερουργεί δε και κηρύττει στον ναό της σχολής αλλά και σε άλλες εκκλησίες .

Το 1908 , ο Άγιος αποσύρεται στην Ι. Μονή της Αγ. Τριάδος στην Αίγινα όπου περνά το υπόλοιπο της ζωής του .

Υπομένει με καρτερικότητα επί ενάμιση χρόνο τον καρκίνο του προστάτη. Μεταφέρεται στο Αρεταίειο Νοσοκομείο οπού ‘εκοιμήθει’ το 1920 μετά από δίμηνη νοσηλεία. Το σκήνωμα του ενταφιάστηκε στο προαύλιο της Ι. Μονής. Η αγία ζωή του και τα θαύματά του γίνονται γνωστά σε όλη τη χώρα από την στιγμή ακόμα που ήταν στο νοσοκομείο ασθενής, λίγο πριν την κοίμησή του μέχρι και σήμερα.

Την 20 Απριλίου του 1961 το Οικουμενικό Πατριαρχείο τον αναγνωρίζει σαν Άγιο της Εκκλησίας με ημερομηνία μνήμης του την 9 Νοεμβρίου και η ανακομιδή των λειψάνων του στις 3 Σεπτεμβρίου.

Πανηγύρια της Αίγινας

1. Στις 9 Νοεμβρίου του Αγ. Νεκταρίου στον πανελληνίως γνωστό ναό του Αγ. Νεκταρίου στην περιοχή Κοντός.
2. Στις 3 Σεπτεμβρίου στην ανακομιδή του λειψάνου του Αγ. Νεκταρίου στον ομώνυμο ναό.
3. Στις 17 Δεκεμβρίου του Αγ. Διονυσίου στον ναό της μητροπόλεως στην Αίγινα.
4. Στις 15 Αυγούστου στην Κοίμηση της Θεοτόκου στον ναό της μητροπόλεως Αιγίνης, στη Ιερά Μονή Χρυσολεόντισσας στην περιοχή Κοντός, στον ναό της Κοιμήσεως στο Μεσαγρό.
5. Στις 7 Σεπτεμβρίου του Αγ. Σώζοντος, γνωστό Αιγινήτικο πανηγύρι στον ναό του Αγ. Σώστη στην Πέρδικα.
6. Στις 21 Νοεμβρίου των Εισοδίων της Θεοτόκου στον ομώνυμο ναό στο λιμάνι της Αίγινας.
7. Στις 30 Ιουλίου των Αιγινητών Αγίων στον ομώνυμο ναό στην περιοχή Λιβάδι.
8. Στις 6 Δεκεμβρίου του Αγ. Νικολάου στον ομώνυμο ναό στην πόλη της Αίγινας.
9. Στις 8 Νοεμβρίου των Αρχαγγέλων Μιχαήλ & Γαβριήλ στον ναό των Αγίων Ασωμάτων στην ομώνυμη περιοχή.
10. Στις 8 Δεκεμβρίου του Αγ. Κρίσπου στον ομώνυμο ναό στην περιοχή «Άγιοι».
11. Στις 17 Ιουλίου της Αγ. Μαρίνας στον ομώνυμο ναό & περιοχή.
12.  Στις 14 Σεπτεμβρίου της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στο εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού στην Παλαιόχωρα.
13. Στις 19 Μαΐου των Αγ. Ιουλιανού & Ιουλίου στον ομώνυμο ναό στην Παχειά Ράχη.
14. Στις 6 Αυγούστου της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στον ομώνυμο ναό κοντά στις Φυλακές στης Αίγινας.
15. Στις 26 Ιουλίου της Αγ. Παρασκευής στον ομώνυμο ναό στην πόλη της Αίγινας.
16. Στις 23 Αυγούστου στην απόδοση της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στον ναό της κατακόμβης της Φανερωμένης στα περίχωρα της Αίγινας
17. Στις 11 Νοεμβρίου του Αγ. Μηνά στην ομώνυμη Ιερά Μονή κοντά στον αρχαιολογικό χώρο Αφαία.

1 Καβρουδάκη Αργυρώ ,Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ,Εκδόσεις Γρηγόρη ,Αθήνα 2006,σελ 45 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 313 2 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 345

Πολιτισμός->Λαογραφία-Ήθη και Έθιμα

Η Αίγινα έιναι ένας τόπος με πλούσια παράδοση και ποικίλα ήθη και έθιμα εκ των οποίων τα σημαντικότερα είναι: ο χορός της Λαμπρής που γινόταν στην Αίγινα την δεύτερη μέρα του Πάσχα, ο ‘Λειδινός’ , ένα παλιό έθιμο που εορτάζεται την ημέρα του Τιμίου Σταυρού 14 Σεπτεμβρίου στην περιοχή της Κυψέλης, ο ‘Κλήδονας’ , ένα παλιό έθιμο που αναβιώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βαθέως στις 24 Ιουνίου, ημέρα εορτής του Αγ. Γιάννη (του Ριζικάρη). Επίσης, η Αιγινήτικη λαϊκή παράδοση είναι γεμάτη από θρύλους και παραδόσεις του απλού λαού που φέρουν σχεδόν πάντα και το χαρακτήρα της αληθοφάνειας. Θέματά τους είναι κυρίως ιστορίες για τα αερικά, τις νεράιδες , τους καλοτσέντες (καλικάτζαροι), ιστορίες για χαμένους ή κρυμμένους θησαυρούς, ιστορίες της καθημερινής ζωής.

Παράδοση – Ήθη και Έθιμα

ΓΕΥΣΕΙΣ

ΚΟΥΖΙΝΑ ΑΙΓΙΝΗΤΙΚΗ

ΖΑΧΑΡΟΠΛΑΣΤΙΚΗ ¹

Το κύριο προϊόν της Αίγινας είναι το φιστίκι και από αυτό έχουμε πολλά παραδοσιακά γλυκά τα οποία είναι :

1.      Τα αμυγδαλωτά Αιγίνης: Παρασκευάζονται από αμύγδαλο

2.      Φωλιές Αιγίνης : γλυκά ταψιού με σιρόπι, που έχουν γέμιση φιστίκι (φιστικόψιχα).

3.      Τα σοκολατίνια(σοκολατάκια) με γέμιση φιστίκι

4.      Φιστικόπιτα: γλυκό που μοιάζει με καρυδόπιτα αλλά κύριο υλικό έχει το φιστίκι.

5.      Γλυκό του κουταλιού –φιστίκι

6.      Φιστικάτα: παρόμοια με τα αμυγδαλωτά

7.      Μπακλαβάς Αιγίνης: γλυκό του ταψιού με φιστίκι

8.      Σαρίκια Αιγίνης: είδος τυλικτού γλυκού με σιρόπι και γέμιση φιστίκι.

9.      Τα φουσκιά :λουκουμάδες

10.  Οι κουταλίτες: τηγανίτες.

ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΙΟΝΤΑ

1.      Γ(κ) ερεμέζι : Ένα παραδοσιακό Αιγινήτικο είδος μυζήθρας, που μοιάζει με κοπανιστή .παρασκευάζεται από πρόβειο γάλα.

2.      Γκεμινάτα : είδος τυριού παρόμοιο με τη μυζήθρα.

3.      Τσίγαρα(τα) ή ντράδα : είδος βουτύρου. Παρασκευάζεται από πρόβειο ή κατσικίσιο γάλα.

ΖΥΜΑΡΙΚΑ

1.      Κουλίντρες : παρασκευάζονται με νερό και αλεύρι μικρά μπαλάκια –κουλίντρες. Τις έβραζαν κατόπιν με νερό και λάδι-μορφή χυλού.

2.      Κογκολόμιζες : Μοιάζουν με τα σημερινά μακαρόνια .Παρασκευάζονταν από γάλα και αλεύρι και το σχήμα τους ήταν μακρόστενο. Τις ξέραιναν στον ήλιο και μετά τις έβραζαν.

ΗΘΗ ΕΘΙΜΑ

Ο ΧΟΡΟΣ ΤΗΣ ΛΑΜΠΡΗΣ

Ο χορός της Λαμπρής γινόταν στην Αίγινα την δεύτερη μέρα του Πάσχα .Ο χορός περιελάμβανε δύο μέρη: τον μικρό και τον μεγάλο χορό. Ο μικρός γινόταν στην πλατεία της Παναγίας της Φορίτισσας (Αι Γιώργη Καθολικό), όπου λάβαιναν χώρα οι συνελεύσεις των προυχόντων του νησιού. Είχε κύριο σκοπό του τη διασκέδαση, την ψυχαγωγία και την αποκάλυψη του έρωτα των νέων και τη πρόθεση δέσμευσης για γάμο.

Ο μεγάλος χορός γινόταν στη μεγάλη πλατεία της εκκλησίας του Σταυρού και προκειμένου να συμμετέχουν όλοι οι κάτοικοι ο μικρός χορός σταματούσε. Οι χορευτές έπαιρναν θέση ανάλογα με την ηλικία και το φύλο τους. Ο χορός σχημάτιζε μεγάλο κύκλο, ώστε ο ναός του Τιμίου Σταυρού να βρίσκεται στο κέντρο. Πρώτοι χόρευαν οι γέροντες, κατόπιν οι άγαμοι και οι έγγαμοι άνδρες και ξανά οι γέροντες, αποτελώντας έτσι ένα τόξο ανδρών. Οι γυναίκες σχημάτιζαν ένα άλλο τόξο:,γερόντισσες, νέες κοπέλες, παντρεμένες και ξανά γερόντισσες.

Απαραίτητος στο χορό της Λαμπρής ήταν ο αοιδός με το ντέφι του ο οποίος έδινε το σύνθημα να πιαστούν στο χορό αφού οι επόπτες του χορού έλεγχαν τη σωστή διάταξη και ο ιερέας έβγαινε στην πόρτα του ναού του Σταυρού και έψελνε το Χριστός Ανέστη. Ο χορός της Λαμπρής δεν απαιτούσε την παρουσία μουσικών οργάνων, όπως το βιολί και το λαούτο, αλλά σε περίπτωση παρουσίας τους και μετά και τη σύμφωνη γνώμη των χορευτών, έμπαιναν μαζί με τον αοιδό στη μέση του κύκλου του χορού. Στη συνέχεια ο τραγουδιστής ξεκινούσε το τραγούδι.

Ο χορός διαρκούσε τις τρεις πρώτες μέρες της Διακαινησίμου και επαναλαμβανόταν και τις τρεις επόμενες Πέμπτες μετά τη Λαμπρή ,που ήταν και αυτές αργία. Επίσης γινόταν και κατά την εορτή της Ζωοδόχου Πηγής μέχρι την εορτή του Αγίου Γεωργίου εάν η Λαμπρή ήταν πρώιμη. Στο τέλος ο αοιδός έδινε το τέρμα του χορού και πολλοί συνήθιζαν να τραγουδούν :²

‘Της Παλιαχώρας ο χορός ήταν γλυκός σαν μέλι,

γιατί τον εχορεύανε κορίτσια σαν αγγέλοι.’

Ο χορός της Λαμπρής ελάμβανε χώρα και σε κάποια άλλα χωριά του νησιού, όπως στου Ανιτσαίου ,όπου οι κάτοικοι μαζεύονταν στην Εκκλησία του χωριού και παρακολουθούσαν την ακολουθία της Αγάπης(ανήμερα Πάσχα).Κατόπιν ξεκινούσαν το χορό που και με τη δύση του ήλιου τον ολοκλήρωναν και ξεκινουσαν με τα ζώα τους για το δρόμο της επιστροφής.. Χαρακτηριστικό ήταν ότι προηγούνταν τα ζώα και ακολουθούσαν οι πεζοί που έψελναν στη διαδρομή το Χριστός Ανέστη.³

Το έθιμο του χορού της Λαμπρής διατηρήθηκε και μετά την κατοίκηση της σημερινής πόλης της Αίγινας και γινόταν ως το 1863,όπως στην Παλιαχώρα, σε μια πλατεία κοντά στη Μητρόπολη ή στη συνοικία Βάρδια. Σήμερα το έθιμο αναβιώνει στον προαύλιο χώρο της Εκκλησίας του Σταυρού στην Παλιαχώρα.⁴

ΛΕΙΔΙΝΟΣ⁵ 

( 14 Σεπτεμβρίου της υψώσεως του Τιμίου Σταυρού)

Ο ‘Λειδινός’ είναι ένα παλιό έθιμο που εορτάζεται την ημέρα του Τιμίου Σταυρού 14 Σεπτεμβρίου στην περιοχή της Κυψέλης. Είναι αγροτική γιορτή με τις ρίζες της σε προελληνικές δοξασίες, σχετικές με τη λατρεία του Θεού Άδωνη που γονιμοποιεί τη φύση γεννιέται την άνοιξη και πεθαίνει το φθινόπωρο. Η γιορτή αυτή συμβολίζει το τέλος των υπαίθριων αγροτικών εργασιών και συνηθειών του καλοκαιριού όπως το μεσημεριανό ύπνο των εργατών και το απογευματινό φαγητό που έπαιρναν το δειλινό ή Λειδινό όπως το λένε οι Αιγινήτες και την έναρξη του φθινοπώρου και του χειμώνα στη συνέχεια.

Έτσι η παύση του Λειδινού παριστάνεται σαν ένας πραγματικός θάνατος. Η προετοιμασία αρχίζει δύο με τρεις μέρες πριν τις 14 Σεπτεμβρίου. Οι γυναίκες συγκεντρώνονται και φτιάχνουν στα σπίτια τους το φαγητό : σιτάρι, σταφίδες, ρόιδια μύγδαλα ,στραγάλια, και μαϊντανό. Βράζουν το μίγμα που έχει τη μορφή κολλύβων και λέγονται λειδινό. Παράλληλα άλλες γυναίκες φτιάχνουν ομοίωμα νέου από άχυρα και το στολίζουν με φανταχτερά λουλούδια και με κεφάλι από Αιγινήτικο κανάτι. Τοποθετούν το ομοίωμα αυτό του Λειδινού σε ένα καλοστρωμένο τραπέζι και παίρνουν θέσεις για να κλάψουν το νεκρό Λειδινό . Κατόπιν τον βάζουν σε φέρετρο με πολλά λουλούδια το οποίο περιφέρουν στους δρόμους .Από όπου περνούν πετούν λουλούδια και μοιράζουν κόλλυβα. Στο τέλος-τη δύση- θάβουν το νεκρό ομοίωμα και τρώνε τα κόλλυβα χορεύοντας και τραγουδώντας για την συγχώρεσή του. Σε τρεις μέρες ανοίγουν τον τάφο και παίρνουν το νεκρό είδωλο φωνάζοντας Αναστήθηκε ο Λειδινός και το βράδυ μοιράζουν κρίθινες κουλούρες ,μεζέδες ,κρασί και συνεχίζουν το γλέντι με παραδοσιακούς χορούς και τραγούδια.

Το έθιμο αυτό σχετίζεται με την εξαφάνιση της βλάστησης και την αναγέννησή της την άνοιξη και γιορτάζεται από το Δ.Δ. Κυψέλης κάθε χρόνο στις 14 Σεπτεμβρίου.

Ο ΚΛΗΔΩΝΑΣ ⁶

( 24 Ιουνίου εορτή του Αγ. Ιωάννη)

Ο Κλήδονας είναι ένα παλιό έθιμο που αναβιώνει ο Πολιτιστικός Σύλλογος Βαθέως στις 24 Ιουνίου, ημέρα εορτής του Αγ. Γιάννη (του Ριζικάρη). Το έθιμο αυτό έχει τις ρίζες του στην κληρομαντεία της Ομηρικής εποχής ( Όσσα ή Φήμη) ,καθώς και στους κληδονισμούς των βυζαντινών, απόπου πήρε και το όνομά του. Είναι ένα είδος λαϊκής μαντείας που ερμηνεύονται οι τυχαίοι λόγοι που λέγονται.

Οι προετοιμασίες αρχίζουν από την προηγούμενη μέρα ,την παραμονή του Αγ. Γιάννη στις 23 Ιουνίου όπου κοπέλες (που ζούν και οι δύο γονείς τους) έπαιρνα ένα κανάτι το άσυρτο στο οποίο δεν είχαν ξαναβάλει νερό. Έβαζαν το αμίλητο νερό στο κανάτι .Το έλεγαν αμίλητο διότι δεν έπρεπε να μιλήσουν οι κοπέλες αυτές σε κανένα ούτε και άλλος να τους μιλήσει, όσο κρατούσαν το νερό αυτό. Στην συνέχεια νέοι και νέες έριχναν μέσα στο νερό το ριζικάρι τους, αντικείμενα δηλαδή προσωπικά όπως δακτυλίδια σκουλαρίκια κ.λ.π. ,τα οποία θα τους καθόριζαν το μέλλον. Μετά σκέπαζαν και σφράγιζαν το κανάτι με ένα κόκκινο πανί συνήθως, αφήνοντάς το όλη τη νύχτα στην ύπαιθρο λέγοντας :

Κλειδώσατε τον Κλήδονα με του Αϊ Γιαννιού τη χάρη.

Αύριο θα φανερωθεί ποιος είν’ ο ριζικάρης

Την επόμερη μέρα το πρωί, ανήμερα του Αγ. Γιάννη, το έπαιρναν προτού να βγει ο ήλιος. Το ίδιο απόγευμα ,έφερναν τα πρωτομαγιάτικα στεφάνια άναβαν φωτιές και άρχιζαν να τα καίνε, πηδώντας πάνω από τη φωτιά. Στη συνέχεια μαζεύονταν όλες οι κοπέλες κοντά σε ένα πηγάδι και άνοιγαν το κανάτι με τα ριζικά, λέγοντας ερωτικά και σκωπτικά τραγούδια. Επίσης έλεγαν :

Ανοίξετε τον Κλήδονα με του Αϊ Γιαννιού τη χάρη.

Σήμερα θα φανερωθεί ποιος είν’ ο ριζικάρης

Κάθε δίστιχο που έλεγαν το θεωρούσαν χρησμό για το πρόσωπο στο οποίο ανήκει το ριζικάρι , που βγαίνει κάθε φορά από το κανάτι.

Υπάρχει όμως και ένα άλλο έθιμο μαντικής που γίνεται στις 24 Ιουνίου. Οι κοπέλες πήγαιναν μ’ ένα καθρέπτη σε ένα πηγάδι και ρίχνοντας τις ακτίνες του ήλιου με τα γυαλί του στο νερό, έβλεπαν το νέο που θα παντρευτούν.

ΑΙΓΙΝΗΤΙΚΕΣ ΠΑΡΑΔΟΣΕΙΣ- ΘΡΥΛΟΙ ⁷

Η Αιγινήτικη λαϊκή παράδοση είναι γεμάτη από θρύλους και παραδόσεις του απλού λαού που φέρουν σχεδόν πάντα και το χαρακτήρα της αληθοφάνειας. Θέματά τους είναι κυρίως ιστορίες για τα αερικά, τις νεράιδες , τους καλοτσέντες (καλικάτζαροι),ιστορίες για χαμένους ή κρυμμένους θησαυρούς, ιστορίες της καθημερινής ζωής.

ΤΑ ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ ⁸

Τα παλιά δημοτικά τραγούδια της Αίγινας έχουν σαν βάση τους τα ακριτικά τραγούδια και στην πλειονότητά τους αποτελούν νησιώτικες παραλλαγές και όχι γνήσια Αιγινήτικα δημιουργήματα. Έτσι επηρεαζόμενα από τα ακριτικά τραγούδια, κυριαρχεί η δύναμη ,η παλικαριά, ο ρωμαλέος έρωτας, η μεγάλη αγάπη, η αγάπη για την πατρίδα και η υπερβολή Τα θέματά τους αναφέρονται σε βασιλιάδες, όμορφες πριγκίπισσες, κατάρες, ηρωισμούς, για τον Αγ. Γεώργιο , λίγο ποιο σπάνια για τα παθήματα των Χριστιανών κατά την Τουρκοκρατία, θέματα από τη θάλασσα τα καράβια και τη ναυτική ζωή. Κύριο γνώρισμα αυτών των τραγουδιών της Αίγινας είναι η γλωσσική τους επένδυση με την ιδιόμορφη Αιγηνίτικη διάλεκτο, την γλυκύτητα, τη χάρη και τη σκωπτική πολλές φορές διάθεση .

Χαρακτηριστικό τέτοιο παράδειγμα αποτελεί το Αιγινήτικο έπος η Γαρουφιάδα ⁹ του Ν. Λίσβα που είναι γραμμένο με σκωπτικό ύφος και θέμα του έχει την αντιπαλότητα μεταξύ Αιγινητών και Αγκιστριοτών με αφορμή την κλοπή μιας γαϊδάρας. Πλούσιο σε τοπονύμια, ονόματα, παρατσούκλια, το έπος αυτό κατατίθεται μέρος του ποιο κάτω ως απολαυστικό χαρακτηριστικό παράδειγμα αιγηνίτικων τραγουδιών :

ΓΑΡΟΥΦΙΑΣ

Στοίχος Γ

Κατέναντι του Πειραιώς, της Κούλουρης νοτίως

Αριστερά ς τα Πίδαυρα και της Λεσσάς βορείως

Η Αίγινα ,ως γνωστόν ταις πάσαις και τοις πάσι

νήσος κομψή και εύκολπός, υψούται εν τη θαλάσση

Εις την νοτίαν της πλευράς και προς την δύσιν μόλις

Της Παχειορράχης βρίσκεται η ξακουκουσμένη πόλις.

Έχει αργαλειούς,εληές,συκιλες,φούρνο,κρασί κι’αλώνι

Και είναι ς το εμπόριο της κοπριάς η μόνη.

Κάθε πρωί παθητικά απάνω ς το θυμάρι

-του Δήμου η Φιλαρμονική-γκαρίζουν οι γαϊδάροι

Στοίχος Δ

Έχουν περάσει κάμποσα κι’ακόμα λίγα χρόνια,

Που ζούσε εκεί πεντάμορφη γαϊδάρα ς αχερώνα .

ΓΑΡΟΥΦΩ την ελέγανε,γλυκειά κομψή,γεμάτη,

Και είχε μπόι μουλαριού και παραπάνω κάτι .

Καθώς δε τα γαϊδουρινά τα χρονικά συμφώνως

ομολογούσιν άπαντα ,ποτέ από αιώνος

γαϊδάρα τόσο όμορφη καμμιά δεν ήταν άλλη

σαν την Γαρούφω παχουλή, με Κιρκασίας κάλλη

Στοίχος Ε

Σ’ την Αίγινα είχε γεννηθή,μα βάσταγε από φάρα

Σαντορινιά, και ήτανε ξεχωριστή γαϊδάρα

Την μάνα της την έφερε μαζύ με μια μούλα

Σιφνιός κρεμυδοέμπορος ς’την Αίγενα μικρούλα.

Και έτσι δυο θαύματα η Αϊγενα κρατούσε

Και εσεμνύνετο γιαυτά κι’ο κόσμος την φθονούσε:

Αφαίας,πρώτον,το ναό,που δεν υπάρχει άλλος,

Και της Γαρούφως,δεύτερον, το συναρπάζον κάλλος!

Στοίχος Ζ

Η φήμη της είχε παντού, ς’ όλο τον κόσμο φτάσει

Και δεν υπήρχε γάιδαρος που να μην τάχε χάσει.

Τακούσαν και ς’ του Αγκυστριού την πόλι Λιμνοτάρια

κι’ εκεί εβάλανε βουλή δυο νέα παλληκάρια,

το Κόλλια του Κοτσάμπαση, το Μήτσο του Σωτήρη,

να την αρπάξουν γλήγορα με ένα τρεχαντήρι.

Στοίχος Η

Και ένα βράδυ, ένα σπερνό, λιγάκι πριν προβάλη

Της νύχτας η βασίλισσα τα’ ασημωτά της κάλλη,

Μια τρεχαντήρα που ήτανε ς’ τη γληγοράδα πρώτη,

εμπήκε μ’ ήσυχες κουπιές ς’ τον κόρφο του Καριώτη …

επήδησαν ς’ την αμμουδιά το Μήτσο και το Κόλλια

και πήραν την ανηφοριά ς’ του Μπόγρη τα περβόλια.

Εκεί ευρήκαν ήσυχη να βόσκη την Γαρούφω

Με συντροφιά σε μια συκιά ένα μεγάλο Μπούφο…

Την άρπαξαν, την έδεσαν και πήραν άρον, άρον

Το σέμνωμα των ευγενών Γενίτικων γαϊδάρων.

Στοίχος Θ

Ήταν βαρύ το χτύπημα για τον Παπασωτήρη,

της Παχειορράχης προεστό και της Γαρούφως κύρη.

Μ’ ακόμα πειο βαρύτερο-η πένα μου θα σπάση !!-

για τους γαιδάρους, πουκλαιγαν εκείνην πούχαν χασει.

‘’Την Ευρυδίκην έχασα!’’ εφώναζε ο καθ’ ένας

Γενίτης τετράποδος μουσοτραφής Ορφέας.

Στοίχος Ι

Η αρπαγή μαθεύτηκε ς’ την Αίγινα με ‘ωρα

Και θεωρήθη προσβολή μεγάλη για τη Χώρα,

Όπως ς’ τους πρώτους Αχαιούς η αρπαγή του Πάρη,

που τόσους άνδρες ξακουστούς θυσίασε σ’ τον Άρη.

Συμβούλιο συνάχτηκε κι’ εκεί απεφασίσθη

να τιμωρήσουν τη βρισιά κι’ο π΄λεμος κηρύχθη.

Τότε σε επιστράτεψι κληθήκαν οι Γενήτες

Και στάλθηκαν διαλαληταί οχτώ Παχειορραχήτες.

Στοίχος Κ

…..

Από την άσπρη Πέρδικα της Αίγενας τη χάρι

κίνησε το Μουρτζέϊκο με το πολύ καμάρι

με δώδεκα πλεούμενα, μπρατσέρες και τσερνίκια

και είχαν όλοι δίκοπες με κίτρινα μανίκια.

Πρώτος ο Τρεκλοπόδαρος και ο Γεροκουβέντας

Ο Νικολάκης και ο γυιός της θειά-Λενιώς ο Μέντας,

Ο Μπακαλιάρος, ο Μαρτής, ο γέρω-Κοταπήτας,

Ο Νισαράς, οι Μπόγρηδες, ο Παναγής ο Γκίκας,

οι Μαλτεζέοι, οι Τσολάκηδες, του Μπόγρη ο πρώτος γυιόκας,

της θαιάς-Μαρίας της Κατσούς ο άντρας, κι’ ο Μητρώκας

ο Κουτουλιέρης, ο Νταβάς, ο Τρίμης, ο Αρνάτσης,

ο ‘Αλφα συ ,της Γιώργενας, ο δάσκαλος Κανάτσης,

ο Τσίμινος, οι Ντέντηδες, ο Αλυφαντής ο Γιάννης,

ο Μπαρμπα-Αργύρης ο κοντός, ο αδελφός του ο Σπύρος,

ο Θοδωρής απ’ το Σταυρό και ο Μπάρμπα -Σωτήρος,

ο Κατσαράς απ’ του Γουρλιάμ, ο ξάδελφος του ο Νίκος,

ο Κολιαλάμπρος οπαχύς κι’ ο άντρας της Μερδίκως,

ο Ρεγουλάρος ο ‘κουνιάκ’, ο Γέρω-Γκιτσιγιάννης,

ο Δεσποτάκης ο κοντός Μπόγρης ο Μπάρμπα-Γιάννης,

ο Γκρέθης, οι Μεσκουκηδες, ο άντρας της Μαρίνας,

ο Μαργαρώνης ο πολύς κι’ ο Αντώνης ο Μαγκίνας,

ο των μπεκρήδων πρόεδρος και πάντων κορυφαίος,

και ο Μυλωνοδάσκαλος Μπαμπούσκος ο σπουδαίος.

Και ο τελευταίος κίνησε ο Γιούργας με αντάρα,

Πούχε ασημοκούταλα και σπήτι με αμπάρα.

Ο Κιτσο-μάγκας μοναχά ‘ξαιρέθηκε, διότι

ως Αγκυστριώτης που ήτανε, δεν χτύπαγε Αγκυστριώτη.

Ο Κουτουλιέρης φώναξε:Να στρατευθη κι εκείνος,

εφ’ όσον εις την Πέρδικα κατώκησε μονίμως !

Και τούπε ς’ του Γεράσιμου το μαγαζί που όλοι

της μπενετάδες άφηναν και λέγαν Καλό βόλι!:

Ρε Κίτσο-μάγκα άπιστε, την νέα σου πατρίδα

‘’οπου βαρειά εξάπλωσες την βρώμια σου αρίδα,

‘’οφείλεις να υπερασπιστής και όχι την παληά σου!’’

Κι ο Κίτσος τα’αποκρίθηκε: Δεν θάσαι ς’ τα καλά σου,

΄΄βρε Αναστάση να μου λες να γίνω Διοσμαρίνης,

‘’Θανάσης Βάγιας, Φράντζια, Ντε-Ρόζα,Καρδερίνης.

‘’ Μπορεί ποτέ η κουμπούρα μου κατ΄ Αγκυστριού να στρέψη;

Τ‘ Αγκύστρι με εγέννησε, τ’ Αγκύστρι μ’ έχει θρέψει!

Του Αγγυστριού Ηρόστρατο και άνομο προδότη

να μ’ ονομάσουν θέλετε και Γιούδα Σκαριώτη:

Η όπως είπε ς’ το κακό Στρατάσχη Μπερναντότε,

-πριν της Επαναστάσεως, εις τον καιρό τον τότε-

Ο Μέγα-Ναπολέοντας σε φα και λα μαντζόρε

αηδιασμένος κι’ άγριος : Fuori traditore!,

να μου ειπούν και μένανε μωρέ παιδιά, ποθήτε

Οι Αγκυστριώτες αύριο: Μπαμπέση χέτε χίτε!;

Οι Περδικιώτες βρήκανε σωστή την άρνησί του,

Κι’ ο Κουτουλιέρης ΄έρριξε νερό εις τι κρασί του.

Ο Κιτσο-μαγκας ξέμεινε έτσι απ’ την εκστρατεία,

καις’ τη πεζούλα ξάπλωσε ’μπροστά ς την εκκλησία.

Ήρθαν απ’ τους Μπενάκηδες, ο Νικολός κι’ ο Γιάννης

Και από τους Γιαννάκηδες ο Γερω-Γαληγάλης

κι’ οι δύο μπατζανάκηδες με το πολύ τους πάχος,

Ο Αναστάσης της Μαχώς κι’ ο Κώστας της Περμάχως.

Ήρθανε κι’ από την Ψαχνή δεκαοχτώ Ψαχνάκια,

από τους Μύλους έντεκα και τρείς απ’ τα Πλακάκια.

Κίνησαν κι’ απ το Βούρκανο δεκάξη παλληκάρια.

και δέκα απ’ τους Τζίκηδες, όλα ξανθά λιοντάρια.

Ήρθε κι’ ο Γιάννης της Χρυσώς από τη Χαλασμένη

με τράτα δωδεκάκουπη καλά παλαμισμένη.

Ο Μήτσος και ο Κωσταντής από το Κοκκαλάκι

Με μια μπατσέρα πράσινη με μπρούτζινο κοράκι.

Με τρεχαντήρα κόκκινη με κίτρινα ζωνάρια

Από τις Πόρτες ήρθανε σαράντα παλληκάρια,

Ο Κάπταν-Γιώργης ο Μουντής, ο γυιός της Περσοφόνης,

Η Θοδοσιά και ο ξάδελφος του Θοδοσά Αντώνης.

Ήρθαν και από τους Λαζάρηδες για αγάπη των γαϊδάρων

Ο Πέτρος και ο Μήτρακας, το ‘άνθος των Λαζάρων.

Αλλά κι’ απ’ τους Καπότηδες με θάρρος και με μένος

κίνησαν δυο λεύτεροι και ένας παντρεμένος.

Απ’ τ ‘Ανιτσέου έφτασαν εφτά καβαλλαρέοι

και τρείς πεζοί ξυπόλυτοι, αντρείοι και γενναίοι.

Απ’ τους Αγίους ο Γκαβός μαζύ με τον Αντώνη

Άντρες ς’ τη φρόνησι τρανοί και ς ‘ την αντρειά μόνοι.

Και πέντε απ’ την Άργιλο και τρείς απ’ το Σφεντούρι

Και δέκ’ από τον Μισαγρό για τ ΄ώμορφο γαϊδούρι.

Όλοι αυτοί μαζεύτηκαν ς’ της Χώρας το λιμάνι

Με αρχηγό τον Δημητρό τον γέρο-Καφερμάνη.

Είχε εκεί συγκετρωθεί της Αίγενας η νιότη

Είχε εκεί οι ασίκηδες, η λεβεντιά η πρώτη

Ο Λογοθέτης,ο Σταθάς, ο Μάδης,ο Κουκούλης

Οι Πέπηδες,οι Κάτσηδες,ο Ρόδης,ο Φουντούλης,

Οι Τρίμηδες, οι Λάμπρηδες, ο Λογιωτατίδης,

Οι Μπήτρηδες, οι Μπέσηδες και ο Οικονομίδης,

Ο Σώρος, οι Λαβούτιδες, ο Γιαννης ο Σακκιώτης,

Ο Καλαμάκης, ο Κουτσός, ο Μήτσος ο Χελιώτης,

Ο Ζέρβας, οι Πετρίτηδες, ο Λίας, ο Κανούσης,

Ο Σταύρος ο Δημόπουλος,ο Γιάννης ο Λεούσης,

Ο Γάτσος ,οι Καλούδηδες, ο Λύσσας, ο Κακούρης,

Οι Στρατηγοί, ο Κορορός, ο Γιάννης ο Λυκούρης,

και όλοι οι Σιμαντώνηδες κι’ οι Πρωτονοταρέοι,

Ο Μοίρας, ο Αλυφαντής και οι Λαμπαδαραίοι,

Ο γερω-Χούνος ο ψαρράς, των κοκοβιών ο Χάρος,

Ο Καραντάνης που πολύ σήκωνε…πάντα βάρος,

(κι είχε φωνάξει κάποτε από ψηλή ελαία:’’

Ξανθή, σαπούνι τσάι νερό! Μου χέκαν τη φωλαία,)

Ο Βολαράς ο Νικολός των γάτων ο προστάτης,

Ο Μπαρμπαντώνης ‘’μάτια μου΄΄ ο γέρω-Καλαφάτης,

Ο πρώτος μεγαλέμπορος των τσίρων ο Τσιτσάνης,

Ο Κιρμιλής, ο Κάλαβρος, ο Τρίπος, ο Σινάνης,

Ο Μπάρμπα-Νίκος ο ψωμάς, ο γερω-Λαλαούνης,

Ο Καψοράχης, ο Βρανάς, ο Μπάρμπα-Χαλιχούλης,

Ο Σήκω-Λάμπρος της Φλουρούς ο άντρας, η Κλαψιάρα

Ο Καμπανάος, το Καρλί, ο Μίζος, η Σαλιάρα,

Ο Κυρκουνάκος,ο Ντεβές, ο Πάνος ο Μαλτέζος,

Ο Γκίκας, ο καλοκρασάς και ο Σακαραβέζος.

Ο Γάλαρος,οι Κλιάφτηδες, ο Μπάρμπα-Παναγούλιας,

Ο Καλαμάρας, ο Λουγκής,κι’ ο γέρω-Πεντικούλιας.

Και τελευταία κίνησε η αριστοκρατία,

Η παινεμένη και τρανή ς’ ονόματα κι’ αξία.

Όλ’ οι μεγάλοι πρόκριτοι από τα πρώτα τζάκια,

που έτρεχε η ευγένεια κ’ από τα δύο μπατζάκια:

Ο γέρω-Χεζοκάνατος, ο Κάλπια-Κολώνας

Ο Γιώργης ο Στραβόκολος, κι’ ο Ντρίτσας ο Κανόνιας,

Ο Βεληγκέκας ο πολύς, δυο τρατών αφέντης,

Ο Λιόρδης ο Ξεροκολιάς, ο Ου κι ο Καλοκέντης,

Ο Παναγής ο Ζάνταλης,ο Καλιαρδής ο Γιάννης,

Ο Κουμπενάς ,ο Δόκανος, ο Μήτσος, ο Σινάνης,

Ο Κιούπ’ ο Λάμπρος, ο Γκαρής, ο γερω-Σκορδαλέας,

Ο Γιάννης ο Κακκαμπεύς, ο γέρω-Στραπακλέας,

Ο Κόλλια- Μούργος, ο Παγκές,ο Μπάρμπα- Λευτεράτσας,

Ο Διασενούς, οι Λιάτσηδες κι’ ο γέρω-Παναγάτσας,

Ο Μήτσος ο Κορκόβιλας, ο Πίπης ο Μαμούρας

Ο γέρω-Μπιλαλαϊκας και ο Χατζημαγκούρας………….»

ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ

Στο κεφάλαιο αυτό θα παρουσιάσουμε την καθημερινή ζωή –τον τρόπο ζωής του απλού αιγινήτη, που αποτελεί τις εκδηλώσεις του ψυχικού βίου του. Η γνώση αυτή θα δώσει κίνητρα στους νεότερους να συνεχίσουν την πορεία τους ,στηριζόμενοι στο παρελθόν του τόπου τους και στην ανακάλυψη της ιδιαίτερης φυσιογνωμίας τους.

ΨΑΡΑΔΕΣ- ΝΑΥΤΙΚΟΙ

Η μεγάλη ακμή της Αίγινας άρχισε μετά το 734 π.χ. και συνεχίστηκε έως το 459 π.χ. όπου ανεδείχθη η Αίγινα σε μεγάλη ναυτική δύναμη. Οι Αιγινήτες λόγω της νησιώτικης φυσιογνωμίας του τόπου, αλλά και της σημαντικής γεωγραφικής της θέσης στο κέντρο του Σαρωνικού Κόλπου, ασχολήθηκαν και προόδευσαν σημαντικά στα επαγγέλματα που σχετίζονταν με τη θάλασσα. Χαρακτηριστικές είναι οι αγιογραφίες στους τοίχους του Αγίου Νικόλαου του Μαυρίκα και στην Όμορφη Εκκλησιά, που εικονίζουν θέματα από τη θάλασσα, ναυτικούς, καράβια, ψάρια, κλπ ¹⁰ που ήταν κεντρικά θέματα της καθημερινής ζωής των κατοίκων

Ως ναυτικοί και έμποροι ταξίδευάν από τον Εύξεινο Πόντο έως την Αίγυπτο κουβαλώντας διάφορα προϊόντα και συγκεντρώνοντας μεγάλο πλούτο . ¹¹

Ως ψαράδες ήταν από την αρχαιότητα οι καλύτεροι επαγγελματίες και με διάφορα είδη καϊκιών (α. Κούντουλα-(κοντόφαρδη βάρκα που φέρει την αρματοσιά του παραγάδικου) β. μικρή ανοικτή ψαρόβαρκα με μήκος 3-4 μ η οποία φέρει δύο ή τρεις πάγους έχει κουπιά και ένα μικρό πανί γ. ψαροκάικο ή γυαλάδικο ή χταποδιάρικο με το οποίο ψάρευαν κυρίως χταπόδια),διέσχιζαν τις θάλασσες ( με τους ανέμους πουνέντη -δυτικός άνεμος, μαΐστρο- χειμωνιάτικος άνεμος που κάνει τη θάλασσα κυματιστή κυρίως στη δυτική Αίγινα. νοτιά -κάνει τα αιγινήτικα νερά πολυκύμαντα , μπουκαδούρα -άνεμος δροσερός και δυνατός) και στο τέλος του ψαρέματος μετέφεραν τα ψάρια προς πώληση στην αγορά του νησιού.

Πολλές βάρκες όπως ο κούντουλας χρησιμοποιούνταν στην Αίγινα και ως πλωτή αγορά. Ο τρόπος αυτός έχει επιβιώσει και στις μέρες μας όπου καΐκια χρησιμοποιούνται ως λαχαναγορά.¹²

«Η βάρκα απαλάμιστη

κι ο αγέρας αφ’την πλώρη.

Κι ο καπετάνιος φώναζε

Να πάει σαν βαπόρι.»¹³

Φύλακας πάντα στους ναυτικούς και τους ψαράδες ήταν ο Αγ. Νικόλαος, στον οποίο είναι αφιερωμένα πολλά εκκλησάκια στην Αίγινα ( τα κυριότερα είναι ο Άγιος Νικόλαος ο Θαλασσινός στο μώλο του Λιμανιού ,η μεγάλη Εκκλησία του Αγ. Νικολάου μέσα στην Πόλη της Αίγινας, ο Αγ. Νικόλαος στην Παλιαχώρα ,ο Άγιος Νικόλοας του Μαυρίκα κ.λ.π.) Επίσης αγιογραφίες στους τοίχους του Αγίου Νικόλαο του Μαυρίκα και στην Όμορφη Εκκλησιά εικονίζουν τη θάλασσα, ναυτικούς, καράβια, ψάρια, κλπ ¹⁴

ΕΜΠΟΡΙΟ ΝΑΥΤΙΛΙΑ ¹⁵

Η Αίγινα λόγω της γεωγραφικής μορφολογίας της , της οποίας τα κύρια χαρακτηριστικά είναι η θάλασσα που περικλείει το νησί, η ορεινότατα του εδάφους και οι περιορισμένες καλλιέργειες-οι Αιγινήτες από τα αρχαία έως και τα νεότερα χρόνια στράφηκαν προς εργασίες που σχετίζονται με τη θάλασσα, όπως ναυτιλία και εμπόριο, τα οποία ήταν όλα αυτά τα χρόνια άρρηκτα δεμένα. Από τον ποιο κάτω πίνακα μπορούμε λοιπόν να δούμε την πορεία του επαγγέλματος της ναυτιλίας σε διάφορες χρονικές περιόδους :

ΧΡΟΝΙΚΗ ΠΕΡΙΟΔΟΣ	ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ
Από την αρχαιότητα μέχρι τα τον 16ουαιώνα	Η θάλασσα όλα αυτά τα χρόνια αποτέλεσε λύση ανάγκης για τους κατοίκους της Αίγινας και βάση για την πολιτιστική και οικονομική ανάπτυξη για το νησί. Απόδειξη είναι τα πολλά ακιδογραφήματα καραβιών και θεμάτων από τη ζωή στη θάλασσα που συναντούμε σε πολλές εκκλησίες της Παλιαχώρας (π.χ. αγία Κυριακή 16 κ.λπ.)
Πρώτο μέρος του 16ουαιώνα	Αυτή την περίοδο το νησί είχε μεγάλο πληθυσμό και οικονομική άνεση, κάτι που διαπιστώνεται από τα μεγάλο αριθμό αιχμαλώτων (4.800-6.000)17 κατά την καταστροφή του Βαρβαρόσα (1537)
Μέσα του 17ουαιώνα	Μετά την καταστροφή του Βαρβαρόσα (1537) η Αίγινα ανασυγκροτήθηκε και κατά τον 17ο αιώνα ακμάζει και πάλι οικονομικά .Οι ναυτικοί της είναι οι καλύτεροι από όλους του νησιώτες γιαυτό και προτιμούνται από τους τούρκους των Αθηνών για καπεταναίοι στα καράβια τους. Από τα μέσα όμως του 17ο αιώνα οι τουρκοβενετικοί πόλεμοι και οι αδιάκοπες επιδρομές πειρατών εξασθένισαν τον πληθυσμό οικονομικά και έτσι μειώθηκε αισθητά .Φυσικό επακόλουθο ήταν η αποδυνάμωση της ναυτιλίας και του εμπορίου.
1821 ελληνική επανάσταση	Τις παραμονές της ελληνικής επανάστασης η εμπορική κίνηση στην Αίγινα ήταν μικρή. Άρχισε έντονη εμπορική και ναυτική κίνηση με την εγκατάσταση στο νησί προσφύγων ιδίως Ψαριανών, Στυλιδιωτών, Γαλαξιδιωτών .18
1827, 1828-1829 (Η Αίγινα πρώτη πρωτεύουσα του νεώτερου ελληνικού κράτους)	Η ναυτική κίνηση αυξήθηκε σημαντικά διότι αυτή τη περίοδο εδρεύει η πρώτη κυβέρνηση της νεώτερης Ελλάδας του Ι. Καποδίστρια. Πλοία πηγαινοέρχονται στην Πελοπόννησο ,Στερεά, Κυκλάδες και Σύρο και κάνουν διαμετακομιστικό εμπόριο. Επίσης κατά την περίοδο 1828-1829 κίνηση μεγάλη είχαμε και από ευρωπαϊκά πλοία που έρχονταν στο λιμάνι της Αίγινας. Τα Αιγινήτικα καΐκια εμπορεύονταν στάρια από το Δεδεαγάτς, τα έφερνα στη Σύρο και τον Πειραιά, στους μύλους πήγαιναν μάρμαρα από την Τήνο. Στο Τριέστι και φόρτωναν ξυλεία για οικοδομές, έφερναν λεμόνια στο Βόλο και έπαιρναν στάρια και ελιές τα εμπορεύονταν στην Αλεξάνδρεια και τη Μέση Ανατολή. Κάποτε δε έκαναν και λαθρεμπόριο χασίς στην Αλεξάνδρεια ή μετέφεραν όπλα κατά διαταγή της κυβέρνησης στους υπόδουλους χριστιανούς19 Αυτή την περίοδο στο νησί, αυξήθηκε το εμπόριο σε ρουχισμό και τρόφιμα λόγω της αύξησης του πληθυσμού. Το 1827 υπήρχαν στην Αίγινα 207 μαγαζιά εκτός από χασάπηδες, ταμπάκηδες, ανεμόμυλους, αλογόμυλους, μικρή αγορά, ψωμάδες. Τα περισσότερα τα κρατούσαν πρόσφυγες. Μετά την μεταφορά της κυβέρνησης στο Ναύπλιο η εμπορική κίνηση μειώθηκε.
Μέσα του 20ουαιώνα	Η οικονομική κατάσταση βελτιώθηκε. Είχαμε μεγάλη ναυπηγική κίνηση, εμπόριο και άνθηση της σπογγαλιείας.

ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ²⁰

Η Αίγινα αποτέλεσε ναυπηγικό κέντρο πρίν ακόμα και από την ελληνική επανάσταση του 1821. Οι Αιγινήτες ναυπηγοί είχαν εκπαιδευτεί στο Βενετσιάνικο ναυτικό και ήταν οι καλύτεροι ναυπηγοί των Τούρκων. Κατά την Ελληνική Επανάσταση η ενασχόληση με τη ναυπηγεία εντάθηκε επειδή ήρθαν στην Αίγινα πολλοί πρόσφυγες ναυπηγοί Ψαριανοί, Γαλαξιώτες, Στυλιδιώτες κ.λ.π. Μετά την Επανάσταση απαγορεύτηκε να γίνονται εργασίες ναυπηγικές γύρω από την περιοχή του λιμανιού.

Από την αρχή του αιώνα μας τα ναυπηγεία της Αίγινας περιορίζονται στο να κάνουν μικρές επισκευές γιατί τα μεγάλα καράβια οι Αιγινήτες τα αγόραζαν από τη Σύρο. Σήμερα στην Αίγινα κατασκευάζονται μικρά ξύλινα σκάφη από καραβομαραγκούς και λίγα επαγγελματικά ψαράδικα. Ναυπηγεία για τέτοιου είδους εργασίες έχουμε στην Καβουρόπετρα και στην περιοχή της Αύρας. Στην παραλία της Αύρας γίνονται εκτός από εργασίες συντήρησης και καταστροφή παραδοσιακών ξύλινων αλιευτικών σκαφών (εργασία η οποία επιδοτείται και από την Ευρωπαϊκή Ένωση,με σκοπό να περιοριστεί η υπεραλίευση της Μεσογείου ).

ΣΠΟΓΓΑΛΙΕΙΑ

Η ενασχόληση των Αιγινητών με την σπογγαλιεία ήταν έντονη από την τελευταία δεκαετία του 19^ου αιώνα έως τις αρχές του 20^ου(1930).Η δράση τους εκτείνεται από την Κάλυμνο, τη Βεγγάλη, την Μαντρούχα, τη Συρία ως το Μεξικό ,²¹καθώς και την Αμερική όπου ήταν από τους πρωταρχικούς ιδρυτές της παροικίας Αιγιτητών ,του Tarpo²²n Springs της Φλώριδας. ²³

Η σπογγαλιεία ήταν σπουδαία πηγή πλούτου προπολεμικά .Στα κατοχικά χρόνια σταμάτησε και ξαναξεκίνησε το 1946. Μετά το 1970 σταμάτησε ολοκληρωτικά η σπογγαλιεία στην Αίγινα .²⁴

Το εμπόριο σφουγγαριών ήταν μια από τις σημαντικότερες πηγές εισαγωγής συναλλάγματος και ενίσχυσης του εθνικού μας πλούτου. Απασχολούσε ναυτικούς, βουτηχτές ,σφουγγαροεργατες (κατεργασία συσκευασία) σφουγγαρεμπόρους, πωλητές σε τουριστικά έιδη κ.λ.π. Οι κυβερνήτες και οι νάυτες των καραβιών έπαιρναν μισθό ενώ οι σφουγγαράδες – δύτες- βουτηχτάδες αμείβονταν με μερίδιο 29-33% σύμφωνα με το βάρος των σφουγγαριών που έβγαζαν, υψηλή αμοιβή δηλαδή, λόγω των δύσκολων και επικίνδυνων συνθηκών εργασίας τους . Σε κάθε καΐκι σφουγγαράδικο με πέντε δύτες και έξη πλήρωμα το καθένα εργάζονταν συνολικά 32 άνθρωποι

Τα σφουγγαράδικα ξεκινούσαν από την Αίγινα το Φλεβάρη και επέστρεφαν στα τέλη Οκτώβρη. Ο στόλος αποτελούντο από α) το βενζινάδικο β) ένα μεγάλο πλοίο η γουλέτα και γ) ένα μικρό το ντεπόζιτο. Το πλήρωμα αριθμούσε στα μεν πρώτα γύρω στα 25 άτομα και στο ντεπόζιτο τα 5 μέλη. .Στο ντεπόζιτο οι σφουγγαράδες πλένονταν ,έτρωγαν κοιμόντουσαν και επεξεργάζονταν τα σφουγγάρια²⁵

Τα σφουγγάρια διαχωρίζονται σε τρεις τύπους : 1) Τα ασκώδη, σφουγγάρια που είχαν απλή πρωτόγονη μορφή και σχήμα που θυμίζει μακρουλό ασκό 2)Τα συκώδη, πιο πολύπλοκη μορφή, με σχήμα που θυμίζει σύκο3)Τα λευκώδη, πιο σύνθετη μορφή, όπου δημιουργούνται σφαιρικές κοιλότητες που κρέμονται σαν σωληνάρια το ένα πάνω στο άλλο. ²⁶

Γνωστοί Αιγινήτες βουτηχτές ήταν ²⁷ : Φώτης Φωστιέρης ,Νικόλας Φωστιέρης, Γρηγόρης Χρυσοχόος ή Τσαπέκος, Σωτήρης Χρυσοχόος, Αριστείδης Πολυνιάδης, Κωνσταντίνος Κλώνος, Βασίλης Σάββας, Κυριάκος Λαζάρου, Τάσος Μήτρος, Αντώνης Μήτροςή Κουνάκος, Αντώνης Μαρίνης, Γιώργος Τρίμης(Από Πέρδικα),Αντώνης Τρίμης, Τάσος Μήτρος (τον χτύπησε το ρέμα).Κυριάκος Γενίτσαρης (παράλυτος),Διονύσης Λορέτζος (παράλυτος), Κυριάκος Λαζάρου (τον χτύπησε το ρέμα),Νικολάκης Τρίμης ή Στούκος(παράλυτος),Νικόλαος Διδυμιώτης, Αντώνιος Γρυπαίος

Θάλασσα με τα ψάρια σου,

και τα πολλά σφουγγάρια

για τους δικούς σου θησαυρούς

φεύγουν τα παλικάρια²⁸

Γλωσσάρι ²⁹

Απόχη : μεγάλη διχτυωτή σακούλα όπου οι βουτηχτάδες βάζουνε τα σφουγγάρια που μαζεύουν στο βυθό

Αχταρμάς: ένα είδος καΐκι για τη σπογγαλιεία

Γυαλί : κυλινδρικό δοχείο από λαμαρίνα με γυάλινο πάτο, για να βρίσκουν από τη βάρκα σφουγγάρια στο βυθό

Καγκάβα :μέθοδος για τη σπογγαλιεία με συρόμενο δίχτυ

Κολαουζιέρης : ο υπεύθυνος για την κατάδυση και ανάδυση των βουτηχτάδων

Μαρκούτσο : σωλήνας από λάστιχο που δίνει αέρα στο βουτηχτή

Ναργιλές : μέθοδος για σπογγαλιεία

Ντεπόζιτο : μεγάλο βοηθητικό πλεούμενο που ακολουθεί τα σφουγγαράδικα πλοία

Σκανδαλόπετρα : η πελεκημένη πέτρα που βαστούνε για βάρος οι γυμνοί βουτηχτές

Σκάφανδρο : α) μέθοδος για σπογγαλιεία β) ειδική στολή που φορά ο βουτηχτής

Τσίπα : μαύρη μεμβράνη ,που περιτριγυρίζει εξωτερικά το σφουγγάρι

Φερνέζ : μέθοδος για σπογγαλιεία

ΡΕΤΣΙΝΑΣ ³⁰

Ένα από τα επαγγέλματα στην Αίγινα που χάθηκε σήμερα ήταν του ρετσινά. Η συλλογή του ρετσινιού από τα πεύκα γινόταν σε πευκόφυτες περιοχές όπως του Μεσαγρού. Η επεξεργασία του γινόταν από 1 Απριλίου μέχρι τέλος Οκτωβρίου γιατί όταν ο καιρός ήταν κρύος δεν μπορούσε να παραχθεί ρετσίνι.

Ο τρόπος συλλογής του ρετσινιού ήταν απλός. Άνοιγαν οι ρετσινάδες στα πεύκα μια σχισμή στο μέγεθος της παλάμης και τοποθετούσαν από κάτω ένα ντενεκέ όπου έσταζε σε αυτόν το ρετσίνι. Τα εργαλεία εργασίας ήταν : ένα σκερπάνι, ένας οι περισσότεροι τενεκέδες, ένα κουτάλι, μία γούβα ή δοχείο

Από ένα πεύκο μπορούσαν να παραχθούν 3.000 κιλά ρετσίνι με χτυπήματα 10-40 φορές.

Η χρησιμότητα του ρετσινιού ήταν για την παραγωγή κρασιού (ρετσίνα), νέφτι, πλαστικά είδη

ΛΑΞΕΥΤΕΣ (λιθοξόοι)³¹–ΠΕΤΡΑΔΕΣ ³²

Οι λαξευτές έκοβαν και λάξευαν τις χαρακτηριστικές πέτρες του νησιού πουρί και μαυρόπετρα που χρησιμοποιούνταν για κατασκευή κτισμάτων, ανεμόμυλων κ.λ.π. αλλά ήταν και εμπορεύσιμο είδος σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Οι λαξευτές κατασκεύαζαν -σκάλιζαν και τις μυλόπετρες των μύλων για το άλεσμα των σιτηρών, καθώς και γούρνες για το πλύσιμο των ρούχων.

Τα απαραίτητα εργαλεία για ένα πετρά ήταν το κοπίδι, το σφυρί, το καλέμι, το βαριό, οι σφήνες, η τραπίνα

Από τα παλιά χρόνια μέχρι και τον αιώνα μας λειτουργούσαν πολλά νταμάρια στην Αίγινα από τα οποία έπαιρναν οι πετράδες το πουρί και την μαυρόπετρα.

Πωρόλιθος (Πουρί)

Από την αρχαιότητα ως τις μέρες μας γινόταν μεγάλη εξαγωγή πωρόλιθου κυρίως από το ΒΔ πεδινή περιοχή του νησιού ,όπου υπήρχαν αρχαία και νεότερα λατομεία. Χαρακτηριστικά το 1907 υπήρχαν 12 λατομεία πωρόλιθου. ³³ Τα σημαντικότερα ήταν στο Μεσαγρό που έπερναν το μαλακό πουρί (που καταστρέφεται όμως εύκολα) καθώς και μαυρόπετρα, στο Λιβάδι (κόκκινο πουρί), στον Ασώματο, στην Πασπάρα στους Λαζάρηδες, στο Βαθυπόταμο της Σουβάλας (βρίσκει κανείς το ιδανικό πουρί όχι μαλακό αλλά όχι και πολύ σκληρό).

Από το πουρί που εξαγόταν από την Αίγινα, κτίστηκαν πολλά αρχαία και νεότερα κτίσματα στο νησί αλλά και σε άλλες περιοχές κυρίως του Πόρου της Αθήνας και του Πειραιά.

Το εμπόριο του πουριού έδινε σημαντικό εισόδημα στους αιγηνίτες ως τα μέσα του αιώνα μας, όταν η χρήση του τσιμέντου και του τούβλου αχρήστευσε τη χρήση του πουριού και τα νταμάρια έκλεισαν.

Ανδεσίτης (μαυρόπετρα)³⁴

Σύμφωνα με παραδόσεις στην περιοχή του Όρους οι Βενετσιάνοι έκαναν εξόρυξη της σκληρής μαυρόπετρας (ή ανδεσίτης) ,την μετέφεραν στις Πόρτες (Porto) και την πήγαιναν στην Κρήτη, όπου έκτιζαν τα φρούρια.

Ως τις μέρες μας δε κατασκεύαζαν από μαυρόπετρα μυλόπετρες, στην περιοχή Κακοπέρατο και τις κατέβαζαν στη θέση Μουντή, όπου τις φόρτωναν στα καΐκια για εξαγωγή.

ΝΕΡΟΥΛΑΣ ³⁵

Ο νερουλάς ήταν αυτός που μετέφερε νερό, με άλογο ή γαϊδούρι. Τοποθετούσε το νερό σε στάμνες και αργότερα σε ντεπόζιτο, όπου είχε και βρυσούλα από την οποία οι κάτοικοι, έβαζαν νερό στους δικούς τους κουβάδες.

ΠΑΓΟΠΟΛΟΛΗΣ

Πωλητής πάγου για συντήρηση των τροφίμων.

1 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης: Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001, σελ 21 1 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001, σελ 123 2 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001, σελ 123 3 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 365 4 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 343 , Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη, Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001, σελ 136 , Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 313 5 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001, σελ 128 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 367 1 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001, σελ 64. 1 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989,σελ 316 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001, σελ 69 2 Νικ. Γ. Λίσβα (ΑΒΑΝΤΟΣ), ΓΑΡΟΥΦΙΑΣ, Καποδιστριακές εκδόσεις, Αίγινα 2000 1 Περιοδικό Αιγιναία τεύχος 12,σελ 15 2 Περιοδικό Αιγιναία τεύχος 12,σελ 11 3 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,σελ 28 4 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,σελ 83 5 Περιοδικό Αιγιναία τεύχος 12,σελ 15 6 Περιοδικό Αιγιναία Τεύχος 6 σελ 73, Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα σελ 127,150 7 Χαράλαμπος Πέννας-ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,ΤΑΜΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΛΛΟΤΡΙΩΣΕΩΝ , ΒΥΖΑΝΤΙΛΗ ΑΙΓΙΝΑ Αθήνα 2004, σελ 69 8 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα,σελ 173 9 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα σελ 150 10 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα ,σελ 132 11 Αιγιναία 6 σελ 75,κουλικουρδη Ι σελ 104,2ο Γυμνασιο αίγινας θάλασσα ξερονήσια ακτές σελ21 12 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,σελ 28 13 14 Εργασία Περιβαλλοντική Ομάδας Λυκείου : Αιγινήτικα Επαγγέλματα που χάνονται, 1997,σελ11 15 Περιοδικό Αιγιναία τεύχος 12,σελ 14 16 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,σελ 28 17 Περιοδικό Αιγιναία τεύχος 6,σελ 125 18 Περιοδικό Αιγιναία τεύχος 12,σελ 14 19 Περιοδικό Αιγιναία τεύχος 6,σελ 129 20 Περιοδικό Αιγιναία τεύχος 6,σελ 129 21 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,ελ 29, Εργασία Περιβαλλοντική Ομάδας Λυκείου : Αιγινήτικα Επαγγέλματα που χάνονται, 1997,σελ 25 22 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,σελ 29 23 Εργασία Περιβαλλοντική Ομάδας Λυκείου : Αιγινήτικα Επαγγέλματα που χάνονται, 1997,σελ 55 24 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα σελ 90 25 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα σελ 89 26 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,σελ 30 27 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,σελ 30 28 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,σελ 23, 29 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα σελ 62,68 30 Θ.Χελδάιχ,η χλωρίς της Αίγινας,σελ 7 31 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,σελ 24 32 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,σελ 24 33 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,σελ 26 34 Περιοδικό Αιγιναία Τεύχος 6 σελ 82 35 Εργασίες περιβαλλοντικών ομάδων σχολείων της νήσου Αίγινας. Λυκείου ,Αιγινήτικα Επαγγέλματα που χάνονται 1997,σελ 41, Περιοδικό Αιγιναία τεύχος 11,σελ 10. 36 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,σελ 31 37 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,σελ 31 38 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 ,σελ 31,επαγγέλματα που χάνονται σελ 50.

Οικονομία->Γεωργία

Έως την εισαγωγή και τη διάδοση της καλλιέργειας της φιστικιάς στις αρχές του 20ου αιώνα(το 1860) από τον Ν. Πέρογλου ,η Αίγινα ήταν αυτάρκης ως προς τα γεωργικά προϊόντα. Καλλιεργούσαν αμπέλια ελιές συκιές αμυγδαλιές σιτάρι κριθάρι όσπρια ριζάρη μπαμπάκι λινάρι, αρακά, ρεβίθια, κουκιά, βίκο. , ακόμα και στα ορεινά κτήματα. Ξεχωριστή σημασία για την γεωργία είχε η καλλιέργεια της πατάτας που άρχισε το 1827 και οργανώθηκε ως κρατική επιχείρηση από τον κυβερνήτη Ι. Καποδίστρια με σκοπό να απασχολήσει και να θρέψει τον προσφυγικό πληθυσμό της Αίγινας και του ελληνικού κράτους που λιμοκτονούσε. Το κατεξοχήν προϊόν του νησιού όμως το οποίο έχει εκτοπίσει όλα τα άλλα είδη τα νεότερα χρόνια, αποτελεί η καλλιέργεια της φιστικιάς, από της οποίας τα έσοδα συμπληρώνουν το βασικό τους εισόδημα πολλές οικογένειες στην Αίγινα.

Γεωργία

ΓΕΩΡΓΙΑ ¹

Έως και τον 19 ^ο η Αίγινα περιγράφεται από τους περιηγητές ως κήπος-το πιο πράσινο νησί του Σαρωνικού. ²  Έως την εισαγωγή και τη διάδοση της καλλιέργειας της φιστικιάς στις αρχές του 20^ου αιώνα( το 1860) από τον Ν. Πέρογλου ,η Αίγινα ήταν αυτάρκης ως προς τα γεωργικά προϊόντα. Καλλιεργούσαν αμπέλια ελιές συκιές αμυγδαλιές σιτάρι κριθάρι όσπρια ριζάρη μπαμπάκι λινάρι, αρακά, ρεβίθια, κουκιά, βίκο. ³, ακόμα και στα ορεινά κτήματα. ⁴.

Ξεχωριστή σημασία για την γεωργία είχε η καλλιέργεια της πατάτας που άρχισε το 1827 και οργανώθηκε ως κρατική επιχείρηση από τον κυβερνήτη Ι. Καποδίστρια με σκοπό να απασχολήσει και να θρέψει τον προσφυγικό πληθυσμό της Αίγινας και του ελληνικού κράτους που λιμοκτονούσε.

Το κατεξοχήν προϊόν του νησιού όμως το οποίο έχει εκτοπίσει όλα τα άλλα είδη τα νεότερα χρόνια, αποτελεί η καλλιέργεια της φιστικιάς, από της οποίας τα έσοδα συμπληρώνουν το βασικό τους εισόδημα πολλές οικογένειες στην Αίγινα.

Η λέξη φιστίκι προέρχεται από την αραβική λέξη frastug. Είναι ξηρός καρπός προερχόμενος από το φυλλοβόλο καρποφόρο δένδρο που είναι ιθαγενές των Ινδιών, της Συρίας και της Περσίας . Στη Συρία είναι γνωστό εδώ και 3.500 χρόνια, αλλά έγινε ευρύτερα γνωστό με την κατάκτηση της Ασίας από το Μέγα Αλέξανδρο.

Η φιστικιά ανήκει στην οικογένεια των Ανακαρδιωδών ( με 58 γένη και πάνω από 400 είδη), ενώ στο γένος PISTACIA ανήκουν η κοκορεβυθιά, η αγριοφυστικιά, ο σχίνος και το μαστιχόδενδρο. Η Αιγινήτικη φιστικιά είναι μπολιασμένη πάνω σε χιώτικη τσικουδιά.

Τα πρώτα φιστικόδενδρα τα έφερε ο γιατρός Ν. Περόγλου περί το 1890. Μέχρι το μεσοπόλεμο η παραγωγή και η διάδοση ήταν στα χέρια κάποιων εύπορων αστικών οικογενειών. Μετά όμως από το Β΄ παγκόσμιο πόλεμο , η καλλιέργεια αναπτύχθηκε ραγδαία και ήταν ιδιαίτερης ποιότητας , διότι η ποικιλία της Αιγινήτικης φιστικιάς της κοιλαρωτής, ευδοκιμούσε τέλεια στο ξηρό κλίμα και στα ασβεστώδη ημιξερικά εδάφη του νησιού, ενώ δε χρειάζονταν και πολύ νερό για να καλλιεργηθεί.

Η φιστικοκαλλιέργεια εκτοξεύθηκε σταδιακά στα ύψη στις δεκαετίες 1950 και 1960 και κυρίως στα μέσα της δεκαετίας του 1970 , με δυναμική 5.000 στρεμμάτων και 150.000 δένδρων. Σ’ αυτό βοήθησε η αξιοποίηση εύρωστων κτημάτων και η υψηλή τιμή του προϊόντος που έγινε ιδιαίτερα γνωστό στην Αθήνα.

Αυτή τη στιγμή στην Αίγινα καλλιεργούνται περίπου 3.500 στρέμματα με 120.000 ρίζες φιστικιάς. Υπολογίζεται ότι ασχολούνται με τη φιστικιά περίπου 1.500 οικογένειες , έχοντας την όμως ως δευτερεύουσα ασχολία και εισόδημα. Η μέση ετήσια παραγωγή της Αίγινας ανέρχεται σε 500-600 τόννους, και φυσικά πρέπει να υπολογιστεί και η χρονιά της παρενιαυτοφορίας (μεγάλη παραγωγή ανά διετία) . Η βλάστηση ξεκινά το μήνα Μάρτιο με το φούσκωμα «των ματιών» , ενώ το Μάη ξεκινά το φύλλωμα, το φιστίκι ξυλοποιείται εντός του Ιουλίου, ενώ η συγκομιδή του γίνεται στα τέλη Αυγούστου με αρχές Σεπτεμβρίου.

Το φιστίκι Αίγινας ανήκει στα πρώτα προϊόντα που καθιερώθηκαν τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο ως «προστατευόμενης ονομασίας και προέλευσης» . Μόνο το φιστίκι που παράγεται στη νήσο Αίγινα μπορεί να ονομάζεται «φιστίκι Αίγινας» , ενώ τα υπόλοιπα φιστίκια , μπορεί ορισμένοι να θέλουν να τα χαρακτηρίζουν ως «Αιγίνης» , όμως ονομάζονται «φυστίκια κελυφωτά» ή «φιστίκια ελληνικά».

Η προσοδοφόρος αυτή καλλιέργεια –που αποτέλεσε επίσης και εμπόδιο στην πλήρη οικοπεδοποίηση και υποβάθμιση του φυσικού περιβάλλοντος του νησιού- παρουσιάζει σήμερα κάποια κάμψη, λόγω του υψηλού κόστους των λιπασμάτων και του νερού και της μη συστηματοποιημένης πολιτικής για τη σωστή τοποθέτηση και εξαγωγή του φιστικιού, αλλά συνεχίζει να αποτελεί πηγή εισοδήματος για πολλούς Αιγινήτες.

Επίσης έχει αρχίσει μια προσπάθεια τα τελευταία χρόνια για καλλιέργεια οπωροκηπευτικών αλλά δεν επαρκούν ούτε για την ντόπια αγορά.Στις ορεινές περιοχές φυτεύουν ελιές και κάποιες αμυγδαλιές αλλά ένα μεγάλο μέρος από τα παλιά ορεινά κτήματα μένει ακαλλιέργητο λόγω της έλλειψης νερού. Καλλιεργήσιμα φυτά που ευδοκιμούν στην Αίγινα είναι :αμυγδαλιές, ελιές, φιστικιές, αμπέλια πατάτες, κηπευτικά, λεμονιές, βερικοκιές (μικρόκαρπες αλλά με μοναδική γεύση και άρωμα)

1 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα,,σελ 85 2 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001,σελ 24 3 Θ.ΔΕ ΧΕΛΔΡΑΪΧ Η ΧΛΩΡΙΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ ,εκδόσεις Εστία 1898, σελ 7 4 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002 ,σελ 33

Οικονομία->Αμαξάδες

Οι αμαξάδες είναι χαρακτηριστικό παραδοσιακό επάγγελμα για την Αίγινα. Τα προηγούμενα χρόνια ήταν αναγκαίο μέσο για μεταφορές ανθρώπων και εμπορευμάτων. Σήμερα αποτελεί χαρακτηριστική ομορφιά και αναπόσταστη εικόνα του νησιού όπου οι αμαξάδες προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για να ψυχαγωγήσουν τους επισκέπτες.

Αμαξάδες

ΑΜΑΞΑΔΕΣ¹

Οι αμαξάδες είναι χαρακτηριστικό παραδοσιακό επάγγελμα για την Αίγινα. Τα προηγούμενα χρόνια ήταν αναγκαίο μέσο για μεταφορές ανθρώπων και εμπορευμάτων. Σήμερα αποτελεί χαρακτηριστική ομορφιά και αναπόσταστη εικόνα του νησιού όπου οι αμαξάδες προσφέρουν τις υπηρεσίες τους για να ψυχαγωγήσουν τους επισκέπτες με , αμαξοδρομίες ,στους όμορφους αιγινητικούς παραλιακούς δρόμους. Η αργή μα κλασσική αυτή βόλτα με την άμαξα θεωρείται αναγκαία για κάθε τουρίστα που έρχεται στην Αίγινα.

Τα τσίλικά σου τ’ άλογα
Λεβέντη αραμπατζή μου
Κάθε πρωί που θα τα ιδώ
Μου κόβουν τα ζωή μου ……
Τσίλικα: Σκούρα
Χασάπικο του Μάρκου Βαμβακάρη
Τα άλογα ανάλογα με το χρώμα τους έχουν και την ονομασία τους. Το κόκκινο λέγεται «ντορής»,το μαύρο «καράς»,άσπρο με σκούρες τρίχες(λευκόφαιο)»ψαρής» ή «τσίλικο»,ανοικτό με ξανθιά χαίτη και ξανθιά ουρά(ξανθότριχο) «αλιτζές».
Οι αμαξάδες στην Αίγινα έχουνε τη δική τους διακόσμηση και στολισμό. Οι ρόδες όλες βαμμένες κόκκινες. Μερικές άμαξες κάτω από τον καθρέπτη έχουνε λαϊκές ζωγραφιές με άλογα. Τα φανάρια βαμμένα με διάφορα χρώματα, μαύρο, κόκκινο, κίτρινο. Στολίδια και φιγούρες στα καφάσα-παρωπίδες κυπαρισσάκια καρδιές. κ.λ.π.

1 Εργασίες περιβαλλοντικών ομάδων σχολείων της νήσου Αίγινας. Λυκείου Αιγινήτικα Επαγγέλματα που χάνονται 1997, σελ 41, Περιοδικό Αιγιναία τεύχος 11,σελ 10.

Οικονομία->Εμπόριο-Ναυτιλία

Η ναυτιλία και το εμπόριο είναι κλασσικά παραδοσιακά επαγγέλματα των Αιγινητών . Λόγω της γεωγραφικής μορφολογίας του νησιού της οποίας τα κύρια χαρακτηριστικά είναι η θάλασσα που περικλείει το νησί, η ορεινότατα του εδάφους και οι περιορισμένες καλλιέργειες, οι Αιγινήτες από τα αρχαία έως και τα νεότερα χρόνια στράφηκαν προς εργασίες που σχετίζονται με τη θάλασσα όπως ναυτιλία και εμπόριο, τα οποία ήταν όλα αυτά τα χρόνια άρρηκτα δεμένα.

Εμπόριο – Ναυτιλία

ΕΜΠΟΡΙΟ – ΝΑΥΤΙΛΙΑ ¹

Η ναυτιλία και το εμπόριο είναι κλασσικά παραδοσιακά επαγγέλματα των Αιγινητών . Λόγω της γεωγραφικής μορφολογίας του νησιού της οποίας τα κύρια χαρακτηριστικά είναι η θάλασσα που περικλείει το νησί, η ορεινότατα του εδάφους και οι περιορισμένες καλλιέργειες, οι Αιγινήτες από τα αρχαία έως και τα νεότερα χρόνια στράφηκαν προς εργασίες που σχετίζονται με τη θάλασσα όπως ναυτιλία και εμπόριο, τα οποία ήταν όλα αυτά τα χρόνια άρρηκτα δεμένα.

Σήμερα η Αίγινα είναι ένα αυτάρκες νησί με καλή οικονομική κατάσταση, ανεπτυγμένο εμπόριο και άνετη διακίνηση προϊόντων. Λόγω της εγγύτητας με το λιμάνι του Πειραιά και την Αθήνα καθώς και της καλής θαλάσσιας συγκοινωνίας, αποτελεί σχεδόν προάστιο της πρωτεύουσας.

1 Περιοδικό Αιγιναία Τεύχος 6 σελ 73, Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα, σελ 127,150

Οικονομία->Οικοδομή

Η αύξηση του τουρισμού στο νησί της Αίγινας, από τη δεκαετία 60 -70 ,η εγγύτητα του νησιού με το λεκανοπέδιο της Αττικής , η βελτίωση της ακτοπλοϊκής συγκοινωνίας καθώς και η δύσκολες συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της πρωτεύουσας, έχει ως αποτέλεσμα την εισροή μεγάλου αριθμού ανθρώπων, γεγονός που αύξησε την οικοδομική δραστηριότητα στο νησί.

Οικοδομή

ΟΙΚΟΔΟΜΙΚΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑ
Η αύξηση του τουρισμού στο νησί της Αίγινας, από τη δεκαετία 60 -70 ,η εγγύτητα του νησιού με το λεκανοπέδιο της Αττικής , η βελτίωση της ακτοπλοϊκής συγκοινωνίας καθώς και η δύσκολες συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της πρωτεύουσας, έχει ως αποτέλεσμα την εισροή μεγάλου αριθμού ανθρώπων που θέλουν να επισκεφτούν ή να εγκατασταθούν στην Αίγινα με συνέπεια την
αύξηση της μόνιμης και ημιμόνιμης κατοικίας στην Αίγινα. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα την απότομη αύξηση μέσα σε λίγα χρόνια της οικοδομικής δραστηριότητας στο νησί .Αυτή η έντονη ανοικοδόμηση χωρίς ακόμα να υπάρχουν οι κατάλληλες υποδομές και η δυνατότητα πρόβλεψης και σχεδιασμού, απειλεί τις ισορροπίες του νησιού και αποτελεί κίνδυνο για υποβάθμιση περιοχών έντονα τουριστικών, όπως η Σουβάλα και η αγία Μαρίνα) .
Χαρακτηριστικό είναι ότι ο αριθμός των οικοδομικών αδειών που εκδίδονται τα τελευταία χρόνια, είναι δεκαπλάσιος του αντίστοιχου αριθμού της προηγούμενης δεκαετίας, γεγονός που εντάσσει την ενασχόληση με τη οικοδομή σημαντικό οικονομικό παράγοντα του νησιού.

Οικονομία->Οικοτεχνία

Οι γυναίκες της Αίγινας από τα παλαιότερα χρόνια έως σήμερα έκτος από τις κύριες ενασχολήσεις του σπιτιού τους είχαν και άλλες δραστηριότητες είτε σαν χόμπι είτε ως συμπληρωματική δουλειά για ενίσχυση του οικιακού εισοδήματος. Έγνεθαν, επεξεργάζονταν το λινάρι, μαλλί μπαμπάκι , ύφαιναν κουρελούδες, κεντούσαν άσπρα και χρωματιστά κεντήματα, έπλεκαν δαντέλες και κουβέρτες. Χαρακτηριστική ασχολία για την οποία έγινε γνωστή η Αίγινα ήταν το κοπανέλι , χαρακτηριστικό είδος δαντέλας που φτιάχνεται στο νησί από τον 19ο αιώνα, αρχές 20ου.

Οικοτεχνία

ΟΙΚΟΤΕΧΝΙΑ¹
Οι γυναίκες της Αίγινας από τα παλαιότερα χρόνια έως σήμερα έκτος από τις κύριες ενασχολήσεις του σπιτιού τους είχαν και άλλες δραστηριότητες είτε σαν χόμπι είτε ως συμπληρωματική δουλειά για ενίσχυση του οικιακού εισοδήματος. Έγνεθαν, επεξεργάζονταν το λινάρι, μαλλί μπαμπάκι , ύφαιναν κουρελούδες, κεντούσαν άσπρα και χρωματιστά κεντήματα, έπλεκαν δαντέλες και κουβέρτες.
Χαρακτηριστική ασχολία για την οποία έγινε γνωστή η Αίγινα ήταν το κοπανέλι ² , χαρακτηριστικό είδος δαντέλας που φτιάχνεται στο νησί από τον 19^ο αιώνα, αρχές 20^ου. Ήρθε στην Αίγινα από μια βελγίδα δασκάλα η οποία έφερε μαζί της τη νέα τέχνη .Είναι το πλέξιμο δαντέλας πάνω σε μαξιλάρι ωοειδούς σχήματος, γεμισμένο με άχυρο και από έξω καλυμμένο με λευκό πανί .Η εργασία του πλεξίματος γίνεται με είκοσι(20) περίπου ξυλάκια, με βελονάκι, καρφίτσες και χαρτόνι πάνω στο οποίο υπήρχε το σχέδιο της δαντέλας, χαραγμένο σε τσιγαρόχαρτο. Οι κλωστές είναι κυρίως λεπτές βαμβακερές λινές ή μεταξωτές και σε χρώμα λευκό ή αποχρώσεις του μπεζ. Οι βασικές πλέξεις είναι πανάκι, πανάκι με ούγια, τούλι .
Το κοπανέλι είναι βυζαντινή τέχνη την οποία πιθανότατα έφερε στην Ευρώπη η Βυζαντινή Αυτοκράτειρα Θεοφανώ, όταν νυμφεύθηκε το 672 μ.Χ. τον γερμανό Αυτοκράτορα Όθωνα Β’.
Το κοπανέλι είχε γίνει τα παλαιότερα χρόνια μέσο βιοπορισμού για πολλές γυναίκες στην Αίγινα και είχε εξελιχτεί σε μια μεγάλη οικοτεχνία που είχε μείνει όμως ανοργάνωτη. Καθώς περνούσαν τα χρόνια άρχισαν να λιγοστεύουν οι γυναίκες που ασχολούνταν με αυτό αλλά συγχρόνως άρχισε να αναγνωρίζεται η αξία του Αιγινήτου κοπανελιού και να αυξάνεται η τιμή του.
Σήμερα λιγοστές και μεγάλης ηλικίας είναι οι γυναίκες που ασχολούνται με αυτό και οι περισσότερες είναι μεγάλης ηλικίας. Καταβάλλονται προσπάθειες τα τελευταία χρόνια για τη διάδοση, την διάσωση και την άνθηση του είδους αυτού της οικοτεχνίας στην Αίγινα.

1 Περιοδικό Αιγιναία 6 σελ 83 2 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001 σελ 31, Εργασίες περιβαλλοντικών ομάδων σχολείων της νήσου Αίγινας. Λυκείου Αιγινήτικα Επαγγέλματα που χάνονται 1997, σελ 50.

Οικονομία->Αλιεία

Η αλιεία είναι από τα κυριότερα επαγγέλματα των κατοίκων της Αίγινας, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η αλιεία προμηθεύει τόσο την τοπική αγορά όσον και τον Πειραιά .

Αλιεία

ΑΛΙΕΙΑ
Η αλιεία είναι από τα κυριότερα επαγγέλματα των κατοίκων της Αίγινας, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Η αλιεία προμηθεύει τόσο την τοπική αγορά όσον και τον Πειραιά .Τα αλιευτικά σκάφη βέβαια σήμερα είναι λιγότερα από τις προηγούμενες δεκαετίες διότι τα έξοδα συντήρησης του σκάφους και η φορολογία αυξήθηκαν, οι βοήθεια-κίνητρα του κράτους είναι ελάχιστα, ενώ τα έσοδα δεν είναι τόσο μεγάλα. Ο Σαρωνικός βέβαια εξακολουθεί να είναι πλούσιος σε ψάρια αλλά η ρύπανσης της θάλασσας ήταν η αιτία να εξαφανιστούν ορισμένα είδη οστακοειδών και ψαριών.

Οικονομία->Βιομηχανία-Βιοτεχνία

Όσων αφορά τον τομέα της βιοτεχνίας, η Κεραμική είναι η τέχνη με την οποία ασχολούνται οι Αιγινήτες από την αρχαιότητα. Κέντρα αγγειοπλαστικής ήταν ο Μεσαγρός και οι Αγίοι που διέθεταν το κατάλληλο αργιλόχωμα. Σήμερα στην κατασκευή των αγγείων χρησιμοποιείται άργιλος ή καολίνη (καθαρός πηλός με χρώμα γκρί, που όταν ψηθεί γίνεται λευκός).Ο ποιο διαδεδομένος πηλός είναι ο κόκκινος(σιδηρούχος άργιλος). Πασίγνωστα είναι τα Αιγηνίτικα κανάτια μέσα στα οποία μπορούσαν να διατηρούν δροσερό νερό, ιδίως το καλοκαίρι.

Βιομηχανία-Βιοτεχνία

^{ΑΓΓΕΙΟΠΛΑΣΤΙΚΗ-ΚΕΡΑΜΙΚΗ ΤΕΧΝΗ}

Η ενασχόληση των Αιγινητών με την Κεραμική είναι πανάρχαια. Κέντρα αγγειοπλαστικής ήταν ο Μεσαγρός και οι Αγίοι που διέθεταν το κατάλληλο αργιλόχωμα. Σήμερα στην κατασκευή των αγγείων χρησιμοποιείται άργιλος ή καολίνη (καθαρός πηλός με χρώμα γκρί, που όταν ψηθεί γίνεται λευκός).Ο πιο διαδεδομένος πηλός είναι ο κόκκινος(σιδηρούχος άργιλος).

Πασίγνωστα είναι τα Αιγηνίτικα κανάτια μέσα στα οποία μπορούσαν να διατηρούν δροσερό νερό, ιδίως το καλοκαίρι. Τα κανάτια αυτά έφεραν μια ή δύο λαβές με διογκωμένη κοιλιά φαρδύ στόμιο με αυλάκι Για το νερό τα κανάτια ήταν απλά, γενικά όμως η υπήρχε διακόσμηση η οποία ήταν εμπνευσμένη από θέματα κυρίως από τη φύση ,από τη θάλασσας, κ.λ.π. Ήταν κατασκευασμένα από τοπικό υποκίτρινο αργιλόχωμα (αργιλώδης πηλός) που επέτρεπε την εξάτμιση του νερού στην εξωτερική επιφάνεια, ώστε να απορροφηθεί η θερμότητα και να διατηρείται το νερό δροσερό .Το χώμα αυτό υπήρχε στο Μεσαγρό (θέση Μπαρού-Αγ. Θωμάς)από στην Κυψέλη (Λεόντι-Πασπάρα) στην πόλη της Αίγινας (Κολώνα) και προέρχεται κυρίως από ασβεστόλιθους και μάργες ( ιζηματογενή πετρώματα) ¹

Εργαλεία ήταν ο τροχός και το καμίνι. Ο τροχός ήταν αρχικά χειροκίνητος και γυρνούσε με κίνηση των ποδιών και του δεξιού χεριού. Το καμίνι ήταν συνήθως πέτρινο και το εσωτερικό του ήταν επενδυμένο από χαλίκι. Στο κάτω μέρος του στο φούρνο, υπήρχε πάτωμα όπου τοποθετούνταν μικρά ξύλα. Ήταν χωρητικότητας 15-20 δεμάτων ξύλων. Στο κύριο μέρος τοποθετούνταν τα κανάτια που ψήνονταν 7-8 ώρες.

1 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001, σελ 31

Οικονομία->Ναυπηγεία

Η ναυπηγεία είναι παραδοσιακό επάγγελμα που υπάρχει και σήμερα στο νησί σε περιορισμένη όμως έκταση . Σήμερα στην Αίγινα κατασκευάζονται μικρά ξύλινα σκάφη από καραβομαραγκούς και λίγα επαγγελματικά ψαράδικα. Ναυπηγεία για τέτοιου είδους εργασίες έχουμε στην Καβουρόπετρα και στην περιοχή της Αύρας.

Ναυπηγεία

ΝΑΥΠΗΓΕΙΑ ¹

Η ναυπηγεία είναι παραδοσιακό επάγγελμα που υπάρχει και σήμερα στο νησί σε περιορισμένη όμως έκταση .

Η Αίγινα αποτέλεσε ναυπηγικό κέντρο πρίν ακόμα και από την ελληνική επανάσταση του 1821. Κατά την Ελληνική Επανάσταση η ενασχόληση με τη ναυπηγεία εντάθηκε επειδή ήρθαν στην Αίγινα πολλοί πρόσφυγες ναυπηγοί Ψαριανοί, Γαλαξιώτες, Στυλιδιώτες κ.λ.π. Μετά την Επανάσταση απαγορεύτηκε να γίνονται εργασίες ναυπηγικές γύρω από την περιοχή του λιμανιού. Από την αρχή του αιώνα μας τα ναυπηγεία της Αίγινας περιορίζονται στο να κάνουν μικρές επισκευές .

Σήμερα στην Αίγινα κατασκευάζονται μικρά ξύλινα σκάφη από καραβομαραγκούς και λίγα επαγγελματικά ψαράδικα. Ναυπηγεία για τέτοιου είδους εργασίες έχουμε στην Καβουρόπετρα και στην περιοχή της Αύρας. Στην παραλία της Αύρας γίνονται εκτός από εργασίες συντήρησης και καταστροφή παραδοσιακών ξύλινων αλιευτικών σκαφών ,εργασία η οποία επιδοτείται και από την Ευρωπαϊκή Ένωση, με σκοπό να περιορίσει την υπεραλίευση της Μεσογείου.

1 Περιοδικό Αιγιναία Τεύχος 6, σελ 75, Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα ,σελ 104, Εργασίες περιβαλλοντικών ομάδων σχολείων της νήσου Αίγινας. 2ου Γυμνασίου Αίγινας-Κυψέλης, Η θάλασσα ,τα ξερονήσια και οι ακτές της Αίγινας 1998-1999, σελ21

Οικονομία->Κτηνοτροφία

Γενικά η κτηνοτροφία ήταν πάντα πολύ περιορισμένη, λόγω των ελάχιστων κοινόχρηστων βοσκότοπων κυρίως στα βουνά. Μέχρι τις αρχές του αιώνα είχαμε μεταξοσκωληκοτροφία και μικρή μελισσοκομία η οποία υπάρχει κάπως περιορισμένη και σήμερα.

Κτηνοτροφία

ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΙΑ¹

Γενικά η κτηνοτροφία ήταν πάντα πολύ περιορισμένη, λόγω των ελάχιστων κοινόχρηστων βοσκότοπων κυρίως στα βουνά. Κοπάδια διέθετε το μοναστήρι της Χρυσολεόντισσας διότι κατείχε μεγάλες ορεινές εκτάσεις. Υπήρχε γενικά εκτεταμένη οικιακή κτηνοτροφία.

Μέχρι τις αρχές του αιώνα είχαμε μεταξοσκωληκοτροφία και μικρή μελισσοκομία η οποία υπάρχει κάπως περιορισμένη και σήμερα.

Σήμερα η κτηνοτροφία είναι πολύ περιορισμένη και εξυπηρετεί κυρίως οικογενειακές και τοπικές ανάγκες. Υπάρχουν μερικά κοπάδια πρόβατα, στους Τζίκηδες και το Παγώνι, ελάχιστα βοειδή και δύο πτηνοτροφία.

1 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα ,σελ 86, Περιοδικό Αιγιναία 6 σελ 77

Οικονομία->Τουρισμός

Από το 1950 και μετά ο τουρισμός αυξήθηκε σημαντικά και σήμερα αποτελεί μια από τις κύριες και πολύ προσοδοφόρες ασχολίες των κατοίκων της Αίγινας. Σημαντικοί λόγοι που οδήγησαν στην τουριστική ανάπτυξη του νησιού είναι: η βελτίωση της θαλάσσιας συγκοινωνίας, η εγγύτητα με την Αθήνα, η ιστορία της το ήπιο κλίμα ,οι εναλλαγές του τοπίου και οι όμορφες παραλίες της, το κοσμοπολίτικο περιβάλλον και η αυτοδυναμία της διαβίωσης.

Τουρισμός

ΤΟΥΡΙΣΜΟΣ

Ώς τις αρχές του 19^ου αιώνα οι επισκέπτες έρχονταν στην Αίγινα μεμονωμένα και ανοργάνωτα. Πολλοί περιηγητές έφθαναν στην στο νησί όπου με την βοήθεια ντόπιων οδηγών και ξεναγών εξερευνούσαν τον τόπο και πήγαιναν και στις αρχαιότητες της Επίδαυρου και την Αργολίδα. Τα ταξίδια τότε ήταν δύσκολα η συγκοινωνία όχι καλή (το 1905 ο τότε δήμαρχος διαμόρφωσε το λιμάνι ώστε να μπορούν να μπαίνουν έστω μικρά καράβια) η διαμονή προβληματική. Tους περιηγητές πολλές φορές τους φιλοξενούσαν οι πρόκριτοι ή άλλοι κάτοικοι του νησιού . Αργότερα αναζητούσαν καταφύγιο σε κάποιο δωμάτιο ή ξενοδοχείο

Από το 1811 που βρέθηκαν τα αγάλματα των αετωμάτων της Αφαίας και μετά, τα ταξίδια στην Αίγινα έγιναν πυκνότερα και ποιο οργανωμένα Η κίνηση των περιηγητών δε, αυξήθηκε πολύ περισσότερο το 1900 με τις ανασκαφές του Thiersch και του Furtwangler στους Όρμους Βαγίας Αγ. Μαρίνας

Μετά στα χρόνια της κατοχής σταμάτησε κάθε τουριστική κίνηση.

Από το 1950 και μετά ο τουρισμός αυξήθηκε σημαντικά και σήμερα αποτελεί μια από τις κύριες και πολύ προσοδοφόρες ασχολίες των κατοίκων της Αίγινας.

Οι λόγοι που πολλοί παραθεριστές επισκέπτονται το νησί είναι :

• Η βελτίωση της θαλάσσιας συγκοινωνίας
• η εγγύτητα με την Αθήνα ,καθώς και δύσκολες συνθήκες διαβίωσης των κατοίκων της πρωτεύουσας που δημιούργησαν την ανάγκη απόδραση σε ένα περιβάλλον με καθαρή και φωτεινή ατμόσφαιρα και με σχετικές ανέσεις
• οι αρχαιότητα και η ιστορία της
• το ήπιο κλίμα ,οι εναλλαγές του τοπίου και οι όμορφες παραλίες της
• το κοσμοπολίτικο περιβάλλον
• η αυτοδυναμία της διαβίωσης

Ο τουρισμός στην Αίγινα που σήμερα αποτελεί το 55% της τουριστικής κίνησης των νησιών του Αργοσαρωνικού ¹καθορίζει και διαμορφώνει μια νέα πραγματικότητα για το νησί (Μείωση του ποσοστού των εργαζομένων στα άλλα επαγγέλματα, άνοδος της ναυσιπλοΐας και της οικονομία, άνθηση του εμπορίου, αύξηση της οικοδομικής δραστηριότητας) η οποία πρέπει να αντιμετωπιστεί με σύνεση εάν θέλουμε να διατηρηθεί η προσέλευση αυτή των τουριστών και επισκεπτών.

Μερικά από τα θέματα που πρέπει να προσεχθούν είναι :

• να συστηματοποιηθεί και βελτιωθεί σύντομα η ποιότητα των εξυπηρετήσεων
• να σταθεροποιηθεί το κόστος ζωής,
• να προστατευθεί το φυσικό περιβάλλον
• και να μη μολυνθεί ο Σαρωνικός.

Περιβάλλον->Περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους

Περιοχές της Αίγινας με ιδιαίτερο φυσικό κάλλος είναι ο Ελαιώνας που βρίσκεται νοτιότερα από την Παχιά Ράχη, κάτω από τη θέση Σφυρίχτρες και το Ελλάνιο Όρος, το πιο ψηλό βουνό της Αίγινας ( 532 μ. υψόμετρο) που υψώνεται στο κέντρο περίπου του νησιού και συνδέεται με τη λατρεία του Ελλανίου ,του βροχοποιού Δία.

Ελαιώνας-Ελλάνιο Όρος

ΕΛΑΙΩΝΑΣ
Η περιοχή-κοιλάδα του ‘Ελαιώνα’ βρίσκεται νοτιότερα από την Παχιά Ράχη ,κάτω από τη θέση Σφυρίχτρες. Πήρε το όνομά της από τον μεγάλο αριθμό υπεραιωνόβιων δέντρων ελιάς των οποίων μόνο η επιφάνεια του κορμού τους έχει ηλικία πάνω από 400 χρόνια ( σύμφωνα με το Ινστιτούτο Επιστήμης Υλικών-Εργαστήριο Αρχαιομετρίας του Εθνικού Κέντρου Έρευνας Φυσικών Επιστημών «ΔΗΜΟΚΡΙΤΟΣ»).
Ανάμεσα στις ελιές είναι διάσπαρτα παλιά ξωκλήσια της Αγίας Κυριακής, της Αγίας Τριάδας, του Αγίου Γεωργίου αλλά και ερείπια από μετόχια.¹
ΕΛΛΑΝΙΟ ΟΡΟΣ
Στο κέντρο περίπου της νήσου Αίγινας υψώνεται το Ελλάνιο όρος, το πιο ψηλό βουνό της Αίγινας ( 532 μ. υψόμετρο) και συνδέεται με τη λατρεία του Ελλανίου ,του βροχοποιού Δία, στον οποίο προσευχήθηκε ο μυθικός πρώτος βασιλιάς της Αίγινας Αιακός ,για να λήξει η ανομβρία που έπληττε την Ελλάδα.² Επίσης ονομάζεται ‘Ανάληψη’ από το ξωκλήσι της κορυφής .Πολλοί περιηγητές καθώς και ο Α. Μουστοξύδης (ο διευθυντής του πρώτου Αρχαιολογικού Μουσείου ) το ονομάζουν Προφήτης Ηλίας.
Μετά από πληροφορίες περιηγητών αλλά και από μελέτες και ανασκαφές που έγιναν από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο βγαίνει το συμπέρασμα ότι η περιοχή είχε ιδιαίτερη σπουδαιότητα και κατά την προϊστορική , ελληνιστική και βυζαντινή εποχή. Αυτό φανερώνεται από τα ποιο κάτω ευρήματα :

·         Στην κορυφή του όρους στη θέση που είναι σήμερα το εκκλησάκι του προφήτη Ηλία υπήρχε ο αρχαιότερος ναός της Ευρώπης (τρείς γενεές πριν από τον πόλεμο της Τροίας) ³αφιερωμένος στη λατρεία του Ελλανίου Διός. Μεγάλες πέτρες λαξευμένες εντοιχισμένες στο εκκλησάκι είναι πιθανά τμήματα του ναού εκείνου, καθώς και τραχίτες (ηφαιστειογενή πετρώματα) στο εσωτερικό του ναού .

·         Στην κορυφή του Όρους βρέθηκε μυκηναϊκός οικισμός και στο γειτονικό χωριό Λαζάρηδες μυκηναϊκοί τάφοι ⁴

·         Στη δυτική πλευρά, στη θέση Σφυρίχτρες, βρέθηκαν απομεινάρια κτισμάτων της ελληνιστικής εποχής καθώς και ερείπια του βυζαντινού μοναστηριού του αγίου Νικολάου (σήμερα εκεί υπάρχει ο ναός των Ταξιαρχών κτισμένος τον 14⁰ αιώνα)

Χαρακτηριστική είναι η αρχαία δοξασία( αναφέρεται από το Θεόφραστο) που είναι γνωστή μέχρι σήμερα, ότι άμα η κορυφή του Όρους σκεπαστεί με σύννεφα θα βρέξει ⁵ και συνδέεται με τον πρώτο μυθικό βασιλιά της Αίγινας Αιακό και την δέηση που έκανε στο Ελλάνιο Δία, να λήξει την ανομβρία που επικρατούσε τότε στην Ελλάδα Η πορεία προς την ιερή αυτή κορυφή του Όρους γίνεται μέχρι και σήμερα από ένα δυσπρόσιτο ανηφορικό μονοπάτι.
Η περιοχή του όρους συμπεριλαμβάνεται ανάμεσα στις 500 ποιο ιστορικές και ιδιαίτεροι φυσικού κάλλους ελληνικές περιοχές και προστατεύεται με νόμο του ελληνικού κράτους ( ΦΕΚ 527/1957,ΦΕΚ 226/13-1-1998               226/13-1-1998       ,ΙΦΚ/ΦΕΚ 1039/1980) ⁶

1 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002 , σελ 303 1 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 293 2 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 293 3 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα , σελ 35 4 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα , σελ 36 5 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 294

Περιβάλλον->Κλίμα

Το κλίμα της Αίγινας είναι μεσογειακό, ημίξηρό (χαρακτηριστικά στο Μεσαγρό έχει μηδέν υγρασία) ,με περιορισμένες βροχοπτώσεις (μέσω ύψος βροχής 321 χιλιοστά ). Θεωρείται το ποιο υγιεινό στην Αττική και από τα καλύτερα της Ευρώπης και για το λόγο αυτό αποτελεί ιδανική τοποθεσία για ανάρρωσης και παραθερισμό.

Κλίμα

Το κλίμα της Αίγινας είναι μεσογειακό, ημίξηρό (χαρακτηριστικά στο Μεσαγρό έχει μηδέν υγρασία) ,με περιορισμένες βροχοπτώσεις (μέσω ύψος βροχής 321 χιλιοστά ). Θεωρείται το ποιο υγιεινό στην Αττική και από τα καλύτερα της Ευρώπης και για το λόγο αυτό αποτελεί ιδανική τοποθεσία για ανάρρωσης και παραθερισμό. Στην έλλειψη αυτή της υγρασίας (κυμαίνεται από 53% τον Αύγουστο έως 73% το Δεκέμβριο ) οφείλεται η λάμψη και η διαφάνεια της ατμόσφαιρας που επηρέασε και προσέλκυσε πολλούς καλλιτέχνες στο νησί.¹

Ο ποιο ψυχρός μήνας είναι ο Ιανουάριος και ο ποιο θερμός ο Ιούλιος. Η μέση ετήσια θερμοκρασία είναι 18⁰ έως 15,50⁰. Το χιόνι είναι σπάνιο και η θερμοκρασία κατεβαίνει ποιο κάτω από το μηδέν πολύ λίγες φορές. Ποτέ σχεδόν δεν έχουμε ολικό παγετό, που δημιουργεί προβλήματα στις καλλιέργειες.

Επικρατούν οι βόρειοι και οι νοτιοανατολικοί συχνοί, μέτριοι έως ισχυροί άνεμοι, που φτάνουν τα 8 μποφόρ.

Η ετήσια ηλιοφάνεια υπερβαίνει αυτή της Αθήνας, ενώ τη μικρότερη νέφωση εμφανίζουν οι μήνες Ιούλιος -Αύγουστος και τη μεγαλύτερη οι Δεκέμβριος-Ιανουάριος. ² Έχει χαμηλό δείκτη νέφωσης ο οποίος κυμαίνεται μεταξύ 3,5 και 4,0 .³

Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα, σελ 37, Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002, σελ 37, Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989 , σελ 28

Περιβάλλον->Στοιχεία Φυσικής Γεωγραφίας

Η νήσος Αίγινα βρίσκεται σε προνομιακή γεωγραφική θέση στο κέντρο του Σαρωνικού Κόλπου. Δεσπόζει και συνδέει την Στερεά με την Πελοπόννησο τις Κυκλάδες και την Κρήτη. Η Αίγινα μαζί με τις Λαγούσες και τα Διαπόρια του Σαρωνικού, αποτελεί τη λεγόμενη Αιγινήτικη Συστάδα στην οποία συμπεριλαμβάνονται όλα τα νησιά και οι νησίδες, που βρίσκονται ανάμεσα στη Σαλαμίνα και στη χερσόνησο των Μεθάνων.Είναι ένα νησί με σχεδόν τριγωνικό σχήμα και είναι το αμέσως μεγαλύτερο νησί του Σαρωνικού μετά την Σαλαμίνα. Έχει εμβαδό 82,63 τετραγωνικά χιλιόμετρα και απέχει 16,5 ναυτικά μίλια από λιμάνι του Πειραιά. Το έδαφός του είναι κατά τα 2/3 τραχύ, ηφαιστιογενές και πετρώδες.

Στοιχεία Φυσικής Γεωγραφίας

ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΦΥΣΙΚΗΣ ΓΕΩΓΡΑΦΙΑΣ
ΟΝΟΜΑ ΑΙΓΙΝΑΣ ¹
Η Αίγινα κατά τον αρχαίο μύθο ήταν η ομορφότερη κόρη του ποταμού Ασωπού την οποία ερωτεύτηκε ο Δίας, την άρπαξε από το Φλιούντα (περιοχή αι Γεώργη ανατολικά της Αρκαδίας και την μετέφερε σε ένα ακατοίκητο νησί την Οινώνη το οποίο μετά πήρε το όνομά της. Από τον Δία και την Αίγινα γεννήθηκε ο μυθικός βασιλιάς του νησιού Αιακός.²
Η ονομασία της νήσου Αίγινας έχει τις ρίζες της αρχαιότητα. Υπάρχουν πολλές εκδοχές για αυτήν οι οποίες είναι οι ποιο κάτω :

·         Κατά την πρώτη εκδοχή, στη φοινικική γλώσσα αναλύοντας την πρώτη συλλαβή ΑΙ του ονόματος, η οποία συμπίπτει με τις πρώτες συλλαβές των ονομάτων Αιακός, Αίας, Αιήτης, Αιολία σημαίνει ΝΗΣΙ νησιώτικος νησί, και οι συλαβές ΓΙΝΑ σημαίνει περιστέρι. Έτσι Αίγινα στα φοινικικά σημαίνει ‘Περιστερονήσι’ .Πράγματι η Αίγινα είχε πολλά περιστέρια, κατά την αρχαιότητα ³ κάτι που δικαιολογεί και την προέλευση του ονόματος αυτού.

·         Η δεύτερη εκδοχή για την προέλευση του ονόματος συνδέεται με το κρασί. Αρχαίοι συγγραφείς αναφέρουν ότι η νήσος Αίγινα ονομαζόταν και Οινώνη, Οινοίη, Οινόη, Οινωπία , ονομασίες σχετικές με το κρασί και την μεγάλη ανάπτυξη της καλλιέργειας των αμπελιών κατά την αρχαιότητα. ⁴

·         Στα νεότερα χρόνια υπάρχει και η λαϊκή ονομασία ‘Αίγενα ,Γενήτης’ ⁵

·         Ακόμα υπάρχει η εκδοχή ότι η ετυμολογία του ονόματος συνδέεται με τη λέξη ‘αίγες’ (υψηλά κύματα) και προέρχεται από τον τρόπο του γεωλογικού σχηματισμού της νήσου, η οποία αναδύθηκε από τα κύματα κατά την Πλειόκαινο εποχή μετά τον καταποντισμό της Αιγηίδας.⁶

ΘΕΣΗ ΕΚΤΑΣΗ ⁷
Η νήσος Αίγινα βρίσκεται σε προνομιακή γεωγραφική θέση στο κέντρο του Σαρωνικού Κόλπου. Δεσπόζει και συνδέει την Στερεά με την Πελοπόννησο τις Κυκλάδες και την Κρήτη. Στην γεωγραφική αυτή θέση άλλωστε, οφείλεται και η μεγάλη ναυτική και εμπορική ανάπτυξη της, κατά την αρχαιότητα, καθώς και ο σημαντικός της ρόλος κατά την επανάσταση του 1821, με συνέπεια να γίνει και η Πρώτη Πρωτεύουσα της νεότερης Ελλάδας (1828-1829).
Η Αίγινα μαζί με τις Λαγούσες και τα Διαπόρια του Σαρωνικού, αποτελεί τη λεγόμενη Αιγινήτικη Συστάδα στην οποία συμπεριλαμβάνονται όλα τα νησιά και οι νησίδες, που βρίσκονται ανάμεσα στη Σαλαμίνα και στη χερσόνησο των Μεθάνων.
Είναι ένα νησί με σχεδόν τριγωνικό σχήμα και είναι το αμέσως μεγαλύτερο νησί του Σαρωνικού μετά την Σαλαμίνα. Έχει εμβαδό 82,63 τετραγωνικά χιλιόμετρα και απέχει 16,5 ναυτικά μίλια από λιμάνι του Πειραιά. Το έδαφός του είναι κατά τα 2/3 τραχύ, ηφαιστιογενές και πετρώδες. Οι γεωγραφικές συντεταγμένες της θέσης του (της υψηλότερης κορυφής της νήσου που είναι του βουνού Όρους -532 μ.-στη θέση του προφήτη Ηλία ή ανάληψη) είναι 37,41΄΄ 59΄΄2 πλάτος και 23⁰29΄΄53΄΄30 μήκος.
Δυτικά από το νότιο άκρο της νήσου βρίσκεται η νήσος Μονή και απέναντι ακριβώς από την πόλη της Αίγινας το Αγκίστρι και η Μετώπη.
ΒΟΥΝΑ ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΕΔΑΦΟΥΣ ⁸
Τα ψηλότερα βουνά της Αίγινας βρίσκονται στη νότια πλευρά του νησιού. Η υψηλότερη κορυφή είναι του Προφήτης Ηλία ή Ανάληψης στο βουνό Όρος με ύψος 532 μ. .Άλλα βουνά είναι : Άγιος Ανδρέας, Αγία Τριάδα, Βουνάκι, Δένδρου, Δραγονέρα, Καμάρα, κοκκινόβραχος, Κουταλού(Βροχεία),μαραδόβουνο, Μεγάλη κορυφή,Νικολάκι, Παλιαχώρα,Παλιομυλος,Παρλιάγκος,Πετροβούνια,Πλατυβούνι,Ραικου,Τρικόρφι.⁹
Τα περισσότερα βουνά είναι χωρίς δέντρα, αλλά στην περιοχή του Μεσαγρού-Αγ. Μαρίνας και Πόρτες υπάρχει πευκόφυτο τμήμα σημαντικής εδαφοκάλυψης. Παλαιότερα το νησί είχε πολλά δάση, τα οποία όμως καταστράφηκαν στα χρόνια της επανάστασης ,με την εγκατάσταση των προσφύγων οι οποίοι έκοβαν τα δέντρα για διάφορες χρήσεις. Εκτός από τα δάση πολλές ημιόρεινες εκτάσεις διαμορφώνονταν κατάλληλα με πεζούλες, που υπάρχουν μέχρι και σήμερα, για την χρήσημοποίησή του χώρου για καλλιέργειες, με αποτέλεσμα η Αίγινα να μοιάζει με όμορφο κήπο. Στη ΒΔ ,Βόρεια και Μεσημβρινή πλευρά του νησιού υπάρχουν πεδινές εκτάσεις ¹⁰
Από την διάταξη των βουνών η Αίγινα χωρίζεται σε δύο τμήματα το ανατολικό και το δυτικό καθώς τα βουνά Τσιδράρι, Βίγλα, Βρούβα ,Παλιόμυλος, Μαυρογιάννη, Νικολάκι, όρος, Ράχη Κλίμα διασχίζουν το νησί από το βορρά έως το νότο.
ΑΚΡΩΤΗΡΙΑ:
Αγίου Αντωνίου, Αγίων Αποστόλων ή Πλακάκια, Αγίας Μαρίνας, Αγίου Σώστη, Κάβος πιτσιλού,Κρασοσπηλιά,Κυρανίτσα,Λιβάδια,Μάντη,Μανώλης,Μαυρομούτουνο, Παλιόπυργος, Πενήντα, Πύργος, Τούρλος
ΚΟΛΠΟΙ-ΟΡΜΟΙ :
ΑγίαςΜαρίνας,βαθέος,Καριώτη,Κήποι,Λιβαδάκι,Λιβάδια,Λιγέα,Μαραθώνας,Μουριώτη,Πόντζο,Πόρτες,Προφήτης Ηλίας, Σαρπά, Σουβάλα.
ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΚΤΩΝ ¹¹
Οι ακτές της νήσου έχουν ανάπτυγμα 56,50 χιλιόμετρα .Στην νότια και νοτιοανατολική πλευρά είναι απότομες και εκτεθειμένες στην ανοικτή θάλασσα αλλά με αρκετές μικρές και προσιτές σχετικά αμμώδεις παραλίες, ενώ στη βόρεια και βορειοανατολική πλευρά, έχει παραλίες ήρεμες ,αμμώδεις, αβαθείς, προστατευμένες από τους δυνατούς ανέμους, οι οποίες σχηματίζουν μικρά φυσικά λιμάνια κατάλληλα για κολύμπι ή αγκυροβόλι.
ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ
Με την απογραφή του 2001 η νήσος Αίγινα είχε 13.552 κάτοικους. Τα τελευταία όμως χρόνια, λόγω της εγγύτητας με την Αττική, παρατηρείται μεγάλη ανοικοδόμηση και αύξηση των κατοίκων του νησιού, εκ των οποίων μεγάλος αριθμός είναι Αθηναίοι και έχουν στην Αίγινα δεύτερη κατοικία.

1 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002 , σελ 27 2Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002 , σελ 27 3 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989,σελ 30 4 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989,σελ 29 5 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα, σελ 21 6 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002 , σελ 27 7 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989,σελ 17 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα, σελ 23 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002 , σελ 31 8 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989,σελ 18 9 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής, 2001, σελ 13 10 Περιοδικό Αιγιναία τεύχος 9 σελ 29 11 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989,σελ 20 Εργασίες περιβαλλοντικών ομάδων σχολείων της νήσου Αίγινας. 2ου Γυμνασίου Αίγινας-Κυψέλης Η θάλασσα ,τα ξερονήσια και οι ακτές της Αίγινας 1998-1999,σελ 12

Περιβάλλον->Στοιχεία Πολιτικής Γεωγραφίας

Η Αίγινα ανήκει διοικητικά στη Νομαρχία Πειραιά .Η νήσος Αίγινας αποτελεί ένα Δήμο ο οποίος περιλαμβάνει την πόλη της Αίγινα και τέσσερα Δημοτικά Διαμερίσματα: της Κυψέλης, του Μεσαγρού, του Βαθέως και της Πέρδικας. Η Αίγινα μαζί με τις Λαγούσες και τα Διαπόρια του Σαρωνικού, αποτελεί την λεγόμενη ‘Αιγινήτικη Συστάδα’ , νησιωτικό σύμπλεγμα στο οποίο συμπεριλαμβάνονται όλα τα νησιά και οι νησίδες που βρίσκονται ανάμεσα στη Σαλαμίνα και στη χερσόνησο των Μεθάνων.

Πολιτικός Χάρτης-Διοικητική Υπαγωγή

 Η Αίγινα ανήκει διοικητικά στη Νομαρχία Πειραιά .Η νήσος Αίγινας αποτελεί ένα Δήμο ο οποίος περιλαμβάνει την πόλη της Αίγινα και τέσσερα Δημοτικά Διαμερίσματα: της Κυψέλης, του Μεσαγρού, του Βαθέως και της Πέρδικας.

Η Αίγινα μαζί με τις Λαγούσες και τα Διαπόρια του Σαρωνικού, αποτελεί την λεγόμενη ‘Αιγινήτικη Συστάδα’ , νησιωτικό σύμπλεγμα στο οποίο συμπεριλαμβάνονται όλα τα νησιά και οι νησίδες που βρίσκονται ανάμεσα στη Σαλαμίνα και στη χερσόνησο των Μεθάνων. Τα νησιά αυτά είναι : ¹

– Ασπάλαθος

– Διαπόριοι νήσοι (Τα πιο μακρινά νησάκια απέχουν 8 ναυτικά μίλια από τη νήσο Αίγινας)

-Άγιος Θωμάς

-Άγιος Ιωάννης

-Θρακοίλη

-Κλειδού

-Κορδελιάρες

-Κουρμούζι Α&Β

-Κουρμουλού

-Υψηλή

Ανάμεσα στο Τραγονήσι και το Θωμά υπάρχουν ιχθυοτροφεία

Κυρά : Είναι μεγάλο νησί και πάνω σαυτό φυτρώνουν ασπάλαθοι σχοίνα πεύκα  χαρουπιές και λίγες αμυγδαλιές.

Λεούσες ή Λαούσες ή Λαγούσα και Λαγουσάκι

Οι Λαούσες είναι σύμπλεγμα πέντε νησιών εκ των οποίων το μεγαλύτερο είναι η Λαούσα, στην οποία υπάρχει και φάρος. Οι Λαούσες είναι επίσης σημαντικό ψαρότοπος. Στη νότια πλευρά της Λαούσας το ύψος της θάλασσας φθάνει τις 40-50 οργιές που είναι το βαθύτερο σημείο των Λαουσών .Εκεί βυθίστηκε το 1941 το πολεμικό πλοίο ΥΔΡΑΚΙ από τα γερμανικά πολεμικά αεροπλάνα.

Στη Λαούσα συναντάμε και θαλασσοκόρεκες (μικροί κορμοράνοι)

Λιθού

Μετώπη Βρίσκεται μεταξύ Αίγινας και Αγκιστρίου. Θεωρείται ο καλύτερος ψαρότοπος του Σαρωνικού Κόλπου. Η νησίδα αυτή και η θάλασσα γύρω της αποτελούν έναν μοναδικό βιότοπο και υγροβιότοπο διότι αποτελεί σημαντικό πέρασμα αποδημητικών (είναι πάνω στον Ανατολικό Μεταναστευτικό διάδρομο) Στην αρχαιότητα η Μετώπη ήταν ενωμένη με το Αγκίστρι

Μετόχη

Μονή. Η νήσος Μονή βρίσκεται 370 μ. από την ακτή της Πέρδικας .Ανήκει στην Ιερά Μονή Παναγίας Χρυσολεόντισσας απόπου πήρε και το όνομά της. Έχει πλάτος μισό μίλι επιφάνεια 1065 τ.χλ. και ακτογραμμή 5711 μ. Γίνονται συχνά δρομολόγια από την Αίγινα με μικρά καραβάκια προκειμένου να μεταφέρουν επισκέπτες στο νησί για κολύμπι.

Η βορειοδυτική πλευρά καλύπτεται από πευκοδάσος στο οποίο συναντά κανείς ελάφια ,παγώνια, αγριοκάτσικα, κρι-κρι, και μικρόσωμα άλογα πόνυ

Στο μικρό λιμανάκι που φθάνουν τα καραβάκια και προσφέρεται για αραξοβόλι και άλλων σκαφών, υπάρχει μικρό εστιατόριο μπαρ.

Στην κορυφή υπάρχει στρατιωτικό παρατηρητήριο από την εποχή της Γερμανικής Κατοχής .Η Μονή αποτελεί Εθνικό Δρυμό

Μοδάλι

Νησίδα

το πιο κοντινό νησί στην Αίγινα ,απέχει 300 μ. από την ακτή της νήσου Αίγινας (μεταξύ Βαγίας και ακρωτηρίου Τούρλου.).Επάνω στη Νησίδα υπάρχει μικρό εκκλησάκι αφιερωμένο στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος και εορτάζει στις 6 Αυγούστου. Πινακίδες του Πολεμικού ναυτικού υπενθυμίζουν ότι η περιοχή είναι στρατιωτική και απαγορεύονται οι φωτογραφίες και οι βιντεοσκοπήσεις.

Παναγιά

Πέτρος

Πλατειά

Στάχτορόη

Τραγονήσι

Φλέβα ή Φλέβες (αρχαία Φαύρα).

Φλεβοπούλα

Όλα τα ποιο πάνω νησάκια και νησίδες είναι ακατοίκητα και άγονα τα περισσότερα, με φτωχή βλάστηση αλλά με πλούσια χλωρίδα. Σε όλα αυτά τα νησιά βρίσκουν ιδανικό και ήσυχο τόπο για αναπαραγωγή και καταφύγιο τα θαλασσοπούλια, καθώς και αραξοβόλι τα διάφορα σκάφη αναψυχής.

Τους καλοκαιρινούς μήνες χρησιμεύουν ως αραξοβόλια για διάφορα σκάφη αναψυχής. ²

1 Ιωάννης Επ. Μάντζαρης ,ΑΙΓΙΝΗΤΩΝ ΗΘΗ ΚΑΙ ΕΘΙΜΑ Λαογραφική μελέτη ,Επιμέλεια έκδοσης : Γεώργιος Α. Κουγιουμτζής,2001, σελ 14 2 Πρόγραμμα περιβαλλοντική εκεπαίδευσης 2ο Γυμνάσιο Αίγινας –Κυψέλης : Η θάλασσα ,τα ξερονήσια και οι ακτές της Αίγινας 1998-1999,σελ 37

Περιβάλλον->Χλωρίδα-Πανίδα

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η Αίγινα είχε ανεπτυγμένο και πλούσιο οικοσύστημα, Ένας σημαντικός λόγος ήταν, ότι οι άνθρωποι δεν έκαναν πόλεμο στα ενοχλητικά άγρια ζώα, γνωρίζοντας για τον ευεργετικό τους ρόλο στην ισορροπία του περιβάλλοντος. Ιστορικά στοιχεία αναφέρουν για ύπαρξη χερσαίων σαρκοφάγων όπως τσακάλια και αλεπούδες αλλά και για αϊτούς και για όρνια. Σήμερα το οικοσύστημα της Αίγινας είναι απλούστερο οικολογικά .Δεν έχει άγρια σαρκοφάγα θηλαστικά όπως τα παλαιότερα χρόνια αλλά έχει από ενδημικά : πέρδικες ( τις ορεινές πέρδικες ή ‘τσούκα’) ,λαγούς αγριοκούνελα και αλεπούδες ( επειδή είχε μειωθεί σημαντικά ο αριθμός τους, τις φέρνει ο κυνηγητικό σύλλογος στο νησί από άλλα μέρη , για να έχει το οικοσύστημα ισορροπία ). Επειδή το νησί αποτελεί πέρασμα αποδημητικών ( είναι πάνω στον Ανατολικό Μεταναστευτικό διάδρομo ) , ανά περιόδους συναντούμε αποδημητικά όπως μπεκάτσες, τρυγόνια, ορτύκια, τσίχλες . Τα βουνά και τα λιβάδια της Αίγινας έχουν πλούσια και ποικίλη χλωρίδα ,η οποία είναι προσαρμοσμένη στο ξηροθερμικό κλίμα του νησιού και ομοιάζει με τη χλωρίδα της Αττικής περισσότερο ,της Πελοποννήσου και των Κυκλάδων .Υπάρχουν δε και κάποια ενδημικά φυτά ,ενώ είναι χαρακτηριστική η έλλειψη θάμνων και φρύγανων, χλωρίδα κοινή γενικά.

Πανίδα – Χλωρίδα

ΠΑΝΙΔΑ

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η Αίγινα είχε ανεπτυγμένο και πλούσιο οικοσύστημα, Ένας σημαντικός λόγος ήταν, ότι οι άνθρωποι δεν έκαναν πόλεμο στα ενοχλητικά άγρια ζώα, γνωρίζοντας για τον ευεργετικό τους ρόλο στην ισορροπία του περιβάλλοντος. Ιστορικά στοιχεία αναφέρουν για ύπαρξη χερσαίων σαρκοφάγων όπως τσακάλια και αλεπούδες αλλά και για αϊτούς και για όρνια

Κατά τα τέλη της Τουρκοκρατίας με την άφιξη μεγάλου αριθμού προσφύγων στο νησί, άρχισε η μεγάλη παρακμή των δασών και της πανίδας. Οι αλεπούδες λιγόστεψαν τόσο που οι πέρδικες σχημάτιζαν ολόκληρα κοπάδια που περπατούσαν στους αγροτικούς δρόμους και έκανα τεράστιες ζημιές σε καλλιέργειες .

Σήμερα το οικοσύστημα της Αίγινας είναι απλούστερο οικολογικά .¹ Δεν έχει άγρια σαρκοφάγα θηλαστικά όπως τα παλαιότερα χρόνια αλλά έχει από ενδημικά : πέρδικες ( τις ορεινές πέρδικες ή ‘τσούκα’) ,λαγούς αγριοκούνελα και αλεπούδες ( επειδή είχε μειωθεί σημαντικά ο αριθμός τους, τις φέρνει ο κυνηγητικό σύλλογος στο νησί από άλλα μέρη , για να έχει το οικοσύστημα ισορροπία ). Επειδή το νησί αποτελεί πέρασμα αποδημητικών ( είναι πάνω στον Ανατολικό Μεταναστευτικό διάδρομo ) , ανά περιόδους συναντούμε αποδημητικά όπως μπεκάτσες, τρυγόνια, ορτύκια, τσίχλες .

Μερικές από τις νησίδες όπως η Λαούσα και η Μετώπη (αποτελεί σημαντικό πέρασμα αποδημητικών –βρίσκεται στον Ανατολικό Μεταναστευτικό διάδρομο) αποτελούν σημαντικούς βιότοπους και υγροβιότοπους. Εκεί μπορούμε να συναντήσουμε εκτός άλλων ειδών και θαλασοκόρασκες (μικροί κορμοράνοι-στη Λαούσα) .Στη νήσο Μονή υπάρχουν επίσης ελάφια, αγριοκάτσικα, κρι κρι, μικρόσωμα άλογα πόνι, και παγώνια.

Στην πανίδα θα πρέπει να αναφέρουμε και την ιχθυοπανίδα που είναι πλούσια στα νερά του Σαρωνικού, που περικλείουν την Αίγινα. (μπακαλιάροι, γόπες, μπαλάδες, στείρες, σκαθάρια, γλανιοί, κατσούλες, αλλά και λίγα οστρακοειδή .Επίσης τα τελευταία χρόνια συχνές είναι οι επισκέψεις από δελφίνια, φώκιες, χελώνες και ξιφίες .

Υπάρχει μεγάλη κυνηγετική δραστηριότητα στο νησί .Ο κυνηγητικός σύλλογος Αίγινας όμως, φροντίζει και για την συντήρηση των θηραμάτων ( προσφορά νερού τροφής) αλλά και τον εμπλουτισμό του οικοσυστήματος με νέα θηράματα ( εισάγει στο νησί, από άλλα μέρη, είδη στα οποία παρατηρείται μείωση ) .Το κυνήγι επιτρέπεται από 15 Σεπτεμβρίου έως 28 Φεβρουαρίου, σε όλο το νησί, εκτός από την περιοχή που έχει οριστεί καταφύγιο άγρια ζωής και βρίσκεται γύρω από το Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων.

ΧΛΩΡΙΔΑ

Οι πεδινές καλλιεργήσιμες εκτάσεις του νησιού απλώνονται στη βορειοδυτική, βόρεια και δυτική πλευρά του, δηλαδή από την πόλη της Αίγινας και μέχρι Μεσαγρό, Μαραθώνα κλπ.

Έως την εισαγωγή και τη διάδοση της καλλιέργειας της φιστικιάς στις αρχές του 20^ου αιώνα από τον Ν. Πέρογλου ,η Αίγινα ήταν αυτάρκης ως προς τα γεωργικά προϊόντα. Καλλιεργούσαν αμπέλια ελιές συκιές αμυγδαλιές σιτάρι κριθάρι όσπρια Ριζάρη μπαμπάκι λινάρι, ακόμα και στα ορεινά κτήματα. ² Σήμερα έχουμε μικρή γεωργική παραγωγή που δεν επαρκεί για τις ανάγκες του νησιού, αλλά όλα τα προϊόντα έχουν έντονη και ιδιαίτερη, γεύση και άρωμα, κάτι που εξηγείται απόλυτα από τις ελάχιστες βροχοπτώσεις στο νησί.

Τα βουνά και τα λιβάδια της Αίγινας έχουν πλούσια και ποικίλη χλωρίδα ,η οποία είναι προσαρμοσμένη στο ξηροθερμικό κλίμα του νησιού και ομοιάζει με τη χλωρίδα της Αττικής περισσότερο ,της Πελοποννήσου και των Κυκλάδων .Υπάρχουν δε και κάποια ενδημικά φυτά ,ενώ είναι χαρακτηριστική η έλλειψη θάμνων και φρύγανων, χλωρίδα κοινή γενικά.

Μελέτες σχετικά με τη χλωρίδα της Αίγινας έκαναν α) ο καθηγητής της Βοτανικής Θ. Ορφανίδης καθώς και ο βοτανολόγος Χελδράιχ ο οποίος κατέγραψε 576 αυτοφυή φυτικά είδη, που μερικά από αυτά 20 στον αριθμό κατά τον Χελδράιχ δεν απαντώνται σε άλλα ελληνικά μέρη (ενδημικά ).³

Όμως τα ενδημικά είδη είναι 24 σύμφωνα με άρθρο της Κας Μαργαρίτα Ισηγόνη ⁴ ¨.Έτσι συμπληρώνουμε τον κατάλογο με τα ποιο κάτω είδη :

Nigella, arvensis,subsp. aristara, Dephinium, hellenicum, Malcomia graeca subsp. hydraea, Hellianthemum hymettium,Ophrysspruneri, Aristolochia microstoma, Silene spinescehs, Delphinium hirschfeldianum, Erysimum graecum, Malcomia graeca subsp.graeca, Melilotus graecus, Galium capitatum,Anchusa spruneri, Anchusa variegeta, Cabpanula celsii sybsp. Celsii ,Inula verbascifolia subsp. methanaea,Centauria raphanina subsp. mixta, Scorzohera crocifolia, Leontodon graecus, Chondilla ramosissima, Bellevalia hyacintrhoides,Muscari pulchellum subsp. Pulchellum, Crocus cartwrightianus.

Λυπηρό είναι ότι το χαρακτηριστικό φυτό ‘κρίνο της θάλασσας’ (Pancratium maritimum) το οποίο ήταν άφθονο στις ακτές της Αίγινας έχει εξαφανισθεί εντελώς από το νησί ( πριν από μια δεκαετία εντοπίστηκε μόνο σε ένα μικρό ξερονήσι)⁵

Χαρακτηριστικό για την χλωρίδα της Αίγινας είναι ότι απαντώνται 12 ορεινά είδη (χρειάζονται υψόμετρο 800-1800 μ. τη στιγμή που η ψηλότερη κορυφή που βρίσκεται στο Όρος έχει υψόμετρο 535 μ.) και από αυτά το ορεινό φυτό Colchicum φύεται παραθαλασσίως.

Έχουμε βέβαια και 61 νέα είδη τα οποία φύονται σήμερα στη νήσο και φανερώνουν ότι υπάρχει μεγάλη ποικιλία ειδών χλωρίδας στην Αίγινα , που αξίζει να διασωθεί .

Γενικά συναντούμε στην ύπαιθρο της Αίγινας: πεύκα, χαρουπιές, σχοίνα, πουρνάρια,θυμάρι,ρίγανη,φασκόμηλο,μανιτάρια,ανεμώνες,ζαμπάκια (μανουσάκια),κυκλάμινα (ανοιξιάτικα,φθινοπωρινά) αγριοβιολέτες (στην παράκτια ζώνη),κρόκους,Salicornia sp (στην παραλιακή ζώνη). Στην περιοχή του Τούρλου έχουμε Άρκενθους (κοινή Τσιντροί ή Βένα)

Καλλιεργήσιμα φυτά που ευδοκιμούν στην Αίγινα είναι :αμυγδαλιές, ελιές,φιστικιές, αμπέλια πατάτες, κηπευτικά, λεμονιές, βερικοκιές (μικρόκαρπες αλλά με μοναδική γεύση και άρωμα)

Στις όχθες και τις εκβολές των χειμάρρων έχουμε λυγαριές, καλαμιές και βάτα.

1 Περιοδικό Αιγιναία Τεύχος 9, σελ 34 1 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002 ,σελ 33 2 Θ.ΔΕ ΧΕΛΔΡΑΪΧ Η ΧΛΩΡΙΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ ,εκδόσεις Εστία 1898 3 Περιοδικό Αιγιναία τεύχος 7, σελ 64 4 Περιοδικό Αιγιναία Τεύχος 7 ,σελ 65

Περιβάλλον->Ανθρώπινες Δραστηριότητες Επιδράσεις στο Περιβάλλον

Όλα αυτά τα χρόνια η Αίγινα είχε μεγάλο πληθυσμό και από πολλές πληροφορίες περιηγητών και αρχαία συγγράμματα, βλέπουμε ότι ήταν αυτάρκεις νησί, με πλούσιο οικοσύστημα που κάλυπτε τις ανάγκες συντήρησής των κατοίκων του (ύδρευση, παραγωγή γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων κ.λ.π.). Η αλματώδης τουριστική ανάπτυξη του νησιού όμως οδήγησε σε μια σειρά προβλημάτων εκ των οποίων τα σημαντικότερα είναι η ύδρευση, η διαφύλαξη του περιβάλλοντος από τη ρύπανση και η διαφύλαξη του οικιστικού περιβάλλοντος και του χαρακτήρα του νησιού, από την έντονη οικοδομική δραστηριότητα. Προς αυτή την κατεύθυνση γίνονται σημαντικές κινήσεις και προσπάθειες από την πλευρά του κράτους και του Δήμου.

Ανθρώπινες Δραστηριότητες

ΑΝΘΡΩΠΙΝΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

Η Αίγινα είναι ένα τριγωνικό νησί στο κέντρο του Σαρωνικού Κόλπου. Λόγω της σημαντικής αυτής γεωγραφικής της θέσης δεσπόζει στους θαλάσσιους δρόμους ανάμεσα στη Στερεά Ελλάδα, την Πελοπόννησο, τις Κυκλάδες και την Κρήτη και έπαιξε σημαντικό ρόλο για την Ελλάδα από την αρχαιότητα (ήταν μεγάλη ναυτική και εμπορική δύναμη) μέχρι τα νεότερα χρόνια ( συνέβαλε στην επανάσταση του 1821 και έγινε η πρώτη πρωτεύουσα του νεότερου ελληνικού κράτους 1828-1829).

Όλα αυτά τα χρόνια είχε μεγάλο πληθυσμό και από πολλές πληροφορίες περιηγητών και αρχαία συγγράμματα, βλέπουμε ότι ήταν αυτάρκεις νησί, με πλούσιο οικοσύστημα που κάλυπτε τις ανάγκες συντήρησής των κατοίκων του (ύδρευση, παραγωγή γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων κ.λ.π.).

Σήμερα τα σημαντικότερα προβλήματα του νησιού είναι η ύδρευση, η διαφύλαξη του περιβάλλοντος από τη ρύπανση και η διαφύλαξη του οικιστικού περιβάλλοντος και του χαρακτήρα του νησιού, από την έντονη οικοδομική δραστηριότητα.

Προς αυτή την κατεύθυνση γίνονται σημαντικές κινήσεις και προσπάθειες από την πλευρά του κράτους και του Δήμου όπως :

• Η ύδρευση του νησιού σήμερα στηρίζεται κυρίως στην ύπαρξη γεωτρήσεων και στη μεταφορά πόσιμου νερού από την ΕΥΔΑΠ με υδροφόρες. Γίνεται δε προσπάθεια επίτευξης της σύνδεσης του νησιού με υποθαλάσσιους αγωγούς με τη Σαλαμίνα για την τελική επίλυση αυτού του προβλήματος. Μέχρι τότε όμως υπάρχουν πολλά που μπορούν να γίνουν για την εξασφάλιση πόσιμου νερού αν διδαχθούμε τον τρόπο ύδρευσης των κατοίκων σε παλιότερα χρόνια .Απαραίτητη είναι προς την κατεύθυνση αυτή η μελέτη και ενίσχυση με διάφορους τρόπους του υδροφόρου ορίζοντα όπως εξυγίανση του με μικρά φράγματα συγκράτησης του νερού( παλαιότερα είχαμε σημαντική εδαφοκάλυση με δέντρα για το σκοπό αυτό),,δενδροφυτεύσεις στις όχθες των χειμάρρων, κατασκευή λιμνοδεξαμενών και στερνών¹,μείωση σπατάλης νερού.
• Λόγω της εγγύτητας του νησιού με την Αττική έχουμε μεγάλη εισροή τουριστών και κατοίκων που επιθυμούν να έχουν κατοικία στην Αίγινα. Αποτέλεσμα αυτού είναι να παρατηρείται έντονη οικοδομική δραστηριότητα. Για να μπορέσει το νησί να αντέξει την ανοικοδόμηση, έχει αρχίσει η δημιουργία χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού ώστε να διαφυλαχθεί ο χαρακτήρας του τόπου, να υπάρχει τάξη στη δόμηση και να εξασφαλιστούν οι απαραίτητες υποδομές .
• Το θαλάσσιο περιβάλλον της Αίγινας είναι ο Σαρωνικός κόλπος ο οποίος παρουσιάζει μεγάλες ομοιότητες με αυτές του Αιγαίου. Η περιοχή δε εσωτερικότερα του Σαρωνικού δέχεται τη ρύπανση της Αττικής. Από άποψη αλιείας είναι παραγωγικός διότι έχουν γίνει σημαντικές προσπάθειες καθαρισμένου σε σχέση με προηγούμενες δεκαετίες. Έτσι είδη που είχαν απομακρυνθεί από το Σαρωνικό βλέπουμε να εμφανίζονται ξανά όπως μπακαλιάροι, γόπες, μπαλάδες, οι στείρες, σκαθάρια, κατσούλες.
• Οι ακτές της Αίγινας παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία και έχουν ανάπτυγμα 56,50 χιλιόμετρα. Στην νότια και νοτιοανατολική πλευρά είναι απότομες και εκτεθειμένες στην ανοικτή θάλασσα, ενώ στη βόρεια και βορειοανατολική πλευρά έχει παραλίες ήρεμες προστατευμένες από τους δυνατούς ανέμους, κατάλληλες απόλυτα για κολύμβηση και για αγκυροβόλια διότι σχηματίζουν μικρά φυσικά λιμάνια

Οι παραλίες αυτές ανήκουν στην Κτηματική Υπηρεσία η οποία τις παραχωρεί στο Δήμο προς εκμετάλλευση. Ο Δήμος προσπαθεί να τις αξιοποιήσει τουριστικά και τις νοικιάζει μετά από Δημοπρασία, σε επαγγελματίες για την καλοκαιρινή περίοδο.

Τα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι παράκτιες αυτές περιοχές είναι :

• Τα σκουπίδια που βγάζει η θάλασσα και προέρχονται είτε από διερχόμενα πλοία, είτε από ασυνείδητους επισκέπτες. Οι παραλίες που νοικιάζονται καθαρίζονται από τους ενοικιαστές κατά την περίοδο του καλοκαιριού. Τον καθαρισμό των άλλων ακτών την αναλαμβάνει ο Δήμος .
• Ένα άλλο πρόβλημα είναι η ύπαρξη πετρελαίου στη θάλασσα λόγω κάποιων διαρροών . Ωστόσο τα τελευταία 2 -3 χρόνια η θάλασσα έχει καθαριστεί σε μεγάλο βαθμό, λόγω έργου βιολογικού καθαρισμού που έγινε για την Ψυτάλλεια οπότε τα νερά του Σαρωνικού είναι αρκετά καθαρά και κατάλληλα για κολύμβηση.

Στο σύνολο των δραστηριοτήτων των κατοίκων και του Δήμου της Αίγινας για την διατήρηση του ιδιαίτερου χαρακτήρα και περιβάλλοντος του νησιού, δεν πρέπει να παραλείψουμε την έντονη ευαισθητοποίηση του κόσμου, που παίρνει τη μορφή εκδηλώσεων διαλέξεων και ομιλιών που οργανώνονται από το Δήμο και διάφορους συλλόγους με σκοπό την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση σε περιβαλλοντικά θέματα.

1 Περιοδικό Αιγιναία τεύχος 9 σελ 34,35

Περιβάλλον->Έδαφος-Υπέδαφος

Η Αίγινα είναι ένα τραχύ πετρώδες ηφαιστιογενές νησί και αποτελείται από δύο τύπους πετρωμάτων : ηφαιστειογενή και ιζηματογενή . Το νότιο ,ανατολικό, κεντρικό τμήμα του νησιού αποτελείται από σκληρά ηφαιστειογενή πετρώματα (δακίτες, ανδεσίτες –μαυρόπετρες ). Η βόρεια πλευρά και το κέντρο του νησιού, καλύπτεται από ιζηματογενή πετρώματα (ασβεστόλιθο, πωρόλιθο, λιμναίες και θαλάσσιες μάργες).

Έδαφος-Υπέδαφος

Η Αίγινα είναι ένα τραχύ πετρώδες ηφαιστιογενές νησί και αποτελείται από δύο τύπους πετρωμάτων : ηφαιστειογενή και ιζηματογενή.

Το νότιο ,ανατολικό, κεντρικό τμήμα του νησιού αποτελείται από σκληρά ηφαιστειογενή πετρώματα (δακίτες, ανδεσίτες –μαυρόπετρες ) τα οποία χρησιμοποιούσαν πολύ οι Βενετσιάνοι για κατασκευή οχυρών . Αποτελούνται από τα εξής συστατικά : πυριτικό οξύ, άργιλο οξείδιο και υποξείδιο του σιδήρου, μαγνησία άσβεστο κάλιο και νάτριο . Λόγω της ύπαρξης ηφαιστειογενούς εδάφους υπάρχουν στο υπέδαφος πολλά μέταλλα (χαλκός, σίδηρος, μόλυβδο, ψευδάργυρο, μαγγάνιο) και ορυκτά(βωξίτες και στυπτηρία)

Η βόρεια πλευρά και το κέντρο του νησιού, καλύπτεται από ιζηματογενή πετρώματα (ασβεστόλιθο, πωρόλιθο, λιμναίες και θαλάσσιες μάργες) .Ο πωρόλιθος (πουρί) είναι τραχύ και ανθεκτικό πέτρωμα καθώς και εύκολο στην επεξεργασία Αποτελεί σπουδαίο οικοδομικό υλικό. Λατομεία που εξάγουν πουρί βρίσκονται στη βορειοδυτική πλευρά του νησιού. Γενικά τα ασβεστολιθικά πετρώματα είναι τα κύρια πετρώματα της Ελλάδας και από αυτά αποτελούνται και πολλά σπήλαια. Στην Αίγινα έχουν αποκαλυφθεί μερικά σπήλαια που δεν έχουν όμως μεγάλο βάθος αλλά ούτε σταλακτίτες και σταλαγμίτες λόγω του ξερού κλίματος και της ελάχιστης υγρασίας.

Το νησί σχηματίστηκε κατά τις τελευταίες τεκτονικές διαταραχές του μεσοζωικού αιώνα(65-2 εκατ. χρόνια π.χ.) κατά την οποία κατακρημνίστηκε η Αιγηίδα, έγινε ο χωρισμός από την Αττική και δημιουργήθηκαν τα ηφαίστεια της Αίγινας και των Μεθάνων τα οποία ανήκουν στη τοξοειδή ζώνη ηφαιστείων του συμπλέγματος των Κυκλάδων . Την τελική τριγωνική μορφή του το νησί το πήρε με την δράση των ηφαιστείων αυτών (12-2 εκ χρόνια π.χ. και μεταγενέστερα 2-0 εκ. χρόνια π.χ.).

Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα, σελ 29, Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989,σελ 24

Τουρισμός->Αθλητισμός

Στην Αίγινα εδρεύουν αθλητικοί σύλλογοι ποδοσφαίρου όπως επίσης και πολλοί ναυτικοί σύλλογοι.

Αθλητισμός

ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ – ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ

• Α.Ο. ΣΑΡΩΝΙΚΟΣ, Γυμναστηρίου 1 18010 Αίγινα (Αποτελεί ομάδα ανδρικού ποδοσφαίρου ). Eχει αναδείξει 11 φορές πρωταθλητές ‘Α Πειραιά . Αγωνίζεται στην Δ΄ Εθνική κατηγορία και πολλοί αθλητές του είχαν συμμετοχή σε Εθνικές Ομάδες.

• Α.Π.Μ.Σ. ΑΙΓΙΝΑΣ ΜΥΡΜΙΔΩΝ Μαραθώνας Αίγινας (Αποτελεί ομάδα ποδοσφαίρου – Μίνι σόκερ ανδρικό, παιδικό προπαιδικό junior .

• Α.Ε. ΑΙΓΙΝΑΣ ΑΝΔΡΩΝ ΓΥΝΑΙΚΩΝ Γυμναστηρίου 1-18010 Αίγινα Αποτελεί ομάδα ποδοσφαίρου γυναικών. Ήταν για τρία χρόνια πλωταθλήτριες Ελλάδας .Ακόμα είχαν δύο συμμετοχές στο champion league (πανευρωπαϊκό πρωτάθλημα)

• ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΙΓΙΝΑΣ ΝΟΑ Πόλη Αίγινας

Ομάδα ιστιοπλοΐας. Οι επιδόσεις τους είναι πανελληνιονίκες κατηγορίας optimist, Βαλκανιονίκες, Μεσογειονίκες, παίζουν σε κατηγορία 420 πανελληνιονίκες ,επίσης κατηγορία lazer οι γυναίκες και οι άνδρες με πανελλήνιες νίκες.

• ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΒΑΓΙΑΣ
• ΝΑΥΤΙΚΟ ΟΜΙΛΟ ΒΡΟΧΕΙΩΝ
• ΝΑΥΤΙΚΟ ΟΜΙΛΟ ΛΙΜΕΝΟΣ ΦΑΡΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ
• ΝΑΥΤΙΚΟ ΟΜΙΛΟ ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑΣ (Ν.Ο.Α.Μ.)
• ΑΙΑΚΟΣ

Τουρισμός->Ακτές-Παραλίες

Η Αίγινα είναι νησί με έδαφος πετρώδες τραχύ ηφαιστιογενές και ασβεστολιθικό Οι ακτές της παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία και έχουν ανάπτυγμα 56,50 χιλιόμετρα. Στην νότια και νοτιοανατολική πλευρά είναι απότομες και εκτεθειμένες στην ανοικτή θάλασσα αλλά με αρκετές μικρές και προσιτές σχετικά αμμώδεις παραλίες, ενώ στη βόρεια και βορειοανατολική πλευρά, έχει παραλίες ήρεμες ,αμμώδεις, αβαθείς, προστατευμένες από τους δυνατούς ανέμους, οι οποίες σχηματίζουν μικρά φυσικά λιμάνια κατάλληλα για κολύμπι ή αγκυροβόλι.

Παραλίες

ΑΚΤΕΣ ΠΑΡΑΛΙΕΣ ΠΛΑΖ

Η Αίγινα είναι νησί με έδαφος πετρώδες τραχύ ηφαιστιογενές και ασβεστολιθικό Οι ακτές της παρουσιάζουν μεγάλη ποικιλομορφία και έχουν ανάπτυγμα 56,50 χιλιόμετρα.

Στην νότια και νοτιοανατολική πλευρά είναι απότομες και εκτεθειμένες στην ανοικτή θάλασσα αλλά με αρκετές μικρές και προσιτές σχετικά αμμώδεις παραλίες, ενώ στη βόρεια και βορειοανατολική πλευρά, έχει παραλίες ήρεμες ,αμμώδεις, αβαθείς, προστατευμένες από τους δυνατούς ανέμους, οι οποίες σχηματίζουν μικρά φυσικά λιμάνια κατάλληλα για κολύμπι ή αγκυροβόλι.

Τα νερά του Σαρωνικού που αποτελούν τη θάλασσα που περικλείει το νησί είναι αρκετά καθαρά μετά και από το έργο του βιολογικού καθαρισμού που έγινε για την Ψυτάλλεια και κατάλληλα για κολύμβηση.

Οι παραλίες αυτές ανήκουν στην Κτηματική Υπηρεσία η οποία τις παραχωρεί

στο Δήμο ο οποίος προσπαθεί να τις αξιοποιήσει τουριστικά και τις νοικιάζει μετά από Δημοπρασία, σε επαγγελματίες για την καλοκαιρινή περίοδο.

Έτσι η Αίγινα διαθέτει πολλές παραλίες προς κολύμβηση λόγω της μορφολογίας του εδάφους των ακτών της (σχηματίζει πολλά φυσικά κοιλώματα). Από αυτές αρκετές είναι οργανωμένες (διαθέτουν κυλικείο, ομπρέλες, ξαπλώστρες, ντους) κυρίως στις βορειοδυτικές περιοχές του νησιού όπως :

·         ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΠΟΛΗ : Παραλία ΑΥΡΑΣ,ΚΟΛΟΝΑΣ,ΠΑΝΑΓΙΤΣΑΣ

·         ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΛΑΚΑΚΙΑ0ΛΙΒΑΔΙ : Δύο παραλίες ΚΑΜΑΡΕΣ

·         ΠΕΡΙΟΧΗ ΜΑΡΑΘΩΝΑ : Παραλία ΑΓΙΟΥ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ, Α & Β ΜΑΡΑΘΩΝΑ 

·         ΠΕΡΙΟΧΗ ΠΕΡΔΙΚΑΣ : Παραλία ΑΙΓΙΝΗΤΙΣΣΑΣ , ΣΑΡΠΑ,ΚΛΕΙΔΙ,ΚΛΗΜΑ

·         ΠΕΡΙΟΧΗ ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑ : Παραλία ΑΓΙΑ ΜΑΡΙΝΑ

·         ΠΕΡΙΟΧΗ ΚΥΨΕΛΗΣ : Καβουρόπετρα, Παραλία ‘Αρφαρά’, Παραλία ‘Τηλέγραφος’ 

·         ΠΕΡΙΟΧΗ ΣΟΥΒΑΛΑΣ : Παραλία ΣΟΥΒΑΛΑΣ,ΛΟΥΤΡΩΝ ΣΟΥΒΑΛΑΣ,ΑΓΙΩΝ, ΒΑΓΙΑΣ

Τουρισμός->Δημόσιες υπηρεσίες-Υγεία-Εκπαίδευση-Τηλέφωνα

Σε αυτήν την υποκατηγορία παρουσιάζονται τα στοιχεία επικοινωνίας των δημόσιων υπηρεσιών που βρίσκονται στην Αίγινα.

Δημόσιες Υπηρεσίες κ.τ.λ.

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΔΗΜΟΣΙΕΣ-ΚΟΙΝΗΣ ΩΦΕΛΕΙΑΣ-ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ-ΥΓΕΙΑ

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟ ΤΜΗΜΑ ΑΙΓΙΝΑΣ ΤΜΗΜΑ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ	Λ. .Λαδά 13	22970 23333               22970 23333       ,23243 22970 22100               22970 22100
ΑΣΤΥΝΟΜΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΜΕΣΑΓΡΟΥ	Μεσαγρός	22970 71201               22970 71201
ΔΑΣΑΡΧΕΙΟ	Πλ.Εθνεγερσίας,Αίγινα	22970 22912               22970 22912
ΔΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ	Οινώνης 2, Αίγινα	22970 22633               22970 22633
ΕΙΡΗΝΟΔΙΚΕΙΟ	Αίγινα	22970 22636               22970 22636
ΛΙΜΕΝΙΚΟ ΤΑΜΕΙΟ	Παραλία	22970 26320               22970 26320
ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΑΙΓΙΝΑΣ	Αιακού 2,Αίγινα	22970 22328               22970 22328
ΛΙΜΕΝΑΡΧΕΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ		210 4511310               210 4511310       ,4593911
ΛΙΜΕΝΙΚΟ ΦΥΛΑΚΕΙΟ ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑΣ	Αγία Μαρίνα	22970 32358               22970 32358
ΛΙΜΕΝΙΚΟ ΦΥΛΑΚΕΙΟ ΣΟΥΒΑΛΑΣ	Σουβάλα	22970 52188               22970 52188
ΤΕΛΩΝΕΙΟ	Π. Αιγινήτου 3, Αίγινα	22970 22589               22970 22589
ΥΠΟΘΗΚΟΦΥΛΑΚΕΙΟ	Αίγινα	22970 23806               22970 23806
ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ		22970 22912               22970 22912

ΔΗΜΟΤΙΚΕΣ ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ

ΔΗΜΟΣ ΑΙΓΙΝΑΣ	Χρ. Λαδά 1	22970 24444               22970 24444       ,22409,22030,2558825885
ΚΕΝΤΡΟ ΕΞΥΠΗΡΕΤΗΣΗΣ ΠΟΛΙΤΩΝ	Αφαίας 29,Αίγινα	22970 26222               22970 26222
Δ.Δ. ΒΑΘΕΩΣ	Βαθύ	22970 54000               22970 54000
Δ.Δ. ΚΥΨΕΛΗΣ	Κυψέλη	22970 22147               22970 22147
Δ.Δ. ΜΕΣΑΓΡΟΥ	Μεσαγρός	22970 71210               22970 71210
Δ.Δ. ΠΕΡΔΙΚΑΣ	Πέρδικα	22970 61073               22970 61073

ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ

ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΦΙΛΑΡΜΟΝΙΚΗ ΑΙΓΙΝΑΣ		22970 22220               22970 22220
ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΜΙΚΤΗ ΧΟΡΩΔΙΑ	ΑΙΓΙΝΑ	22970 22220               22970 22220
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ&ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΙΓΙΝΑΣ ΠΑΝΑΓΗ&ΕΛΕΝΗΣ ΗΡΕΙΩΤΗ	Σπ.Ρόδη 16, Αίγινα	22970 26401               22970 26401
ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ		22970 24444               22970 24444
ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΥΨΕΛΗΣ		22970 24444               22970 24444
ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΘΕΑΤΡΟ ΑΙΓΙΝΑΣ	Αίγινα	22970 25198               22970 25198
ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΛΟΗΣ	Χλόη Αίγινας	22970 23707               22970 23707
ΔΗΜ.ΛΙΜ.ΤΑΜΕΙΟ	Παραλία	22970 26320               22970 26320

ΥΠΗΡΕΣΙΕΣ ΚΟΙΝΗΣ ΩΦΕΛΕΙΑΣ

ΔΕΗ	Οινώνης 3, Αίγινα	22970 22314               22970 22314       ,22737,22901,28763
ΕΛΤΑ	Πλ. Εθνεγερσίας, Αίγινα	22970 22398               22970 22398
ΙΚΑ	Οινώνης 2, Αίγινα	22970 22227               22970 22227
ΟΤΕ	Παλαιάς Χώρας 6, Αίγινας	22970 22121               22970 22121       ,22599,22399,22211,27299

ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ

ΔΗΜΟΤΙΚΟΣ ΠΑΙΔΙΚΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΧΛΟΗΣ	Χλόη Αίγινας	22970 23707               22970 23707
ΝΗΠΙΑΓΩΓΕΙΑ 1Ο ΑΙΓΙΝΑΣ 2Ο ΑΙΓΙΝΑΣ ΑΓ. ΑΣΩΜΑΤΩΝ ΑΛΩΝΩΝ ΒΑΘΕΩΣ ΚΥΨΕΛΗΣ ΜΕΣΑΓΡΟΥ ΠΕΡΔΙΚΑΣ		22970 22865               22970 22865 22970 22203               22970 22203 22970 25835               22970 25835 22970 32590               22970 32590 22970 53166               22970 53166 22970 23623               22970 23623 22970 71312               22970 71312 22970 61488               22970 61488
ΓΥΜΝΑΣΙΑ ΑΙΓΙΝΑΣ 1Ο ΑΓ.ΒΑΡΒΑΡΑΣ 2Ο ΚΥΨΕΛΗ		22970 22565               22970 22565 22970 22388               22970 22388
ΛΥΚΕΙΟ ΑΙΓΙΝΑΣ	Αγ.Βαρβάρα	22970 22366               22970 22366
ΤΕΕ ΑΙΓΙΝΑΣ	Αίγινα	22970 24475               22970 24475
ΙΕΚ ΑΙΓΙΝΑΣ	Λ.Λεούση,αίγινα	22970 25381               22970 25381

ΥΓΕΙΑ

ΚΕΝΤΡΟ ΥΓΕΙΑΣ		22970 22222               22970 22222       ,22886
ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΑ ΙΑΤΡΕΙΑ ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑΣ ΜΕΣΑΓΡΟΥ ΑΓΚΙΣΤΡΙ		22970 32175               22970 32175 22970 71390               22970 71390 22970 91215               22970 91215
ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΑΙΓΙΝΑΣ ΑΓ. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ	Πόλη Αίγινας	22970 24489               22970 24489       ,29128

Τουρισμός->Τουριστική υποδομή

Η Αίγινα έχει αναπτύξει μια πολύ καλή τουριστική υποδομή. Γενικά η χωρητικότητα των ξενοδοχείων που βρίσκονται στο Δήμο Αίγινας είναι περίπου 3.700 κλίνες. Οι επιχειρήσεις δε ενοικιαζόμενων δωματίων έχουν 2.500 κλίνες. Ο μεγαλύτερος αριθμός διαθέσιμων ξενοδοχείων, ενοικιαζόμενων δωματίων και επιπλωμένων διαμερισμάτων βρίσκονται στην περιοχή της Αγ. Μαρίνας που αποτελεί και το μεγαλύτερο τουριστικό θέρετρο στο νησί.

Τουριστική Υποδομή

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ

Ο επισκέπτης στην Αίγινα έχει στη διάθεσή του έναν μεγάλο αριθμό ξενοδοχείων όλων των τύπων και κατηγοριών για να επιλέξει ανάλογα με την περιοχή που θέλει να παραμείνει και τις οικονομικές του δυνατότητες.

Γενικά η χωρητικότητα των ξενοδοχείων που βρίσκονται στο Δήμο Αίγινας είναι περίπου 3.700 κλίνες. Οι επιχειρήσεις δε ενοικιαζόμενων δωματίων έχουν 2.500 κλίνες.

Ο μεγαλύτερος αριθμός διαθέσιμων ξενοδοχείων, ενοικιαζόμενων δωματίων και επιπλωμένων διαμερισμάτων βρίσκονται στην περιοχή της Αγ. Μαρίνας που αποτελεί και το μεγαλύτερο τουριστικό θέρετρο στο νησί. Εκτός βέβαια από την Αγ. Μαρίνα υπάρχουν και σε άλλες τουριστικές περιοχές όπως την Πέρδικα, τη Σουβάλα, τους Αγίους, την Βαγία και την ευρύτερη περιοχή της πόλης της Αίγινας.

Αστυνομικό Τμήμα Αίγινας, Τμήμα τουρισμού

Τηλ : 22970 27777               22970 27777

Γραφείο πληροφοριών

Τηλ : 22970 26967               22970 26967

Τουρισμός->Τουριστική υποδομή

Η Αίγινα έχει αναπτύξει μια πολύ καλή τουριστική υποδομή. Γενικά η χωρητικότητα των ξενοδοχείων που βρίσκονται στο Δήμο Αίγινας είναι περίπου 3.700 κλίνες. Οι επιχειρήσεις δε ενοικιαζόμενων δωματίων έχουν 2.500 κλίνες. Ο μεγαλύτερος αριθμός διαθέσιμων ξενοδοχείων, ενοικιαζόμενων δωματίων και επιπλωμένων διαμερισμάτων βρίσκονται στην περιοχή της Αγ. Μαρίνας που αποτελεί και το μεγαλύτερο τουριστικό θέρετρο στο νησί.

Τουριστική Υποδομή

ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΗ ΥΠΟΔΟΜΗ

Ο επισκέπτης στην Αίγινα έχει στη διάθεσή του έναν μεγάλο αριθμό ξενοδοχείων όλων των τύπων και κατηγοριών για να επιλέξει ανάλογα με την περιοχή που θέλει να παραμείνει και τις οικονομικές του δυνατότητες.

Γενικά η χωρητικότητα των ξενοδοχείων που βρίσκονται στο Δήμο Αίγινας είναι περίπου 3.700 κλίνες. Οι επιχειρήσεις δε ενοικιαζόμενων δωματίων έχουν 2.500 κλίνες.

Ο μεγαλύτερος αριθμός διαθέσιμων ξενοδοχείων, ενοικιαζόμενων δωματίων και επιπλωμένων διαμερισμάτων βρίσκονται στην περιοχή της Αγ. Μαρίνας που αποτελεί και το μεγαλύτερο τουριστικό θέρετρο στο νησί. Εκτός βέβαια από την Αγ. Μαρίνα υπάρχουν και σε άλλες τουριστικές περιοχές όπως την Πέρδικα, τη Σουβάλα, τους Αγίους, την Βαγία και την ευρύτερη περιοχή της πόλης της Αίγινας.

Αστυνομικό Τμήμα Αίγινας, Τμήμα τουρισμού

Τηλ : 22970 27777               22970 27777

Γραφείο πληροφοριών

Τηλ : 22970 26967               22970 26967

Τουρισμός->Μέσα Μεταφοράς

Στη νήσο Αίγινας μπορεί να φθάσει κανείς με πλοία κλειστού τύπου ή ταχύπλοα- δελφίνια από το λιμάνι του Πειραιά από το οποίο απέχει 6,5 ναυτικά μίλια . Τα δρομολόγια για το νησί είναι καθημερινά και είναι πυκνά το καλοκαίρι και ποιο αραιά το χειμώνα ( κατά μέσο όρο ανά μια ώρα ) και διαρκούν το πολύ μιάμιση ώρα. Οι μετακινήσεις εντός του νησιού, των κατοίκων και των τουριστών γίνεται με ιδιωτικά αυτοκίνητα, με ΤΑΧΙ , την Τοπική συγκοινωνία του Δήμου Αίγινας και με τα ΚΤΕΛ Αίγινας.

Μέσα Μεταφοράς

ΜΕΣΑ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ

ΘΑΛΑΣΣΙΑ

Στη νήσο Αίγινας μπορεί να φθάσει κανείς με πλοία κλειστού τύπου ή ταχύπλοα- δελφίνια από το λιμάνι του Πειραιά από το οποίο απέχει 6,5 ναυτικά μίλια . Τα δρομολόγια για το νησί είναι καθημερινά και είναι πυκνά το καλοκαίρι και ποιο αραιά το χειμώνα ( κατά μέσο όρο ανά μια ώρα ) και διαρκούν το πολύ μιάμιση ώρα. Επίσης σπάνια τα δρομολόγια σταματούν λόγω κακοκαιρίας.

Η Αίγινα εκτός από το κύριο λιμάνι της στην πόλη της Αίγινας έχει λιμάνια, τη Σουβάλα και την Αγία Μαρίνα, στα οποία μπορεί να φθάσει κάποιος απευθείας από τον Πειραιά (κυρίως τους καλοκαιρινούς μήνες)

Τηλ Λιμεναρχείο Αίγινας : 22970 22328               22970 22328

Τηλ Λιμεναρχείο Πειραιά : 210 4511310               210 4511310       , 210 4593911               210 4593911

Επίσης στο νησί της Αίγινας υπάρχουν και θαλάσσια ΤΑΧΙ τα οποία εξυπηρετούν έκτακτες ανάγκες ή μεταφορά στα απέναντι νησιά Αγκίστρι και Μονή

ΞΗΡΑΣ

Σήμερα η νήσος Αίγινα έχει ένα μεγάλο δίκτυο αυτοκινητόδρομων που τα τελευταία χρόνια έγιναν μεγάλες προσπάθειες από το Δήμο και τη Νομαρχεία για την ασφαλτόστρωσή τους. Η μετακινήσεις εντώς του νησιού, των κατοίκων και των τουριστών γίνεται με ιδιωτικά αυτοκίνητα, με ΤΑΧΙ , την Τοπική συγκοινωνία του Δήμου Αίγινας και με τα ΚΤΕΛ Αίγινας.

Τηλ ΚΤΕΛ Αίγινας : 22970 22787               22970 22787

Τηλ ΤΑΧΙ Αίγινας : 22970 22635               22970 22635

Αστυνομικό Τμήμα Αίγινας, Τμήμα τουρισμού

Τηλ : 22970 27777               22970 27777

Γραφείο πληροφοριών

Τηλ : 22970 22220               22970 22220

Τουρισμός->Είδη Τουρισμού

Το νησί της Αίγινας έχει να προσφέρει μια μεγάλη ποικιλία από τουριστικές δραστηριότητες στον επισκέπτη. Ο επισκέπτης μπορεί να κάνει εναλλακτικό τουρισμό, θρησκευτικό τουρισμό, να απολαύσει τα ιαματικά λουτρά της νήσου και να ταξιδέψει σε κοντινούς προορισμούς όπως η Πελοπόννησος και τα υπόλοιπα νησιά του Αργοσαρωνικού.

Ψυχαγωγεία – Εκδηλώσεις – Συνέδρεια – Εκθέσεις

ΨΥΧΑΓΩΓΕΙΑ-ΕΚΔΗΛΩΣΕΙΣ-ΣΥΝΕΔΡΕΙΑ-ΕΚΘΕΣΕΙΣ

Στην Αίγινα μπορεί να φθάσει κανείς με πλοία κλειστού τύπου ή δελφίνια από το λιμάνι του Πειραιά από το οποίο απέχει 6,5 ναυτικά μίλια . Τα δρομολόγια για το νησί είναι τακτικά ( κατά μέσο όρο ανά μια ώρα ) και διαρκούν το πολύ μιάμιση ώρα. Στην εγγύτητα αυτή με την Αττική, καθώς και η φυσική ομορφιά του νησιού, οφείλεται ότι το νησί έχει επισκέπτες όλες τις περιόδους του χρόνου αλλά και αύξηση των μόνιμων κατοίκων . Έτσι η Αίγινα είναι ένα ζωντανό νησί με ανεπτυγμένη αγορά ( ωράριο καταστημάτων : από Δευτέρα έως Σάββατο 9:00-13:00 και Τρίτη-Πέμπτη-Σάββατο :17:00-20:00) στο οποίο γίνονται εκδηλώσεις και εκθέσεις όλες τις εποχές του χρόνου. Το καλοκαίρι δε υπό την αιγίδα του Δήμου Αίγινας οργανώνεται εδώ και χρόνια Πολιτιστικό καλοκαίρι στα πλαίσια του οποίου γίνονται εκδηλώσεις εκθέσεις ομιλίες και συναυλίες .

Υπάρχουν δε πολλές ταβέρνες-ψαροταβέρνες,εστιατόρια καθώς και μπάρ, καφετέριες, νυχτερινά clubs, κέντρα με ζωντανή μουσική, που βρίσκονται σε όλες τις περιοχές του νησιού. ένα δημοτικό θέατρο και ένα ιδιωτικό θέατρο (ορμίσκος) που γίνονται παραστάσεις το χειμώνα, ένας χειμερινός και τρείς καλοκαιρινοί κινηματογράφοι (στην πόλη της Αίγινας ). Επίσης πρέπει να αναφερθεί ότι το καλοκαίρι οργανώνονται επισκέψεις για τις παραστάσεις στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου

Περιβαλλοντικό Ενδιαφέρον

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ  

ΕΚΠΑΖ

ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΑΓΡΙΩΝ ΖΩΩΝ ΚΑΙ ΠΟΥΛΙΩΝ

Μετά την Παχειά Ράχη θα συναντήσουμε Το Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων (ΕΚΠΑΖ) . Αρχικά( 1/4/1984 )η Οργάνωση είχε τη μορφή Άτυπης συνεργασίας ενώ από 1/6/1990 είναι Αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία με έδρα της στις Βρυξέλες και το Παρίσι ενώ για την Ελλάδα η έδρα των δραστηριοτήτων της βρίσκεται στην Αίγινα. Το ΕΚΠΑΖ στην Αίγινα είναι το πρώτο κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων στα Βαλκάνια και ένα από τα μεγαλύτερα στην Ευρώπη. Από το 1996 αποτελεί κυρίως ΚΕΝΤΡΟ ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΑΓΡΙΩΝ ΠΟΥΛΙΩΝ ΚΑΙ ΜΙΚΡΩΝ ΘΗΛΑΣΤΙΚΩΝ Στηρίζεται στην εθελοντική προσφορά εργασίας, διαθέτει δίκτυο συνεργατών σε όλη σχεδόν την Ελλάδα και βρίσκεται σε άμεση επαφή με τα περισσότερα αντίστοιχα Κέντρα Περίθαλψης του εξωτερικού.

Στόχοι του ΕΚΠΑΖ είναι:

• η περίθαλψη και επανένταξη στη φύση των άγριων ζώων που εισάγονται σε αυτό για νοσηλεία, ως αποτέλεσμα ανθρωπογενών επιδράσεων στη φύση.
• Η Συλλογή στοιχείων για τους κινδύνους που απειλούν τα άγρια ζώα σε όλη την επικράτεια και η ενεργή δράση για την ελαχιστοποίηση τους.
• Η ενημέρωση της κοινής γνώμης και των αρμόδιων φορέων για την προστασία ειδών και βιοτόπων. 

Διεύθυνση Αίγινας : Τ. Θ. 57, 18010, Αίγινα Τηλ: 2297031338               2297031338         Κιν.: 6979252277               6979252277        Fax: 2297028214 e-mail: ekpaz@ekpazp.gr    web site: www.ekpazp.gr

ΚΑΤΑΦΥΓΕΙΟ ΑΓΡΙΑΣ ΖΩΗΣ

 Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η Αίγινα είχε ανεπτυγμένο και πλούσιο οικοσύστημα, Ένας σημαντικός λόγος ήταν, ότι οι άνθρωποι δεν έκαναν πόλεμο στα ενοχλητικά άγρια ζώα, γνωρίζοντας για τον ευεργετικό τους ρόλο στην ισορροπία του περιβάλλοντος. Ιστορικά στοιχεία αναφέρουν για ύπαρξη χερσαίων σαρκοφάγων όπως τσακάλια και αλεπούδες αλλά και για αϊτούς και για όρνια

Κατά τα τέλη της Τουρκοκρατίας με την άφιξη μεγάλου αριθμού προσφύγων στο νησί, άρχισε η μεγάλη παρακμή των δασών και της πανίδας. Οι αλεπούδες λιγόστεψαν τόσο που οι πέρδικες σχημάτιζαν ολόκληρα κοπάδια που περπατούσαν στους αγροτικούς δρόμους και έκανα τεράστιες ζημιές σε καλλιέργειες .

Σήμερα το οικοσύστημα της Αίγινας είναι απλούστερο οικολογικά .¹ Δεν έχει άγρια σαρκοφάγα θηλαστικά όπως τα παλαιότερα χρόνια αλλά έχει από ενδημικά : πέρδικες ( τις ορεινές πέρδικες ή τσούκα) ,λαγούς αγριοκούνελα και αλεπούδες ( επειδή είχε μειωθεί σημαντικά ο αριθμός τους, τις φέρνει ο κυνηγητικό σύλλογος στο νησί από αλλού, για να έχει το οικοσύστημα ισορροπία ). Επειδή το νησί αποτελεί πέρασμα αποδημητικών ( είναι πάνω στον Ανατολικό Μεταναστευτικό διάδρομo ) , ανά περιόδους συναντούμε αποδημητικά όπως μπεκάτσες, τρυγόνια, ορτύκια, τσίχλες .

Για την ενίσχυση και αναπαραγωγή της υπάρχουσας πανίδας, έχει οριστεί μεγάλη περιοχή γύρω από το κέντρο περίθαλψης άγριων ζώων, ως προστατευόμενο καταφύγιο άγριας ζωής και απαγορεύεται το κυνήγι εκεί σε όλες τις περιόδους.

ΚΥΝΗΓΙ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ

Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η Αίγινα είχε ανεπτυγμένο και πλούσιο οικοσύστημα, Ένας σημαντικός λόγος ήταν, ότι οι άνθρωποι δεν έκαναν πόλεμο στα ενοχλητικά άγρια ζώα, γνωρίζοντας για τον ευεργετικό τους ρόλο στην ισορροπία του περιβάλλοντος. Ιστορικά στοιχεία αναφέρουν για ύπαρξη χερσαίων σαρκοφάγων όπως τσακάλια και αλεπούδες αλλά και για αϊτούς και για όρνια

Κατά τα τέλη της Τουρκοκρατίας με την άφιξη μεγάλου αριθμού προσφύγων στο νησί, άρχισε η μεγάλη παρακμή των δασών και της πανίδας. Οι αλεπούδες λιγόστεψαν τόσο που οι πέρδικες σχημάτιζαν ολόκληρα κοπάδια που περπατούσαν στους αγροτικούς δρόμους και έκανα τεράστιες ζημιές σε καλλιέργειες .

Σήμερα το οικοσύστημα της Αίγινας είναι απλούστερο οικολογικά .² Δεν έχει άγρια σαρκοφάγα θηλαστικά όπως τα παλαιότερα χρόνια αλλά έχει από ενδημικά : πέρδικες ( τις ορεινές πέρδικες ή τσούκα) ,λαγούς αγριοκούνελα και αλεπούδες ( επειδή είχε μειωθεί σημαντικά ο αριθμός τους, τις φέρνει ο κυνηγητικό σύλλογος στο νησί από αλλού, για να έχει το οικοσύστημα ισορροπία ). Επειδή το νησί αποτελεί πέρασμα αποδημητικών ( είναι πάνω στον Ανατολικό Μεταναστευτικό διάδρομo ) , ανά περιόδους συναντούμε αποδημητικά όπως μπεκάτσες, τρυγόνια, ορτύκια, τσίχλες .

Υπάρχει μεγάλη κυνηγετική δραστηριότητα στο νησί .Ο κυνηγητικός σύλλογος Αίγινας αριθμεί περίπου 387 μέλη. Σκοπό του έχει να εκδίδει άδειες κυνηγίου, να φροντίζει για την συντήρηση των θηραμάτων ( προσφορά νερού τροφής) αλλά και τον εμπλουτισμό του οικοσυστήματος με νέα θηράματα ( εισάγει στο νησί, από άλλα μέρη, είδη στα οποία παρατηρείται μείωση ) .

Το κυνήγι επιτρέπεται από 15 Σεπτεμβρίου έως 28 Φεβρουαρίου, σε όλο το νησί, εκτός από την περιοχή που έχει οριστεί καταφύγιο άγρια ζωής και βρίσκεται γύρω από το Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων.

Κυνηγητικός Σύλλογος Αίγινας

Διεύθυνση : Δημοτικό Γυμναστήριο 18010 , Αίγινα Τηλ-Fax:

1 Περιοδικό Αιγιναία Τεύχος 9, σελ 34 2 Περιοδικό Αιγιναία Τεύχος 9, σελ 34

Ιαματικά Λουτρά

ΘΕΡΜΕΣ ΠΗΓΕΣ ΙΑΜΑΤΙΚΑ ΛΟΥΤΡΑ¹

Επειδή η Αίγινα είναι ηφαιστειογενές νησί έχει θερμές ιαματικές πηγές οι οποίες ήταν γνωστές και χρησιμοποιούνταν και κατά την αρχαιότητα. Δύο τέτοιες πηγές έχουν εντοπιστεί έως σήμερα :

• Στις Σουβάλα στη θεση Θέρμες Το όνομα και κάποια λείψανα αρχαίων κτισμάτων δείχνουν ότι ήταν γνωστή στην αρχαιότητα. Κατά τον 19^ο αιώνα ο καθηγητής Α. Δαμβέργης έκανε σχετική μελέτη για την πηγή προκειμένου να αξιοποιηθεί από το κράτος. Έτσι από τη μελέτη του είναι γνωστό ότι πρόκειται για πηγή θερμή(25,9⁰) αλιπηγή , βρωμιούχος, ασθενώς αλκαλική και είναι κατάλληλη για ρευματικές, αρθριτικές και δερματικές παθήσεις. Σήμερα γίνεται περιορισμένη εκμετάλλευση της .
• Στο Μαραθώνα και στη θέση Κακοπέρατο, υπάρχει πηγή υδροθειούχα που δεν έχει ακόμα μελετηθεί

1 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα , σελ 43, Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1989, σελ 28

Θρησκευτικός Τουρισμός

ΕΚΚΛΗΣΙΕΣ-ΕΞΩΚΚΛΗΣΙΑ(ΜΕ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΟ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ)

ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ ΑΙΓΙΝΑ –ΠΑΛΑΙΟΧΩΡΑ¹

Παλαιοχώρα ονομάζεται η περιοχή του απόκρημνου λόφου, κοντά στον Μοναστήρι της Αγίας Τριάδας (Άγιος Νεκτάριος), ο οποίος είναι σπαρμένος με ξωκλήσια και ερείπια βυζαντινής πόλης. Η τοποθεσία είναι επίσης γνωστή σαν «Νησιώτικος Μυστράς «.

Οι αρχαιολόγοι τοποθετούν στην ίδια θέση την αρχαία πόλη της Αίγινας, Οίη ή Οία όπου λάτρευαν τους αρχαίου θεούς και κυρίως ξόανα-ξύλινα αγάλματα της Δήμητρας και της Περσεφόνης .Αυτό γίνεται φανερό από πλήθος αρχαίων επιγραφών κατάσπαρτες στο χώρο ή εντοιχισμένες σε εκκλησίες ,καθώς και μεγάλος αριθμός αρχαίων αρχιτεκτονικών μελών, τα οποία όσα δεν ήταν ενσωματωμένα στις εκκλησίες έχουν μεταφερθεί σε άλλα ασφαλή σημεία, όπως το αρχαιολογικό μουσείο της Αίγινας

Εκεί εγκαταστάθηκαν οι Αιγινήτες, περί το 896 μ.Χ., για να αποφύγουν τις επιδρομές των Σαρακηνών κουρσάρων και παρέμειναν ως το 1800 μ.Χ., οπότε και επέστρεψαν στην περιοχή του λιμανιού, όπου είναι σήμερα η πόλη της Αίγινας.

Τα σπίτια της μεσαιωνικής αυτής πόλης κάλυπταν όλη την ΝΔ πλαγιά του λόφου και ανέβαιναν αμφιθεατρικά ως την κορυφή. Οι κάτοικοι ασχολούνταν με το εμπόριο και την ναυτιλία και καλλιεργούσαν τα μικρά κτήματα και περιβόλια γύρω από την περιοχή της πόλης. Κατά τη διάρκεια της κατοίκησής της η Παλαιοχώρα δεν κατάφερε πάντα να αποφύγει την καταστροφή. Από τον 9^ο-12^ο αιώνα είναι ελάχιστες οι μαρτυρίες για την Αίγινα αλλά είναι γνωστό ότι μαστιζόταν έντονα από την πειρατεία και η ιστορία της είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με τις περιόδους κατοχής από τους Φράγκους, τους Ενετούς και τους Οθωμανούς. Το 1537 κατελήφθη από τον Βαρβαρόσα όπου λεηλάτησε τις περισσότερες εκκλησίες και γιαυτό ελάχιστες από τις υπάρχουσες χρονολογούνται πριν από τα μέσα του 15^ου αιώνα .Από αυτή τη χρονολογία και πέρα εναλλάσσονταν οι κατακτητές Βενετοί και Οθωμανοί μέχρι τον 18^οαιώνα που είχε μείνει ένα μισοερειπωμένο χωριό αποτελούμενο από 300-400 σπίτια, σύμφωνα με πηγές Ευρωπαίων περιηγητών. Όταν οι κάτοικοι, τελικά, εγκατέλειψαν την Παλαιοχώρα και κατέβηκαν στην σημερινή πόλη της Αίγινας, τα σπίτια ερήμωσαν και σταδιακά κατέρρευσαν. Απέμειναν περίπου 38 εκκλησίες, οι περισσότερες διακοσμημένες με τοιχογραφίες διαφόρων εποχών, από τον 13ο έως τον 18ο αιώνα.

Στην είσοδο της Παλιαχώρας βρίσκεται η εκκλησία του Σταυρού που γιορτάζεται στις 14 Σεπτεμβρίου, καθώς και το Πάσχα που εορτάζεται στο περίβολο του ναού η αναβίωση του εθίμου του χορού της Λαμπρής . Αριστερά και πιο ψηλά, είναι η Βασιλική του Αγίου Γεωργίου του Καθολικού. η οποία αργότερα ονομάστηκε Παναγία η Φορίτισσα και αποτελούσε την κεντρική πλατεία της Παλιαχώρας. Συνεχίζοντας συναντάμε το Καθεδρικό ναό του της Επισκοπής –Αγίου  Διονυσίου ( Επίσκοπου του νησιού απο το 1576 μέχρι το 1579) μια θολωτή Βασιλική, η οποία έχει χτιστεί μέσα στον βράχο) Ο Άγιος ζούσε σε ένα κελί δίπλα στο ναό που σώζεται μέχρι σήμερα. Από το κελί  του Αγίου Διονυσίου, ένα μονοπάτι οδηγεί γύρω στο λόφο, οπου βρίσκεται το Μοναστήρι της Αγίας Κυριακής οπου ήταν το κέντρο της Παλαιοχώρας, από τον 17ο αιώνα και μέχρι το 1830.Η Αγία Κυριακή είναι μια διπλή Βασιλική, με θαυμάσιες τοιχογραφίες. Κάτω στο μονοπάτι από την Αγία Κυριακή είναι η σταυροειδής εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Θεολόγου με ένα μπλε καμπαναριό,η Βασιλική των Αγίων Αναργύρων,η εκκλησία του Αγίου Δημητρίου , το εκκλησάκι της Κοίμησης της Θεοτόκουη εκκλησία της Μεταμόρφωσης, της οποίας σώζεται όλη η τοιχογραφία του ιερού.

Στην κορυφή του λόφου της Παλαιοχώρας είναι χτισμένο από τούς Βενετούς, το 1654, και το Κάστρο. Τα τείχη του περιέκλειαν 6 δεξαμενές, 60 σπίτια και δύο μεγάλες εκκλησίες ενωμένες του Αγ. Δημητρίου και του Αγ. Γεωργίου του Κάστρου, η μία για τους Λατινόρρυθμους και μία για τους Ελληνόρρυθμους καθολικούς.

Σήμερα σώζονται στο σύνολό τους 38 εκκλησίες οι οποίες είναι ρυθμού Βασιλικής και κατατάσσονται σε τρεις διαφορετικούς αρχιτεκτονικούς τύπους. Α. Μονόχωροι δρομικοί ναοί: Σταυρός, Άγιος Γεώργιος Καθολικός, Αγία Βαρβάρα, Άγιος Νικόλαος, Επισκοπή, Αγία Άννα, Άγιοι Θεόδωροι, Άγιος Μηνάς, Άγιος Ελευθέριος, Αγία Μακρίνα, Ταξιάρχης Μιχαήλ, Άγιοι Ανάργυροι, Αγία Αικατερίνη, Κοίμηση Θεοτόκου, Μεταμορφώσεως, Άγιος Ευθύμιος, Άγιος Ιωάννης Πρόδρομος, Άγιος Γεώργιος, Άγιος Στέφανος, Άγιος Αθανάσιος, Άγιος Κήρυκος, Άγιος Στυλιανός, Άγιος Ζαχαρίας, Αγία Κυφτή, Άγιος Σπυρίδων (ή Σωτήρος). Ακόμα, ένας ερειπωμένος ναός, ένα ασκητήριο και ένας μικρότερος ναΐσκος. Β. Βασιλικές ελευθέρου σταυρού με τρούλο: Άγιος Νικόλαος Μαύρικας, Άγιος Ιωάννης Θεολόγος, Ταξιάρχης. Γ. Δίδυμες Βασιλικές με δύο ιερά–εισόδους: Άγιος Χαράλαμπος, Παναγία του Γιαννούλη, Αγία Κυριακή , Άγιος Γεώργιος και Αγ. Δημήτριος του Κάστρου.

ΟΜΟΡΦΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ ²

Κοντά στην περιοχή των Αγίων Ασωμάτων λίγο έξω από την πόλη βρίσκεται

Βασιλική των Αγίων Θεοδώρων, η λεγόμενη αλλιώς και Όμορφη Εκκλησιά, η οποία είναι κτισμένη στα τέλη του 12 ^ου αιώνα μ.Χ. Είναι μονόχωρος καμαροσκεπής ναός ισοδομικά κτισμένος με μεγάλους τετράγωνους πελεκητούς πωρόλιθους που προσέρχονται μάλλον από αρχαία κτίσματα. Η κατασκευή είναι απλή και δεν υπάρχουν δυτικότροπα στοιχεία. Στη εξωτερική δυτική όψη υπάρχει επιγραφή που αναφέρει ημερομηνία σε ανακαίνισης του ναού το 1289 μ.Χ. επί αυτοκράτορα Ανδρόνικου Παλαιολόγου και Πατριάρχου Αθανασίου . Δύο ακόμα επιγραφές αναφέρουν τη σχέση της εκκλησίας με την αθηναϊκή οικογένεια των Σαγομαλά ή Ζυγομαλά στην οποία ίσως και να ανήκε. Εξωτερικά μια ψηλή κρηπίδα περιβάλλει το ναό. Η τετράγωνη πόρτα της εισόδου πλαισιώνεται από λαξευτούς πωρινους μονόλιθους και από πάνω υπάρχει τύμπανο (που πιθανώς ήταν ζωγραφισμένη η εικόνα των αγίων) που περιβάλλεται από οδοντωτό πλίνθινο διάκοσμο. Στο εσωτερικό υπάρχουν αξιόλογες τοιχογραφίες και διατηρούνται σε καλή κατάσταση. Η ζωγραφική της όμορφης Εκκλησιάς παρουσιάζει πολλές πρακτικές και στιλιστικές ιδιομορφίες όπως :

·         Οι χριστολογίες σκηνές είναι τοποθετημένες σε δύο σειρές στην κάθε πλευρά της ημικυκλικής καμάρας χωρίς απόλυτη χρονολογική σειρά

·         Στο εικονογραφικό πρόγραμμα της υπάρχουν όλος ο χριστολογικός κύκλος εκτός από την Πεντηκοστή και τη Βάπτιση.

·         Διακρίνεται για τη συντηρητικότητα στη απόδοση ,την έντονη γραμμικότητα στις πτυχώσεις και εκφραστικότητα των μορφών, περιορισμένες χρωματικές διαφοροποιήσεις

·         Πρωτοτυπία θεμάτων όπως η Παναγιά η Γαλακτοτροφούσα

·         Στιλιστικά ιδιόμορφα χαρακτηριστικά όπως κοντά αναστήματα, μεγάλα κεφάλια χοντρά φρύδια και έντονα μαύρα μάτια Οι εικονογραφικοί αυτοί τύποι συνδέουν την ζωγραφική στην Όμορφη Εκκλησιά με βυζαντινά και ανατολικά πρότυπα και είναι πολύτιμες για την πρωτοτυπία της στάσης και της θέσης των προσώπων που παριστάνουν

ΝΑΟΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΦΑΝΕΡΩΜΕΝΗΣ ΚΑΙ ΑΓ. ΑΘΑΝΑΣΙΑΣ ³

Πολύ κοντά από τον χώρο του Καποδιστριακού Ορφανοτροφείου βρίσκεται το Μετόχι της Παναγίας Χρυσολεοντισσας, η Φανερωμένη, όπου κατοικούσε ο Επίσκοπος Αίγινας από το 1800 έως το 1820. Ο ναός της Φανερωμένης είναι μια υπόγεια μικρή εκκλησία αφιερωμένη στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου η οποία είναι ενωμένη με το εκκλησάκι της Αγ. Αθανασίας με ένα διάδρομο . Στο ναό της Παναγίας Φανερωμένης πίσω από το ιερό βήμα υπάρχει πέρασμα που οδηγεί σε ένα μικρό σπήλαιο όπου βρέθηκε η εικόνα της Παναγίας η οποία τώρα κοσμεί το τέμπλο της εκκλησίας και γιορτάζει στις 23 Αυγούστου.

ΚΟΙΜΗΣΕΩΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ –ΜΗΤΡΟΠΟΛΗ περιγράφεται στα Καποδιστριακά κτίρια. 

Τηλ : 22970 25573               22970 25573

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ

Στο σημερινό λιμάνι της Αίγινας βρίσκεται το κατάλευκο εκκλησάκι του Αι – Νικόλα του Θαλασσινού . Χτίστηκε από άγνωστους λαϊκούς τεχνίτες, τον 14 αιώνα πάνω στα βράχια που είχαν απομείνει από τούς αρχαίους προστατευτικούς πύργους του Αρχαίου εμπορικού λιμανιού την εποχή που η Παλιαχώρα βρισκόταν στην ακμή της.

Ο ΙΕΡΟΣ ΝΑΟΣ ΤΩΝ ΤΑΞΙΑΡΧΩΝ  ⁴

Ο ναός των Ταξιαρχών βρίσκεται στη βόρια πλευρά του Όρους στη θέση Σφυρίχτρες και χρονολογείται ότι χτίστηκε μάλλον τον 13^οαιώνα . Στην κορυφή της πλευράς αυτής βρίσκετε το ιερό του Ελλανίου Διός. Ο ναός βρίσκεται ανάμεσα σε αρχαία ερείπια –στη βορειοδυτική γωνία υπόστυλης αίθουσας της ελληνιστικής εποχής και αποτελούσε μάλλον το καθολικό της μονής του Αγίου Νικολάου τα ερείπια της οποίας τον περιβάλλουν. Στο χώρου του ναού οδηγεί πλατιά βαθμιδωτή λιθόκτιστη κλίμακα. Ο ναός είναι μονόκλιτος εγγεγραμμένος σταυροειδής με τρούλο και με συνεπτυγμένες τις κεραίες του σταυρού.Για την κατασκευή του ναού χρησιμοποιήθηκαν λιθόπλινθοι που προέρχονταν από τα αρχαία κτίσματα της ελληνιστικής περιόδου. Στο εσωτερικό του ναού σώζονται κάποιες τοιχογραφίες ,κυρίως στον τρούλο του ναού.

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (ΣΤΕΡΙΑΝΟΣ)

Άγιος Νικόλαος Στεριανός οικοδομήθηκε πάνω στα ερείπια μιας πρωτοχριστανικής βασιλικής , στο νότιο μέρος του σημερινού ναού, και κατεδαφίστηκε για να κτιστεί ο σημερινός ναός.

Ο λόγος που επέβαλε να κτιστεί ο ναός του Αγίου Νικολάου ήταν αίτημα των Ψαριανών προσφύγων που δε χωρούσαν να εκκλησιάζονται στην Μητρόπολη. Τα εγκαίνια πρέπει να έγιναν Οκτώβριο με Νοέμβριο 1826 με τους πρώτους που έδωσαν χρήματα για την ανέγερση του ναού τους Ν. Χ. Αλεξανδρή , Κ. Νικόδημο και Κ. Κανάρη.

Τηλ : 22970 22380               22970 22380

ΑΓΙΟΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ (ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΣ)

Το εξωκκλήσι του Αγ. Νικολάου του Θαλασσινού βρίσκεται στην αριστερή πλευρά, μπαίνοντας στο λιμάνι και χτίστηκε πάνω στα θεμέλια αρχαίου πύργου που προστάτευε την είσοδο του λιμανιού. Το εξωκκλήσι είναι πολύ παλιό . Το αναφέρει ο J. Giraud στα 1673 και ο Chandlet στα 1765 Έγιναν διάφορες επισκευές στα 1829 και στα 1845.

Η ΠΑΝΑΓΙΤΣΑ

Στη θέση του σημερινού ναού, στη Ν.Δ. γωνία του λιμανιού, ήταν ένα μικρό εξωκκλήσι σε ρυθμό Βασιλικής με την ονομασία η «Μικρή Παναγία» . Βρισκόταν μέσα σε μεγάλο περίβολο που πιθανόν να υπήρχε νεκροταφείο. Το εξωκκλήσι ήταν κτισμένο πάνω στα θεμέλια μεγάλης πρωτοχριστιανικής βασιλικής του 5^ου αιώνα και κατεδαφίστηκε στα 1906 για να αντικατασταθεί από τον σημερινό Ι.Ν. των Εισοδίων της Θεοτόκου (Παναγίτσα)

Τηλ : 22970 24018               22970 24018

ΜΟΝΑΣΤΗΡΙΑ

ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΑΓΙΑΣ ΤΡΙΑΔΑΣ- ΑΓΙΟΥ ΝΕΚΤΑΡΙΟΥ ⁵

Το Μοναστήρι Αγίας Τριάδας-Αγίου Νεκταρίου είναι το πιο γνωστό από τα Μοναστήρια της Αίγινας στην Ελλάδα αλλά και σε όλο τον κόσμο. Βρίσκεται κτισμένο στη θέση Ξάντας (ξαγνάντεμα) στην περιοχή Κοντός (6 χιλ. από το λιμάνι της Αίγινας), απέναντι από τον λόφο της Παλαιοχώρας (της Μεσαιωνικής Αίγινας).

Το αρχικό τμήμα του Μοναστηριού ιδρύθηκε και ανεγέρθηκε, μεταξύ 1904 και 1910, από τον π. Μητροπολίτη Πενταπόλεως, κατά κόσμον Νεκτάριο Κεφαλά, τον γνωστό σε όλους σήμερα θαυματουργό Άγιο και Προστάτη της Αίγινας. Στην ίδια θέση υπήρχαν τα ερείπια ενός Βυζαντινού μοναστηριού, στο όνομα της Ζωοδόχου Πηγής.

Στο Μοναστήρι της Αγίας Τριάδος μόνασε επί 13 χρόνια ο Αγ. Νεκτάριος και μετά την κοίμησή του (9 Νοεμβρίου 1920) ετάφη εκεί σε μαρμάρινο τάφο έξω από την Εκκλησία, κάτω ακριβώς από την σκιά ενός πεύκου που είχε φυτέψει ο ίδιος. Η μνήμη του  Αγίου γιορτάζεται στις 9 Νοεμβρίου,

Ο τάφος του Αγίου Νεκταρίου και τα Ιερά Λείψανα αποτελούν σήμερα πανελλήνιο θρησκευτικό προσκύνημα, όπου χιλιάδες πιστοί συρρέουν καθημερινά για να προσκυνήσουν και να ζητήσουν την βοήθεια του θαυματουργού Αγίου, του νεότερου της Εκκλησίας μας.

Ακριβώς κάτω από το παλιό μοναστήρι σήμερα έχει ανεγερθεί περικαλλής ναός, από τούς ωραιότερους και μεγαλύτερους στον ελληνικό χώρο, ο οποίος αποτελεί επίσης πόλο έλξης των χιλιάδων προσκυνητών. Το Μοναστήρι εορτάζει στις 9 Νοεμβρίου (Κοίμηση Αγίου Νεκταρίου) και στις 3 Σεπτεμβρίου (Ανακομιδή Ι. Λειψάνων).

Το απολυτίκιο του Αγίου Νεκταρίου

Σηλυβρίας τον γόνον και Αιγίνης τον Έφορον

τοις έσχατοις χρόνοις φανέντα, αρετής φίλον γνήσιον

Νεκτάριον τιμήσωμεν πιστοί , ως ένθεον θεράποντα Χριστού.

Αναβλύζει γαρ ιάσεις παντοδαπάς

τοις ευλαβώς κραυγάζουσι.

Δόξα τω Σε δοξάσαντι Χριστώ

δόξα τω Σε θαυματόσαντι

δόξα τω ευεργετούντι δια Σου πάσιν ιάματα.

Τηλέφωνο Μονής: 22970 – 53806               22970 – 53806      

ΤΟ ΜΟΝΑΣΤΗΡΙ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΧΡΥΣΟΛΕΟΝΤΙΣΣΑΣ ⁶

Το βυζαντινό Μοναστήρι της Παναγίας Χρυσολεόντισσας, βρίσκεται στο κέντρο του νησιού, στη μέση μίας θαυμάσιας κοιλάδας κατάφυτης από σκίνα, πουρνάρια και κέδρα.

Η Μονή χτίστηκε το 1403 επί αυτοκράτορα Ηρακλείου. Από αυτό το αρχιτεκτόνημα έχει απομείνει ο πανύψηλος πύργος. Το 1614, πάνω στα θεμέλια του προϋπάρχοντος ναού, οικοδομήθηκε ο βασιλικού ρυθμού ναός, με το περίφημο σε τέχνη σκαλιστό τέμπλο και την εικονογράφηση λαϊκού αγνώστου καλλιτέχνη.

Με την πάροδο των ετών, η Μονή απέκτησε από τις δωρεές των Αιγινητών μεγάλη ακίνητη περιουσία. Το 1614 από τον Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Τιμόθεο υπογράφεται Πατριαρχικό Σιγίλιο και η Μονή γίνεται Σταυροπηγιακή. Έτσι, το Μοναστήρι αποσπάται από την Επισκοπή Αιγίνης και επί Επισκόπου Νήφωνος και μέχρι σήμερα υπάγεται απευθείας στο Οικουμενικό Πατριαρχείο.

Στους χρόνους της σκλαβιάς αλλά περισσότερο στον αγώνα του 1821 η Μονή προσφέρει ανεκτίμητες υπηρεσίες οικονομικές και ηθικές, όπως αποδεικνύεται από παλαιά έγγραφα.

Σήμερα στο Μοναστήρι, που λειτουργεί πλέον ως Γυναικεία Μονή, έχει κανείς πολύ εύκολη πρόσβαση από τον αμαξιτό δρόμο (από την οδό Αφαίας, κατευθυνόμαστε δεξιά, λίγο πριν από την στάση για το Μοναστήρι Αγίου Νεκταρίου). Η Μονή γιορτάζει στις 15  Αυγούστου και γίνεται το μεγαλύτερο πανηγύρι του νησιού.

Τηλ : 22970 22208               22970 22208

ΜΟΝΗ ΑΓ. ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ  ⁷

Στα δεξιά του δρόμου που πηγαίνει από τον Άγιο Νεκτάριο στη Σουβάλα και πριν από την είσοδο του μοναστηριού του Αγίου Νεκταρίου, βρίσκεται το  μικρό γυναικείο Μοναστήρι της Αγίας Αικατερίνης στο οποίο ζουν 10 μοναχές. Βρίσκεται στην κοιλάδα και περιτριγυρίζεται από ψηλά κυπαρίσσια.

Τηλέφωνο Μονής: 22970 – 53813               22970 – 53813      

ΜΟΝΗ ΑΓ. ΜΗΝΑ  ¹

Το μοναστήρι αυτό βρίσκεται κοντά στον αρχαίο ναό της Αφαίας μέσα στο δάσος . Σήμερα φιλοξενούνται πολλές μοναχές. Στην εκκλησία φυλάσσονται ιερά λείψανα των Αγίων Μηνά, Θέκλας, Χαραλάμπους, Παρασκευής, Τρύφωνος, Θεοδοσίου, του κοινοβιακού και Νεκταρίου Πενταλόλεως² Στον εσωτερικό του χώρο περιλαμβάνονται δύο ναοί Αγ, Μηνά και Ονούφριου και κελιά ολόγυρα , Στη μέση του επάνω ορόφου της νότιας πτέρυγας βρ’ισκεται παρεκκλήσι των Αγίων Κωνσταντίου και Ελένης και Ειρήνης Χρυσοβαλάντου Στη μονή λειτουργεί αγιογραφείο και ιεροραφείο

Τηλ : 22970 32209               22970 32209        

ΜΟΝΗ ΑΓ. ΧΡΙΣΤΟΦΟΡΟΥ ³

 

To 1948 χτίστηκε κοντά στην Αγία Παρασκευή μια μικρή εκκλησία το «Γενέθλιο της Θεοτόκου». Αργότερα το 1957-1960 αποφάσισαν να χτίσουν τον ναό ου Αγ. Χριστόφορου ,Φιλοξενεί από το 1965 άγιο λείψανο του Αγίου Χριστόφορου και λειτουργεί ως Ησυχαστήριο.

Τηλ : 22970 22292               22970 22292      

MΟΝΗ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΕΛΕΥΘΕΡΟΤΡΙΑ ⁴

Βρίσκεται μεταξύ του χωριού Λεόντι και του Βαθέως. Οι μοναχές ασχολούνται με την αγιογραφία και ο ναός έχει πολλές όμορφες εικόνες

Τηλ : 22970 52182               22970 52182      

ΠΑΝΗΓΥΡΙΑ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

1.      Στις 9 Νοεμβρίου του Αγ. Νεκταρίου στον πανελληνίως γνωστό ναό του Αγ. Νεκταρίου στην περιοχή Κοντός.

2.      Στις 3 Σεπτεμβρίου στην ανακομιδή του λειψάνου του Αγ. Νεκταρίου στον ομώνυμο ναό.

3.      Στις 17 Δεκεμβρίου του Αγ. Διονυσίου στον ναό της μητροπόλεως στην Αίγινα.

4.      Στις 15 Αυγούστου στην Κοίμηση της Θεοτόκου στον ναό της μητροπόλεως Αιγίνης, στη Ιερά Μονή Χρυσολεόντισσας στην περιοχή Κοντός, στον ναό της Κοιμήσεως στο Μεσαγρό.

5.      Στις 7 Σεπτεμβρίου του Αγ. Σώζοντος, γνωστό Αιγινήτικο πανηγύρι στον ναό του Αγ. Σώστη στην Πέρδικα.

6.      Στις 21 Νοεμβρίου των Εισοδίων της Θεοτόκου στον ομώνυμο ναό στο λιμάνι της Αίγινας.

7.      Στις 30 Ιουλίου των Αιγινητών Αγίων στον ομώνυμο ναό στην περιοχή Λιβάδι.

8.      Στις 6 Δεκεμβρίου του Αγ. Νικολάου στον ομώνυμο ναό στην πόλη της Αίγινας.

9.      Στις 8 Νοεμβρίου των Αρχαγγέλων Μιχαήλ & Γαβριήλ στον ναό των Αγίων Ασωμάτων στην ομώνυμη περιοχή.

10. Στις 8 Δεκεμβρίου του Αγ. Κρίσπου στον ομώνυμο ναό στην περιοχή «Άγιοι».

11. Στις 17 Ιουλίου της Αγ. Μαρίνας στον ομώνυμο ναό & περιοχή.

12. Στις 14 Σεπτεμβρίου της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού στο εκκλησάκι του Τιμίου Σταυρού στην Παλαιόχωρα.

13. Στις 19 Μαΐου των Αγ. Ιουλιανού & Ιουλίου στον ομώνυμο ναό στην Παχειά Ράχη.

14. Στις 6 Αυγούστου της Μεταμορφώσεως του Σωτήρος στον ομώνυμο ναό κοντά στις Φυλακές στης Αίγινας.

15. Στις 26 Ιουλίου της Αγ. Παρασκευής στον ομώνυμο ναό στην πόλη της Αίγινας.

16. Στις 23 Αυγούστου στην απόδοση της εορτής της Κοιμήσεως της Θεοτόκου στον ναό της κατακόμβης της Φανερωμένης στα περίχωρα της Αίγινας.

17. Στις 11 Νοεμβρίου του Αγ. Μηνά στην ομώνυμη Ιερά Μονή κοντά στον αρχαιολογικό χώρο «Αφαία».

1 Φλώρα Αλυφαντή, Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ Η ΑΙΓΙΝΑ ,Αύγουστος 2001,ΣΕΛ 55 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002,σελ 229 Χαράλαμπος Πέννας-ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,ΤΑΜΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΛΛΟΤΡΙΩΣΕΩΝ , ΒΥΖΑΝΤΙΛΗ ΑΙΓΙΝΑ Αθήνα 2004.σελ 45-83 Περιοδικό Αγιναία τεύχος 2, Νικ.Κ. Μουτσόπουλου, Η ΠΑΛΗΑΧΩΡΑ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ,ΙΣΤΟΡΙΚΗ & ΜΟΡΦΟΛΟΓΙΚΗ ΕΞΕΤΑΣΙΣ ΤΩΝ ΜΝΗΜΕΙΩΝ, Αθήναι 1962 http://www.aegina.com.gr 2 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002,σελ 219 Χαράλαμπος Πέννας-ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,ΤΑΜΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΛΛΟΤΡΙΩΣΕΩΝ , ΒΥΖΑΝΤΙΛΗ ΑΙΓΙΝΑ Αθήνα 2004, σελ 20 Φλώρα Αλυφαντή, Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ Η ΑΙΓΙΝΑ ,Αύγουστος 2001,σελ 85 Καβρουδάκη Αργυρώ ,Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ,Εκδόσεις Γρηγόρη ,Αθήνα 2006,σελ 80 3 Καβρουδάκη Αργυρώ ,Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ,Εκδόσεις Γρηγόρη ,Αθήνα 2006,σελ 78 4 Χαράλαμπος Πέννας-ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ,ΤΑΜΕΙΟ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΛΛΟΤΡΙΩΣΕΩΝ , ΒΥΖΑΝΤΙΛΗ ΑΙΓΙΝΑ Αθήνα 2004,σελ 28 5 Κώστα Μ. Σταμάτη, ΑΙΓΙΝΑ ΙΣΤΟΡΙΑ-ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΣ, ΤΟΜΟΣ Β, Εκδόσεις Αίγινα, Αθήνα 1998 Καβρουδάκη Αργυρώ ,Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ,Εκδόσεις Γρηγόρη ,Αθήνα 2006,σελ 88 6 Καβρουδάκη Αργυρώ ,Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ,Εκδόσεις Γρηγόρη ,Αθήνα 2006,σελ 84 Φλώρα Αλυφαντή, Ο ΤΟΠΟΣ ΜΟΥ Η ΑΙΓΙΝΑ ,Αύγουστος 2001,σελ 81 Σοφία Ν. Σφυρόερα, ΑΙΓΙΝΑ,ΠΡΩΤΗ ΠΡΩΤΕΥΟΥΣΑ ΤΗΣ ΝΕΟΤΕΡΗΣ ΕΛΛΑΔΑΣ , εκδόσεις Ελληνικά γράμματα 2002,σελ 261 7 Καβρουδάκη Αργυρώ ,Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ,Εκδόσεις Γρηγόρη ,Αθήνα 2006,σελ 92 8 Καβρουδάκη Αργυρώ ,Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ,Εκδόσεις Γρηγόρη ,Αθήνα 2006,σελ 90 Σοφοκλής Γ. Δημητρακόπουλος,Ο ΑΓΙΟΣ ΜΗΝΑΣ Ο ΑΙΓΥΠΤΙΟΣ, έκδοση Ιεράς Μονής Αγίου Μηνά Αιγίνης, Αίγινα 2004,σελ 77-106 9 Σοφοκλής Γ. Δημητρακόπουλος, Ο ΑΓΙΟΣ ΜΗΝΑΣ Ο ΑΙΓΥΠΤΙΟΣ, έκδοση Ιεράς Μονής Αγίου Μηνά Αιγίνης, Αίγινα 2004 ,σελ 94 10 Καβρουδάκη Αργυρώ ,Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ,Εκδόσεις Γρηγόρη ,Αθήνα 2006,σελ 92 11 Καβρουδάκη Αργυρώ ,Η ΘΡΗΣΚΕΥΤΙΚΗ ΖΩΗ ΣΤΗΝ ΑΙΓΙΝΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΡΟΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΠΟΧΗ ΜΕΧΡΙ ΣΗΜΕΡΑ ,Εκδόσεις Γρηγόρη ,Αθήνα 2006,σελ 92

Διαδρομές Εναλλακτικού Τουρισμού – Σταθμός για κοντινές εξορμήσεις

ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΟΥ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ¹
Η νήσος Αίγινα βρίσκεται σε μια πολύ προνομιακή γεωγραφική θέση στο κέντρο του Σαρωνικού Κόλπου. Δεσπόζει και συνδέει την Στερεά με την Πελοπόννησο τις Κυκλάδες και την Κρήτη. Είναι ένα νησί με σχεδόν τριγωνικό σχήμα και είναι το αμέσως μεγαλύτερο νησί του Σαρωνικού μετά την Σαλαμίνα. Έχει εμβαδό 82,63 τετραγωνικά χιλιόμετρα και απέχει 6,5 ναυτικά μίλια από το λιμάνι του Πειραιά. Παρά την μικρή απόσταση από την Αττική και την έντονη οικοδομική δραστηριότητα ,έχει αρκετές τοποθεσίες που έχουν μείνει αναξιοποίητες και έχουν διατηρήσει την φυσική τους ομορφιά. Αυτό καθώς και άλλα στοιχεία όπως ότι :

·         Έχει μέγεθος ιδανικό –ούτε πολύ μεγάλο ούτε μικρό τέτοιο ώστε να αποτελεί κατάλληλο τόπο ακόμα και για μη πεπειραμένους πεζοπόρους να την περπατήσουν.

·         Έχει ευρύ δίκτυο συγκοινωνιών που υποβοηθά τους επίδοξους περιπατητές να την διασχίσουν και να την καλύψουν πεζοπορικά.

·         Έχει μεγάλη ποικιλία τοπίων και γεωγραφικών σχηματισμών σε σχέση με το μέγεθός της .

Κάνουν το νησί ελκυστικό για τους πεζοπόρους.
Αυτοί οι λόγοι ώθησαν μάλλον και πολλούς περιηγητές στην εξερεύνηση τόπων και τοπίων της Αίγινας κατά το παρελθόν.² Σήμερα το είδος αυτό ποιοτικού και ήπιου τουρισμού δε είναι αρκετά οργανωμένο και αξιοποιημένο αλλά ιδιαίτερα χρήσιμος είναι ο οδηγός του άγγλου πεζοπόρου Τζέραλντ Ευφραίμ Νεκτάριου Τόμσον «ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ¨» για κάποιον που θέλει να ανακαλύψει νέα ανεξυχνίαστα από τον πολύ κόσμο μέρη στην Αίγινα. Επίσης ο άγγλος αυτός πεζοπόρος Τζέραλντ Ευφραίμ Νεκτάριου Τόμσον δέχεται την παρέα, κάθε λάτρη της φύσης της Αίγινας να τον ακολουθήσει σε νέες πεζοπορικές διαδρομές που ο ίδιος ακολουθεί.
ΕΝΔΙΑΜΕΣΟΣ ΣΤΑΘΜΟΣ ΚΑΙ ΚΟΝΤΙΝΕΣ ΕΞΟΡΜΗΣΕΙΣ
Η νήσος Αίγινα βρίσκεται σε μια πολύ προνομιακή γεωγραφική θέση στο κέντρο του Σαρωνικού Κόλπου. Δεσπόζει και συνδέει την Στερεά με την Πελοπόννησο τις Κυκλάδες και την Κρήτη. Στην θέση της αυτή άλλωστε οφείλεται και η μεγάλη της ναυτική και εμπορική ανάπτυξη κατά την αρχαιότητα, καθώς και ο σημαντικός της ρόλος κατά την επανάσταση του 1821 με συνέπεια να γίνει και η Πρώτη Πρωτεύουσα της νεότερης Ελλάδας (1828-1829).
Η Αίγινα μαζί με τις Λαγούσες και τα Διαπόρια του Σαρωνικού, αποτελεί τη λεγόμενη Αιγινήτικη Συστάδα στην οποία συμπεριλαμβάνονται όλα τα νησιά και οι νησίδες, που βρίσκονται ανάμεσα στη Σαλαμίνα και στη χερσόνησο των Μεθάνων.
Είναι ένα νησί με σχεδόν τριγωνικό σχήμα και είναι το αμέσως μεγαλύτερο νησί του Σαρωνικού μετά την Σαλαμίνα. Έχει εμβαδό 82,63 τετραγωνικά χιλιόμετρα και απέχει 6,5 ναυτικά μίλια από λιμάνι του Πειραιά.
Δυτικά από το νότιο άκρο της νήσου βρίσκεται η νήσος Μονή και απέναντι ακριβώς από την πόλη της Αίγινας το Αγκίστρι και η Μετώπη.
Όπως γίνεται φανερό η Αίγινα αποτελεί κέντρο για τους θαλάσσιους δρόμους που ενώνουν όλα τα παραπάνω μέρη .Αποτελεί έτσι ενδιάμεσο σταθμό για εξορμήσεις στην Αττική-Αθήνα, Σαλαμίνα, Ύδρα, Σπέτσες, Πόρος, Αγκίστρι, Μονή, Μέθανα, Πελοπόννησος κ.λ.π. αφού διευκολύνουν για αυτές τις διαδρομές και τα δρομολόγια των πλοίων της γραμμής .

1 Τζέραλντ Ευφραίμ Νεκτάριος Τόμσον, ΠΕΖΟΠΟΡΙΚΟΣ ΟΔΗΓΟΣ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ 2 Γεωργία Κουλικούρδη, ΑΙΓΙΝΑ Ι, Αθήνα, σελ 35

Τουρισμός->Σύλλογοι-Πολιτιστικοί και εκπαιδευτικοί φορείς

Στην Αίγινα επίσης εδρεύουν πολυ σημαντικοί Πολιτιστικοί και Εκπαιδευτικοί φορείς όπως το «Καποδιστριακό Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αίγινας», το «Κέντρο Κοινωνικού Προβληματισμού Σπύρος Αλεξίου», το Πνευματικό Κέντρο Κυψέλης κα.

Σύλλογοι – Πολιτιστικοί & Εκπαιδευτικοί φορείς

ΣΥΛΛΟΓΟΙ-ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ& ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΙ ΦΟΡΕΙΣ

ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΔΗΜΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ

Το «Καποδιστριακό Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αίγινα», στεγάζεται στον Πύργο του Μαρκέλλου, είναι Νομικό Πρόσωπο Δημοσίου Δικαίου υπό την εποπτεία του Δήμου Αίγινας, ιδρύθηκε το 1997 και δραστηριοποιείται σε θέματα που έχουν σχέση με τον Πρώτο Κυβερνήτη της Ελεύθερης Ελλάδας Ι. Καποδίστρια όπως:χρηματοδοτεί μεταπτυχιακές σπουδές απονέμει βραβεία για εργασίες ,διοργανώνει σεμινάρια και επιστημονικές συναντήσεις-συνέδρια ,συνεργάζεται με άλλα Ιδρύματα. συγκεντρώνει πληροφορίες για τη νεότερη Ελλάδα ,προβάλλει τις πνευματικές και πολιτιστικές δράσεις της Αίγινας, ερευνά την λαϊκή παράδοση του νησιού, ώστε να προβάλλει την φυσιογνωμία του στην υπόλοιπη Ελλάδα και το Εξωτερικό.

ΚΕΝΤΡΟ ΚΟΙΝΩΝΙΚΟΥ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ ΣΠΥΡΟΣ ΑΛΕΞΙΟΥ

Το «Κέντρο Κοινωνικού Προβληματισμού Σπύρος Αλεξίου» ,στεγάζεται στον Πύργο του Μαρκέλλου. Δημιουργήθηκε από το Ίδρυμα Εθνικού και Θρησκευτικού Προβληματισμού ει μνήμη του Αιγινήτη δημοσιογράφου Σπύρου Αλεξίου. Ασχολείται με κοινωνικά θρησκευτικά και εθνικά θέματα. Δίδει υποτροφίες σε νέους δημοσιογράφους ή φοιτητές που ασχολούνται με εκκλησιαστικά θέματα και απονέμει βραβεία στο καλύτερο εκκλησιαστικό ρεπορτάζ.

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΚΥΨΕΛΗΣ

ΣΥΛΛΟΓΟΙ

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΒΑΘΕΟΣ

Αγ. Τριάδα Βαθύ – 180 10 Αίγινα

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΚΥΨΕΛΗΣ

Οδός Καζαντζάκη– Πλακάκια 180 10 Αίγινα

ΕΞΩΡΑΙΣΤΙΚΟΣ ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑΣ

Μπουμπουλίνας 9 – Αγ. Μαρίνα

180 10 Αίγινα

ΕΞΩΡΑΙΣΤΙΚΟΣ ΕΚΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΒΑΓΙΑΣ

Βαγία 114 – DOX 9

ΕΞΩΡΑΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΓΙΩΝ

κ. Κουνάδη Ιωάννη

Ελ. Βενιζέλου 247

Τ.Κ. 17673 Καλλιθέα – Αθήνα

ΕΞΩΡΑΙΣΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

ΑΙΓΙΝΗΤΙΣΣΑΣ

Μ. Αλεξάνδρου 101 – 103

Τ.Κ.18120 – Κορυδαλλός – Αττικής

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΡΟΦ. ΗΛΙΑ

Μεσσηνίας 12 Αμπελόκηποι 11526 – Αθήνα

ΕΞΩΡΑΙΣΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΡΤΩΝ  Ο ΣΩΤΗΡ

Πόρτες – 180 10 Αίγινα

ΕΞΩΡΑΙΣΤΙΚΟΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ

ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΜΑΡΑΘΩΝΑ

Μαραθώνα –180 10 Αίγινα

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

ΠΑΧΕΙΑΣ ΡΑΧΗΣ ΤΟ ΕΛΛΑΝΙΟΝ ΟΡΟΣ

Παχειά Ράχη – 18010Αίγινα

ΡΩΤΑΡΙΑΝΌΣ ΟΜΙΛΟΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

Κυψέλη – 18010 Αίγινα

ΜΟΡΦΩΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

ΑΙΓΙΝΑΣ Ι. ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΣ

Νοσοκομείου & Αγ. Νεκταρίου – 18010Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΙΓΙΝΑΣ

Χρ. Λαδά – 180 10 Αίγινα

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ

ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΑΙΓΙΝΑΣ Η ΑΦΑΙΑ

Πλακάκια – 180 10 Αίγινα

ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΟΣ – ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΕΡΔΙΚΑΣ Ο ΑΓ ΣΩΣΤΗΣ

Πέρδικα – 180 10 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ

ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΡΩΓΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

Πάροδος Πινδάρου 17 – Κυψέλη 18010Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΑΣΩΣΗ ΤΗΣ

ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΜΑΣ

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ & ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ

Φιλολάου 3

Τ.Κ. 174 56 ΑΘΗΝΑ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΟΥ

ΛΑΟΓΡΑΦΙΚΟΥ ΜΟΥΣΕΙΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ

Ζαχ/στείο ΑΙΑΚΕΙΟΝ –180 10 Αίγινα

ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΑΛΙΕΩΝ Ο ΑΓ. ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ

Ακτή Τότη Χατζή ( έναντι Παναγίτσας ) ή Πολλές Ελιές – 180 10 Αίγινα

ΚΥΝΗΓΗΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

κ.Μαρίνη Αργ. Παναγιώτη

Δημοτικό Γυμναστήριο – 180 10 Αίγινα

Fax 25923

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΙΔΙΟΚΤΗΤΩΝ –

ΕΝΟΙΚ. ΔΩΜΑΤΙΩΝ & ΔΙΑΜ/ΤΩΝ ΝΗΣΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ

Η ΑΙΓΙΝΗΤΙΚΗ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑ

Αγ. Μαρίνα 18010 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΟΙ ΦΙΛΟΙ ΤΗΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

Τ. Θ. 52 – Τ.Κ 180 10 – ΑΙΓΙΝΑ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΔΑΣΚΑΛΩΝ & ΝΗΠ/ΓΩΝ

ΑΡΓΟΣΑΡΩΝΙΚΟΥ

2ο Δημοτικό Σχολείο Αίγινας – ή Νοσοκομείου Τ.Κ. 180 10 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ

& ΕΝΕΡΓΩΝ ΝΑΥΤΙΚΩΝ ΑΙΓΙΝΑΣ

Θωμαίδου 3 – Τ.Κ. 180 10 Αίγινα

ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΣΥΝΤΑΞΙΟΥΧΩΝ ΙΚΑ ΑΙΓΙΝΑΣ

Καποδιστρίου 31 –180 10 Αίγινα

ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΩΝ ΑΛΙΕΩΝΑΙΓΙΝΑΣ

Πολλές ελιές –180 10 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ

1ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ

Καποδιστρίου – 18010 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ

2ου ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ ( ΚΥΨΕΛΗ )

Κυψέλη – 18010 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ

ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΜΕΣΑΓΡΟΥ

Βαγία – 18010 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ

ΓΕΝΙΚΟΥ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ

Αφαίας – 18010 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ

Τ. Ε. Ε ΑΙΓΙΝΑΣ

18010 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ

1ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ

180 10 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ

2ου ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ

Φανερωμένης -18010Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ

ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΚΥΨΕΛΗΣ

Καβουρόπετρα – 180 10 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ

ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΒΑΘΕΟΣ

Βαθύ –180 10 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ

ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΠΕΡΔΙΚΑΣ

Πέρδικα –180 10 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ

ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΜΕΣΑΓΡΟΥ- ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑΣ

Βαγία – 180 10 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ

ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ ΑΓ. ΑΣΩΜΑΤΩΝ

Αγ. Ασώματοι – 180 10 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΓΟΝΕΩΝ & ΚΗΔΕΜΟΝΩΝ

ΔΗΜ. ΠΑΙΔΙΚΟΥ ΣΤΑΘΜΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ

Αγ. Ασώματοι – 18010 Αίγινα

ΣΥΛΛΟΓΟ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ

ΠΕΡΙΑΛΛΟΝΤΟΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

Τ.Κ. 18451 Νίκαια- Πειραιά

ΑΝΙΜΑ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ &

ΠΕΡΙΘΑΛΨΗΣ ΑΓΡΙΑΣ ΖΩΗ

Γραφεία Μενελάου 134 – Καλλιθέα Αθήνα

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ ΑΙΓΙΝΑΣ

18010 Αίγινα

Πρόεδρος Μ.Κ.Ε. ΗΛΙΟΣ

Τ.Θ. 100 – Αίγινα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΕΡΑΣΙΤΕΧΙΚΟΣ

ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΛΙΕΩΝ ΒΑΓΙΑΣ ΚΑΛΑΒΡΟΣ

Μεσαγρός – 18010 Αίγινα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΑΙΓΙΝΑΣ

Π. Ηρειώτη & Πηλέως 180 10 Αίγινα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ

ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑΣ

Αγ. Μαρίνα –180 10 Αίγινα ή Μεσαγρός Αίγινας

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΒΑΘΕΟΣ

Τ. Κ. 18010 -Αίγινα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΝΩΣΗ ΠΕΡΔΙΚΑΣ

Παραλιακή οδός Πέρδικας

18010- Αίγινα

ΕΝΩΣΗ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ –

ΚΑΤΑΣΤΗΜ. ΠΑΡΑΛΙΑΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

Λ. Δημοκρατίας – 180 10 Αίγινα

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟ ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΑΛΙΕΩΝ ΑΙΓΙΝΑΣ

Ο ΣΩΤΗΡΑΣ

Δ/νση : –

ΕΝΩΣΗ ΞΕΝΟΔΟΧΩΝ ΑΙΓΙΝΑΣ

Ξεν/χειο MOΟΝDY BAY Τηλ. : 22970 61622               22970 61622

Αιγινήτισα –180 10 Αίγινα

Α.Ο ΣΑΡΩΝΙΚΟΣ

Γυμναστηρίου 1 –180 10 Αίγινα

Α. Π. Μ. Σ. ΑΙΓΙΝΑΣ ΜΥΡΜΙΔΩΝ

Μαραθώνα 18010 Αίγινα

Α.Ε ΑΙΓΙΝΑΣ ΑΝΔΡΩΝ – ΓΥΝΑΙΚΩΝ

Γυμναστηρίου 1 – 180 10 Αίγινα

ΝΑΥΤΙΚΟ ΟΜΙΛΟ ΑΙΓΙΝΑΣ ΝΟΑ

Στρ. Πετρίτη – 180 10 Αίγινα

ΝΑΥΤΙΚΟ ΟΜΙΛΟ ΒΑΓΙΑΣ

Ο ΖΕΦΥΡΟΣ

Βαγία -18010 Αίγινα

ΝΑΥΤΙΚΟ ΟΜΙΛΟ ΒΡΟΧΕΙΩΝ – ΑΙΓΙΝΑΣ

Λεύκη – 180 10 Αίγινα

ΝΑΥΤΙΚΟ ΟΜΙΛΟ

ΛΙΜΕΝΟΣ ΦΑΡΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ

Φάρος – 180 10 Αίγινα Τηλ. : 22900 – 25045

ΝΑΥΤΙΚΟ ΟΜΙΛΟ ΑΓ. ΜΑΡΙΝΑΣ

( Ν.Ο.Α.Μ )

Αγ. Μαρίνα –180 10 Αίγινα

ΝΑΥΤΙΚΟ ΟΜΙΛΟ ΣΟΥΒΑΛΑΣ

Αγ. Νικολάου 16 – Σουβάλα -180 10 Αίγινα

ΝΑΥΤΙΚΟΣ ΟΜΙΛΟΣ ΠΟΡΤΩΝ

κ. Παππά Κων/νο

Πόρτες – 18010 Αίγινα

ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΚΑΤΟΙΚΩΝ & ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΩΝ

ΑΛΙΕΩΝ ΣΟΥΒΑΛΑΣ – ΑΓΙΩΝ

Στάση Πανόραμα – Άγιοι -180 10 Αίγινα

ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΕΠΙΒΑΤΩΝ ΑΚΤΟΠΛΟΙΚΗΣ

ΣΥΓΚΟΙΝΩΝΙΑΣ ΑΙΓΙΝΑΣ

Κυψέλης & Χλόης – Πολλές Ελιές

180 10 Αίγινα

ΣΥΝΔΕΣΜΟ ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟΥ

ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΥ

Πάροδος Πινδάρου 17

Κυψέλη –180 10 Αίγινα

ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΤΑΞΙ ΑΙΓΙΝΑΣ

180 10 Αίγινα

ΣΩΜΑΤΙΟ ΟΙΚΟΔΟΜΩΝ ΑΙΓΙΝΑΣ

Λαζάρου Πλάκες -18010 Αίγινα

ΣΩΜΑΤΕΙΟ ΞΕΝΟΔ/ΥΠΑΛΛΗΛΩΝ

ΑΙΓΙΝΑΣ

Οδός Πηλέως 180 10 Αίγινα

ΠΡΟΕΔΡΟ

ΑΓΡΟΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΥ ΑΙΓΙΝΑΣ

Περιοχή Μύλοι – Τ.Κ. 180 10 Αίγινα